10. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi Test 5

J. Dewey'e göre, insanın hayatında başarılı olmasını sağlayan, başarılı olmasını mümkün kılan düşünce ve bilgiler doğrudur. Bunun için o, insanın karşılaştığı problemleri çözme gücüne sahip bilgileri başarılı birer alet olarak görür. Ayrıca bilgiyi de, insanın çevresine uyumunu kolaylaştırıyorsa ve onu mutlu kılıyorsa doğru kabul eder.
Aşağıdaki yargılardan hangisi bu görüşleri destekler niteliktedir?

Hume'a göre, "İnsan ilk duyu izlenimlerinden önce düşünemediği gibi, rüyasız uykularında da düşünemez."
Hume'un anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?

Rönesans'tan beri teknik, insanın doğaya egemen olma gücü olarak anlaşılır. Bu nedenle teknik büyük endüstriye dönüşmüştür. Tekniğin ve endüstrinin bu anlamda belli bir amacı vardır. insan yaşamında rahatlık ve kolaylık sağlamak. Bilimsel bilgi ise, böyle bir amacı gütmez; o sadece bilgi elde etmek için araştırma yapar.
Parçada, teknik bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Kant'a göre doğru bilgi deneyle başlar, fakat deneyden doğmaz. Deney bilginin "hammadde" sini sağlar. Ancak böyle olması, bilginin deneyden çıktığı anlamına gelmez. Çünkü deneyle elde edilen hammaddenin bir biçime sokulması gerekir. Bu biçimlendirme işi zihinde bulunan bir takım zihin kalıpları sayesinde olur. Bu kalıplar ise deneyden gelmez, apriori (önsel) dir.
Kant, aşağıdakilerden hangisini vurgulamıştır?

Dünyada mantıklı düşünen hiçbir kimsenin şüphe duymayacağı kadar kesin doğrulukta bilgi var mıdır? ilk bakışta pek de zor görünmeyen bu soru, gerçekte sorulabilecek en zor sorudur. Kaçamaksız ve inanılır bir yanıtın yoluna çıkan engelleri saptadığımız anda felsefe çalışmalarına iyice girmiş oluruz. Çünkü felsefe böyle uç soruları yanıtlama girişiminden başka bir şey değildir.
Bu felsefeyi diğer zihinsel etkinliklerden ayıran temel fark hangisidir?

Sokrates, felsefe tarihinin en önemli dönüm noktasıdır. Onun dönemine kadar "varlık" felsefenin tek konusu iken, onunla birlikte felsefeye "bilgi" ve "değer" konulan da girmiştir. Bu sebeple Cicero, Sokrates için, "Felsefeyi gökten yere indiren adam." demiştir.

Bu açıklamalara göre, Sokrates'in felsefe tarihi için önemi nedir?

Farabi'ye göre, felsefe gerçektir, din de gerçektir. O halde, bu ikisi aynı şeyleri söylerler. Felsefe akıl gücü ile yapılır, din ise vahiy ile elde edilir. Akılın verdikleri ile vahiyin verdikleri hep aynı kaynaktan çıkmıştır.
Farabi'nin bu düşünceleri, öncelikle aşağıdakilerden hangisini açıklamaya yöneliktir?

Descartes bilgi edinmede şöyle bir yol izler: önce her şeyden, kendi varlığımızdan bile şüphe edelim. Bunu yaptıktan sonra şüphe edemeyeceğimiz tek şeyin şüphe etmek olduğunu anlarız. Şüphe edebildiğimize göre, düşündüğümüz de oldukça açıktır. Düşünebilmek için var olmak gerekir. Düşünebildiğimize göre kendi varlığımızı kanıtlamış oluruz. Bundan sonra da diğer varlıkları kanıtlamaya devam ederiz. Bu yöntem bizi sağlam ve kuşku duymayacağımız bilgilere ulaştırır.
Descartes'ın, şüpheciliği aşağıdakilerden hangisidir?

"Gerçek" veya "gerçeklik" asla söylenemez. Çünkü gerçek, söylenen şeyin veya ileri sürülen bir fikrin konusu olan şeydir. Dolayısıyla dış dünyada nesnel olarak bulunur. Örneğin, güneş, hava sıcaklığı, yağmurun yağması birer gerçektir. Ama güneşin var olduğuna, havanın sıcaklığına, dışarıda yağmurun yağdığına ilişkin bir ifade doğru ya da yanlış olabilir. O halde doğruluk, zihinle veya zihnin ürettiği bir şeyle ilgilidir.
Buradan hareketle, aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

Septisizm'in savunucularından Sextus'a göre; bir şeyin mutlak biçimde doğru olduğunu belirlemek için bir kanıta ihtiyaç vardır. Oysa bir ölçüye ulaşmak için de yine bir kanıt gerekmektedir. Böylece kendimizi bir döngüsellik içinde buluruz.
Parçaya göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

"Ateş üzerinde buz tutan su" alışkanlıklarımıza aykırıdır. Oysa aklın ilkelerinden özdeşlik ve çelişmezlik ilkesine aykırı değildir. Ateşin, suyu buz tutturacak yerde kaynatacağı hakkında denemeden gelen bir zorunluk yoktur. Yani, eğer ateşe koyduğumuzda su buz tutsaydı, bu sefer ona alışırdık. Aslında ateş içindeki suyun buz tutması aklımıza değil, beklentilerimize aykırıdır. Bu nedenle sıcaklıkta erime arasındaki ilişkinin bir zorunluluk olduğunu sanmak bir yanılgıdır.
Hume'nın bu açıklaması, aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlamaya yöneliktir?

Doğruluğu kanıtlanmamış şeylere doğru denemeyeceği gibi yanlışlığı kanıtlanmamış şeylere de yanlış denemez.
Herhangi bir şey hakkında yargıda bulunabilmek için mutlaka onun doğruluğu ve yanlışlığını sarsılmaz bir biçimde
kanıtlamak gerekir.
Kritisizmin bu görüşü, bilimsel bilginin hangi özelliğini vurgulamaktadır?