10. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi Test 9

Etiennen Bonnot de Condillac, görüşünü ünlü mermer heykel örneği ile açıklamıştır. Ona göre zihne alt her şeyin kaynağı duyumlardır. Onlar olmaksızın ne dikkat ne bellek ne arzular ne de tutkular olur. Bir mermer bloktan insan oymaya başladığınızı düşünün. ilk burnunu oydunuz ve burna can geldi. Ona bir gül koklattınız. Onun ruhu artık tamamen gül kokusundan ibaret olacaktır. Bu kokunun izi ruhta kalacaktır. Bu belleğin oluştuğunu gösterir. İkinci bir çiçek koklattığınızda bunun gül olmadığını anlayacaktır. Dikkat, karşılaştırma ve hüküm verme oluşmaya başladı. Bazı kokulan daha güçlü hatırlamaya imgelem, oluşan bu yeteneklerin tümüne ise zeka denir. Dokunma duyumu da bize dış dünyanın bilgisini verir. Sonuç olarak bilgiye dair ne varsa kaynağı yalnızca duyularımızdandır.
Metinden çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Descartes "İki Düşünce"de balmumu kavramının, duysal bir nesne değil, zihinsel bir kavram olduğunu bize göstermektedir. Kovandan alınan bir balmumu parçası, dokunduğumuzda katı ve serttir. Üzerine vurduğumuzda ses çıkarır. Ama onu ateşe yaklaştırırsanız rengi değişir, şekli kaybolur, büyüklüğü artar, sıvı haline gelir. Bu değişmeden sonra aynı balmumu varlığını devam ettirmekte midir? Devam ettirdiğini itiraf etmek gerekir. Ancak onda devam eden şeyin duyumlarım aracılığıyla onda gözlemlediğimiz şeyle hiçbir ilgisi yoktur. O halde hayal gücüyle bu balmumunun ne olduğunu tasarlamanın mümkün olmadığını, onu tasarlayan şeyin yalnızca aklımızın olduğunu kabul etmemiz gerekir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi metinden çıkarılamaz?

Felsefe tarihi içinde ilk defa Platon tarafından "Menon" adlı diyalogunda anımsama kuramı ele alınmıştır. Bu diyalogda Sokrates, okuma yazma bilmeyen bir genç köleye geometri problemi çözdürme isteğindedir. Problemin geometriden seçilmesi bir rastlantı değildir. Çünkü böyle bir problemin çözümüne duyular yardım edemez. Genç köle, problemi çözer. Böylece Sokrates genç kölenin daha önceden bildiği bilgileri hatırladığını da ispat etmiş olur. Bu iddianın temelinde, insan ruhunun daha önceki varlık durumunda bilgilerle donatılmış olduğu varsayımı vardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

- Şimdi iki ayrı uzunlukta, ortasından kesilmiş bir çizgi düşün. Bu iki parçadan biri görülen dünya, öteki de kavranan dünya olsun. Parçalardan her birini aynı orantıyla yeniden ikiye böl. Nesnelerin aydınlık ve karanlık derecelerine göre görülen dünyadan bir parça elde edeceksin: Yansılar parçası. Yansı dediğimiz şey, önce gölgeler, sonra suda ya da parlak yüzeylerde görülen şekiller ve onlara benzer bütün daha başka görüntülerdir, anlıyor musun?
- Evet, anlıyorum.
- Şuna da bir diyeceğin var mı? Görünen dünya sahte ve gerçek diye ikiye ayrılır. Bir şeyin yansısı, kopyası, ondan
ne kadar ayrıysa, sanı ile bilgi de birbirinden o kadar ayrıdır değil mi?
- Evet.
Platon'un "Devlet" adlı eserinden alınan bu diyalogla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Aristoteles, öğretmeni Platon gibi tümelin değişmez bilgisini aramaktadır. Fakat Platon'dan farklı bir şekilde idealar dünyasının bilgisini gerçek bilgi olarak kabul etmeyip, bu dünyada 'şu' diye gösterebileceğimiz şey1erin ne olduklarını tanımlamaya çalışır. Ona göre doğru bilgi nesnesine uygunluğu ile olanaklıdır. Bir bilgi bir varlığın bir durumunu evetliyorsa doğru, değilliyorsa yanlıştır. Uygunluk doğruluk kuramı, doğru bilginin kriteridir. Aristoteles bilginin olanaklı olup olmadığı üzerine açıklama yapma gereği pek duymaz; Çünkü akıl bilgi edinme için yeterli güce ve yetkiye sahiptir.

Metinden çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Descartes "Yöntem Üzerine Konuşmalar" adlı kitabının ikinci bölümünde ideal bir yöntemin özelliklerini sayar:
I. Açık seçik olmayan hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmemek
II. Problemi çözümlemek veya analiz etmek
III. En basit ve kesin olan doğru önermeden başlayarak karmaşık olana doğru ilerlemek
IV. Yapılan işlemi yeniden sayarak ve kontrol ederek gözden geçirmek
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Descartes için söylenirse yanlış olur?

John Locke, bilgilerimizin apriori (önsel) olmadığını, zihnimizin doğuştan bomboş olduğunu söyler. Aksine bilgilerimiz a posterioridir (sonrasal).
Aşağıdakilerden hangisi John Locke'un savunduğu görüştür?

Kant'dan etkilendiği gibi ilk çağ filozoflarından da etkilenen Hegel, neyin bilgisine sahip olduğumuz noktasında bilgi felsefesini temellendirir. Kant'a göre bilgi, duyarlılığın doğuştan formlarıyla algılanan içerik, zihindeki anlamının bu formlarla biçimlenmesi sonucu ortaya çıkıyordu. Bilgi için hem zihinden hem de deneyden gelen birleşmekteydi. Hegel Kant'ın bilgi için önerdiği dış dünyadan; yani deneyden gelen içeriğin de zihnin bir ürünü olduğunu iddia eder. Hegel'e göre, bilginin tüm öğeleri zihnin kendisine aittir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Hegel için söylenemez?

Husserl, bilgi konusunda öznenin önemini vurgular. Öznenin bilinci içinde doğru, zorunlu ve apaçık bilgiyi arayan Hussrel, bilgi nesnesinin gerçekten var olup olmadığını dikkate almadan, nesnelerin özünü verecek bir yöntem önerir. Kesin bir bilgi için önerdiği yöntemini benimser. Bu yöntemin amacı, bilincin niteliklerini doğrudan ve dolaysız bir şekilde betimlemek için, önce nesnelerin kendisi olan özü görmek gerekir . Özlerinin görülmesinin ilk koşutu, daha önceki bilgi ve inançları bir paranteze alarak, nesnelerin kendisine dönmek, yani o şeyin salt bilincini tecrübe etmektir.
Buna göre Husserl'in felsefesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

St. Mill'e göre 'Maddi şeyler' dediğimiz tüm şeyler aslında bizim deneylerimizin nesnesidir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Mill'in savunduğu görüştür?