10. Sınıf Coğrafya Doğal Sistemler Test 6

Hindistan levhası yaklaşık 100 milyon yıldır kuzeye doğru hareket edip, Avrasya levhası ile çarpışmakta ve arada kalan yüzlerce metre kalınlığında tortul tabakaların kıvrılmasına neden olmaktadır.

Güneydoğu Asya’da bu hareketlere bağlı olarak,

I. Sıradağlar oluşmuştur.
II. Ortalama yükselti artmıştır.
III. Kıyılarda deniz ilerlemesi olmuştur.

durumlardan hangilerinin yaşandığı söylenebilir?

Konya - Karapınar ve çevresi rüzgâr erozyonunun görüldüğü yerler arasındadır. Bu durum yörede maddi ve manevi hasarlara neden olabilmektedir. Yörede bu olay ile mücadele kapsamında tedbirler alınmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu tedbirler arasında gösterilir?

Akarsuyun belirli bir kesitinden bir saniyede geçen toplam su miktarına akım denir. Ekvatoral bölgede yer alan Amazon ve Kongo nehirlerinin akımları yıl boyunca yüksektir.

Bu durum üzerinde aşağıdakilerden hangisi daha fazla etkili olmuştur?

Yağışın az, toprağın kuru ve taneli olduğu bölgelerde rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekilleri daha kolay oluşur.

Buna göre harita üzerinde numaralandırılmış alanların hangilerinde rüzgârların yeryüzünü şekillendirici etkisi daha fazladır?

Aşağıda hidroelektrik enerji potansiyeli yüksek olan akarsuların bazı genel özellikleri verilmiştir.

• Yatak eğimleri fazladır.
• Debileri yüksektir.
• Boyları uzundur.

Bu özellikler dikkate alındığında aşağıda verilen akarsularımızdan hangisinin enerji potansiyelinin diğerlerine göre daha fazla olduğu söylenebilir?

Zonal toprakların dağılışı ile iklim tiplerinin dağılışı arasında benzerlik kurmak mümkündür. Örneğin nemli ve sıcak iklim bölgelerinde, geniş yapraklı orman örtüsü altında laterit topraklar oluşurken, soğuk ve nemli iklim bölgelerinde iğne yapraklı orman örtüsü altında ise podzol topraklar oluşur.

Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerin iklim ve bitki örtüsü özellikleri düşünüldüğünde laterit ve podzol toprakların yaygın olduğu yerler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I. Alp Himalaya kıvrımlarının oluşumu
II. Hersinyen ve Kaledoniyen kıvrımlarının oluşumu
III. İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşumu

Yukarıda verilen olayların geçmişten günümüze doğru sıralanması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

Heyelan kayaların, ayrışmış materyallerin ve toprağın eğim doğrultusunda yer değiştirmesidir. Bu tür olaylara fazla eğimli yamaçlarda, yağışlı veya kar erime dönemlerinde rastlanır. Bu tür olayların Türkiye’de en çok görüldüğü yer Karadeniz’dir. Özellikle Doğu Karadeniz, Türkiye’de heyelan olaylarının sıklıkla yaşandığı yerdir. Türkiye genelinde gerçekleşen heyelanların yarıdan fazlası yağışların ve kar erimelerinin etkisiyle ilkbaharda yaşanmaktadır.

Bu açıklamada heyelan ile ilgili,

I. en çok görüldüğü mevsim,
II. oluşumuna neden olan olaylar,
III. kayaç yapısının heyelana etkisi,
IV. önlemek için yapılan çalışmalar

hangilerinden söz edilmemiştir?

Türkiye’deki ovaların bir kısmı akarsuların taşıdığı alüvyonları denizde biriktirmesiyle oluşan delta ovalarıdır.

Harita üzerinde numaralandırılmış alanlardan hangilerinde bu tür ovalar oluşmuştur?

Buzullar dört gruba ayrılır. Yüksek dağlardaki küçük çanakları dolduran buzullara sirk buzulu denir. Eski akarsu vadilerini dolduran ya da beslenme alanından taşarak belirli bir yatak boyunca aşağılara inen buzullar vadi buzulu olarak adlandırılır. Yüksek dağların zirvelerini kaplayan buzullara takke, karaların yüzünü bir bütün olarak kaplayan buzullara ise örtü buzulu denir. Yeryüzündeki buzulların büyük bir kısmı örtü buzulu şeklindedir.

Bu bilgi doğrultusunda aşağıda bazı eşleştirmeler yapılmıştır.

I Grönland Adası - örtü buzulu
II. Everest Tepesi – takke buzulu
III. Antarktika kıtası – sirk buzulu

Bu eşleştirmelerden hangileri doğrudur?