10. Sınıf Biyoloji Tarama Testi Test 4

Genotipleri bilinmeyen düzgün tohumlu iki bezelye çaprazlanıyor ve çaprazlama sonucu oluşan bezelyelerin genotip çeşidi 2, genotip oranı ise 2:2’dir.

Buna göre;

I. Çaprazlama sonucu oluşan bezelyelerin tamamı düzgün tohumludur.
II. Çaprazlama sonucunda buruşuk tohumlu bezelye ile düzgün tohumlu bezelyelerin oluşma olasılığı aynıdır.
III. Çaprazlanan bezelyelerden biri homozigot diğeri ise heterozigot genotiplidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur? (Bezelyelerde düzgün tohum, buruşuk tohuma baskındır.)

Bazı hastalık genlerinin gonozomlarda taşınmasına eşeye bağlı kalıtım denir. Gonozomlar, X ve Y olmak üzere iki çeşit olup dişilerde XX ve erkeklerde XY şeklinde bulunur. Gonozomal taşınan hastalıkların bazıları X kromozomunun özel bölgesinde bazıları Y kromozomunun özel bölgesinde bazıları ise X ve Y kromozomlarının ortak bölgesinde bulunmaktadır.

Buna göre;

I. Y kromozomu üzerinde bulunan bir genin oluşturduğu hastalık dişilerde görülebilir.
II. Y kromozomunda taşınan bazı genler sadece erkeklerde bulunur.
III. İnsanlarda bir genin etkin olabilmesi için kesinlikle diploit durumda olması gerekir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

Mendel’in kalıtım üzerine yaptığı çalışmalar aşağıda özetlenmiştir:

Mendel başlangıçta bal arıları ile çalışmıştır. Çok çalışkan olan bir bal arısı türüyle çok uysal olan başka bir bal arısı türünü çaprazlamış fakat hedeflediği uysal ve çalışkan bal arısı ırkını elde edememiştir. Daha sonra hasekiküpesi, aslanağzı, bakla, akşamsefası, menekşe ve mısır gibi pek çok bitki türü üzerinde melezleme çalışmaları yapmıştır; ancak beklediği sonucu yine elde edememiştir. Bu başarısız denemelerden sonra sadece iki farklı şekli olan bezelye özelliklerini çaprazlamaya karar vermiştir. Bu çaprazlamalar sonucunda elde ettiği fenotipleri gruplandırarak istatistikler ortaya çıkarmış ve bu istatistikleri değerlendirerek ayrışım oranlarını belirlemiştir.

Mendel’in yaptığı çalışmalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Bezelye bitkisinde görülen iki fenotipin kalıtım özellikleri resim ve tabloda gösterilmiştir.

Buna göre;

I. Bezelyenin çeşitli bölümlerinin renk kalıtımı farklı genler tarafından kontrol edilir.
II. Bezelye bitkisinin farklı bölgelerinde görülen aynı rengin baskınlık durumu birbirinden farklıdır.
III. Bezelyede yeşil tohumlu olmak yeşil meyveli olmaya baskındır.

ifadelerinden hangileri çıkarılamaz?

Sağlıklı bir canlıya ait 7 kromozom çifti ile ilgili görsel verilmiştir.

Bu görselden yararlanarak;

I. Bu canlı aynı tür cinsiyet kromozomuna sahiptir.
II. Her kromozom çiftinin şekli ve boyutu eşi ile birebir aynıdır.
III. Bu canlı diploid (2n) kromozom yapısına sahiptir.

sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?

Bir genin birbirinden farklı iki alele sahip olma durumuna heterozigotluk denir. İki karakter bakımından heterozigot olan bireye dihibrit, bu bireylerin çaprazlanmasına ise dihibrit çaprazlama denir.

Genotipi RrBb olan dihibrit iki bireyin çaprazlanması punnet karesinde verilmiştir.

Bu çaprazlamaya göre X ve Y ile gösterilen genotipli yavruların oluşma ihtimali sırasıyla nasıl olmalıdır?

Homozigot olduğunda hayvanın doğmadan ölümüne yol açan çekinik bir alelin vücut kromozomları ile kalıtıldığı bilinmektedir.

Buna göre bu karakter için heterozigot dişi ve erkeğin, kendileri ile aynı genotipe sahip yavruların doğma ihtimali kaçtır?

Farklı canlı türlerinde, belirli bir karakter üzerine etki eden alel genler arasındaki baskınlık-çekiniklik durumu ile ilgili aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.

Tablo incelendiğinde;

I. L ve M türlerinde ilgili karakterlere yönelik aynı sayıda fenotip çeşitliliği gözlenir.
II. İlgili karakterlerde fenotipik çeşitliliğin en fazla görüldüğü canlı türü M’dir.
III. K türünde ilgili özellik için ortaya çıkan fenotip ve genotip çeşit sayıları birbirine eşittir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

Kısmi renk körlüğü, X kromozomu üzerinde çekinik gen ile taşınan kırmızı ve yeşil rengi ayırt edememe hastalığıdır.

Hatice ve Oğuz çiftinin Göktuğ isimli erkek çocuğu renk körüdür. Bu hastalık sadece Hatice’nin ve Oğuz’un erkek kardeşlerinde görülmektedir.

Bu bilgilere göre Göktuğ’un doğacak kardeşinin renk körü olma olasılığı kaçtır?

Bazı kalıtsal kavramların tanımları verilmiştir.

Alel gen : Biri anneden diğeri babadan gelen ve aynı karakter üzerine etki eden genlerdir.
Heterozigot gen : Alellerin farklı olması durumudur.
Baskın gen : Heterozigot durumda bile etkisini gösteren gendir.

Biri anneden diğeri babadan gelen kromozomların üzerinde bulunan genler şekilde gösterilmiştir.

Bu yapının içerdiği alel gen, heterozigot gen ve baskın gen sayıları sırasıyla hangisinde doğru verilmiştir?