10. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi Test 4

Sofistler zengin ailelerin gençlerine siyaset bilgisi ve güzel konuşma konularında dersler veren gezgin öğretmenlerdi. Bu amaçla şehirleri dolaşırken insanların farklı bilgilere, değer yargılarına ve yaşantılara sahip olduklarını gördüler. Bu da onları dogmatiklerin iddia ettiği gibi herkes için geçerli bir bilgi olamayacağı görüşüne götürdü.
Bu parçaya göre sofistlerin bilginin göreceliliğini savunmalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

"Bilgi, duyuların sonucudur. Her kişinin duyusu kendisine göre olduğundan, bilgi de zorunlu olarak kendisine göredir."
Aşağıdaki yargılardan hangisi parçada anlatılanları destekler niteliktedir?

Platon felsefesinin bilgi anlayışından doğan metafizik düşüncesi, iki dünyanın ayırt edilmesine dayanmaktadır. Platon'da duyularla algılanan cisimlerin karşısında cisimsel olmayan idealar vardır. Bunlar, uzayın ya da cisimlerin dünyasının hiç bir yerinde bulunmaz; kendi başlarınadırlar; duyular1a değil düşünme ile kavranırlar. Gerçek bilginin temeli, kökü ancak bu idealar dünyasında bulunabilir.
Buna göre, Platon'un bilgi anlayışının metafizik olarak yorumlanması aşağıdakilerden hangisine dayanır?

"Dünya'ya gelişimizden başlayarak duyularımız bize sürekli bir biçimde duyularla algılanmayan bir şeyleri anımsatmaktadır. Yani algılama her zaman, kendisiyle birlikte ideal bir şeyin değerlendirmesini de getirmektedir. Örneğin; bir çubuğun başka bir çubuğa eşit olduğunu görüyoruz ama eşitliğin kendisini göremiyoruz. Demek ki bu standartların kendilerini tanıyışımız, duyumlarımızın başlamasından yani doğumdan önceki bir tarihte gerçekleşmiş olmalıdır."

Sokrates'in görüşlerinden hareketle, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Descartes'e göre, insanın özünde düşünceler vardır ve akıl tek gerçeklik ölçütüdür. Doğuştan gelen düşünceler açık seçiktirler. Duyular tarafından gölgelenmiştir. Bizim yapmamız gereken aklımız aracılığıyla öz yapımızı kavramak ve buna uygun yaşamaktır. Bunun için, insan öncelikle bildiği her şeyden kuşku duymayı öğrenmelidir. Çünkü kuşku duymak, yani bir şeyin doğru olup olmadığını sorgulamak düşünmektir. Düşünmekse var olmaktır.

Parçadan, aşağıdaki düşüncelerden hangisine ulaşılamaz?

Fenomenolojik tavır alış, doğal tavır alıştan çok farklıdır. insanın değerlerinin ve kültürünün paranteze alınmasını içerir. Bu paranteze alma işleminden sonra fenomenolojik kalıntı olarak kalan bilincin varlığı şüphe götürmez, mutlak varlıktır; çünkü var olmak için doğal dünyaya ihtiyaç duymamaktadır. Bu durumda hiçbir şey yitirilmemiştir. Her şey vardır; ancak artık farklıdır. Böylelikle bilinç, nesnenin var oluş koşullarını paranteze alarak onun özüne yönelmektedir.
Husserl'e göre bilgiye ulaşmak için gerekli olan fenomenojik tavır, aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?

Gerçeklik düşünülen ya da zihinde tasarlanan değil, somut ve bilinçten bağımsız olarak var olandır.
Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi bir "gerçeklik" örneği değildir?

Akılda hazır bilgilerin bulunduğunu savunmak, bütün insanlarda değişmez nitelikte ortak bir zihinsel yapının bulunduğunu ileri sürmektir. Böyle olsaydı, bütün dünyadaki insanların benzer görüş ve yaşayış biçimlerine sahip olmaları gerekirdi.
Bu parçadaki görüşler;
I. Aklımız doğuştan her türlü bilgiye sahiptir.
II. Doğru bilgiye nesnelerin özüyle ulaşabilir.
III. Zihnimiz bilgilerin saklandığı depo gibidir.
IV. Dil çözümlemeleriyle daha doğru düşünürüz.
yargılarından hangisine karşı çıkar?

Günlük yaşamda duyu ve algılar ile gözleme dayalı olarak elde edilen gündelik bilgi, insan yaşamını kolaylaştırır. Amprik bilgi niteliği taşır. Belli bir yönteme dayanmaz, genel geçerliliği yoktur.

Buna göre gündelik bilgiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Platon, Pisagorcu öğretiyle Elea okulunun büyük etkisinde kalmıştır. Pisagor'dan sayıların gizemli gücünü, ruhun ölümsüzlüğünü, "maddi dünya düşüşü'1 düşüncelerini alarak işlemiştir. Maddi olmayan evren kuramını ise Elea okulundan almıştır. Sokrates'ten aldığı tek şey ise, doğru bilginin elde edilmesinde kullanılan diyalektik anımsama yöntemidir.

Parçada Platon felsefenin hangi niteliği vurgulanmıştır? 

Wittengestein'in "söylenebilecek olan her şey, açık bir biçimde ifade edilmelidir; üzerinde konuşulmayacak konularda susulmalıdır." sözlerini Carnap, "Açık olmak ise olgularla denetlenebilen nitelikte önermeler oluşturmaktır." diyerek destekler.
Parçada görüşleri verilen iki filozof için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?