10. Sınıf Coğrafya Doğal Sistemler Test 7

Dağların kıyıya paralel uzandığı, falezlerin yaygın olduğu, girinti ve çıkıntının az olduğu kıyı tipi boyuna kıyılar olarak adlandırılır.

Bu bilgiler göz önüne alındığında boyuna kıyılar harita üzerinde numaralandırılmış yerlerden hangilerinde görülür?

Deprem; Yeryüzünde doğal nedenlerle hissedilen kısa süreli sarsıntılardır. Yer kabuğunun içinde depremin asıl meydana geldiği yere odak noktası ya da iç merkez, yeryüzünde odak noktasına en yakın olan ve depremden en çok etkilenen yere de dış merkez adı verilir. Depremin gücü ya da “boyutu” iki yolla ölçülmektedir. Bunlardan birisi depremin “şiddeti” diğeri ise “büyüklüğüdür.

Depremin büyüklüğü; deprem sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Deprem büyüklüğünü tespit etmek için daha çok Richter (Rihter) ölçeği kullanılır.

Depremin şiddeti; herhangi bir derinlikte olan depremin, yeryüzünde hissedildiği bir noktadaki etkisinin ölçüsü olarak tanımlanmaktadır. Bu etki depremin büyüklüğüne, süresine, odak derinliğine, yapıların depreme karşı dayanıklılığına bağlı olarak değişebilmektedir.

Aşağıda aynı yerde bir hafta arayla meydana gelen iki deprem hakkında bilgiler verilmiştir.

1. depremin şiddetinin 2. depremden daha fazla olması;

I. daha uzun süre ile hissedilmesi,
II. yapıların depreme karşı daha dayanıksız olması,
III. odak noktası ile dış merkezi arasındaki mesafenin daha kısa olması

hangileri ile açıklanabilir?

Aşağıdaki görselde deniz suyunun salınım hareketi sonucunda oluşmuş bir yer şekli gösterilmiştir.

Bu yer şeklinin oluşmasında;

I. dalga aşındırma faaliyeti,
II. kıyı gerisindeki yer şekillerinin yüksekliği,
III. kıyı gerisindeki bitki örtüsünün seyrekliği

unsurlarından hangilerinin etkisi bulunmaktadır?

Türkiye ortalama yükseltisi fazla ve engebeli bir ülkedir.

Türkiye’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi bu durumun bir sonucu değildir?

Kalker, jips, kaya tuzu ve tebeşir gibi suda kolay çözünen kayaçların yaygın olduğu yerlere karstik yöre denir. Bu kayaçların çözünmesiyle oluşan şekiller ise karstik şekiller olarak adlandırılır.

Bir yörede karstik şekillerin oluşmasında o yörenin;

I. kayaç yapısı,
II. iklim koşulları,
III. ekonomik düzeyi

özelliklerinden hangilerinin etkisinden söz edilebilir?

Suların buharlaşması, yağışların gerçekleşmesi, akarsuların oluşması, rüzgârın meydana gelmesi, buzulların hareket etmesi güneş enerjisine bağlı olarak meydana gelmektedir. Bu nedenle su, buz ve rüzgâra dış kuvvetler denir. Dış kuvvetlerin etkisi her bölgede aynı değildir. İklim koşullarına ve yer şekillerine bağlı olarak dış kuvvetlerin etkinliği bölgeden bölgeye değişmektedir. Çöllerde rüzgâr, nemli yerlerde akarsular, kutuplarda ve dağların yüksek kesimlerinde buzuyapılamazllar yer şekillerini biçimlendiren başlıca kuvvetlerdir.

Bu açıklamadan aşağıdaki çıkarımlardan hangisi ?

Okyanus kıyılarındaki akarsu ağızları, gelgit akıntılarından dolayı aşınmakta ve genişlemektedir. Böylece okyanus suları akarsu ağzına doğru huni biçiminde ilerlemektedir. Bu şekilde oluşan kıyılara haliç denir.

Bir akarsu ağzında haliç oluşmuş ise bu yerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi kesin olarak doğrudur?

Akarsular, yüksek ve engebeli arazilerde yeryüzünü aşındırma faaliyetleri ile şekillendirmektedir.

Buna göre,

yeryüzü şekillerinden hangileri yanlızca akarsu aşındırma faaliyetlerine örnektir?

Aşağıda Konya - Antalya yolu üzerinde bulunan bir turistik mağaraya ait bazı fotoğraflar verilmiştir.

Fotoğraflar dikkate alındığında mağarada aşağıdaki kayaç türlerinden hangisinin yaygın olduğu söylenebilir?

Türkiye’de yer şekillerinin biçimlenmesinde etkisi en az olan dış kuvvet buzullardır.

Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?