10. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi Test 7

ilk Çağ Yunan filozofu Protagoras'a göre insan her şeyin ölçüsüdür. iyi ve kötüyü bireylerin istek ve ihtiyaçtan belirlediğinden ve bu istek ve ihtiyaçlar bireyden bireye değiştiğinden, genel - geçer doğru bilgi yoktur. Hatta Protagoras insanın içinde bulunduğu duruma göre bile duyumlarının değiştiğini savunur. Bu görüşünü desteklemek amacıyla öğrencilerine verdiği örnek ise; "Her şey insana nasıl görünüyorsa öyledir. Rüzgar üşüyen için soğuktur, üşümeyen içinse soğuk değildir.'' şeklindedir.
Protagoras'ın bilgi anlayışına uygun olan yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Dış dünyaya ilişkin gözlemlerimiz mutlak doğruları veremez. Çünkü gözlem şimdiyle sınırlıdır. Oysa sözü edilen doğrular yalnızca şimdiyi değil aynı zamanda geçmişi ve geleceği de kapsar. öte yandan gözlem bize sadece değişen varlıkları verebilir. Oysa gerçek bilgi bize doğuştan verilir ve o bilgiye sadece düşünce ile ulaşılabilir.
Parçada eleştirilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

Platon, doğuştan insan aklında bilgilerin bulunduğunu ve bunların hatırlatma yoluyla açığa çıktığını öne sürerken; Aristoteles insanın doğuştan bir bilgiye sahip olmadığını, ancak, doğuştan akıl ve mantık yetisine sahip olup, bu yeti sayesinde de akıl ve mantık ilkelerini kullanarak doğruya ulaşacağını öne sürer.
Aristoteles'in bilgi konusunda Platon'dan farkı aşağıdakilerden hangisidir?

Sokrates'e göre, herkesin doğru olarak kabul edebileceği kesin bilgiler mümkündür. Bu bilgiler doğuştan gelir. Bu düşüncesini ispatlamak için hiç geometri bilmeyen köleye yöneltmiş olduğu sorularla bir geometri problemi çözdürmüştür. Bunlar insanların başkalarına yeni bir şeyler öğretmediğini; sadece doğuştan var olan bilgileri açığa çıkardığını savunur.
Parçada Sokrates'in ele aldığı bilgi görüşü aşağıdakilerden hangisidir?

Pragmatist düşünür William James'e göre "Düşüncenin doğruluğu, kendisini doğrulayan bir iş ya da eylemle anlaşılır. Nitekim bir ceviz ağacındaki sincabı göremeyen avcı için, ağaçta sincabın bulunuşunun bir anlamı yoktur.
Parçadaki doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

Şüphecilik ilk Çağ'da ortaya çıkan, günümüzde de varlığını sürdüren eleştirici bir felsefedir.
Buna göre;
I. Nesnelerin ne olduğunu bilemeyiz. Çünkü onlara yönelik algımız, görünüşlerine bağlıdır. Sahip olduğumuz bütün kavramlarımız ve düşüncelerimiz alışkanlıkla kurulmuştur.
II. Bilginin ortaya çıkışında sürekli nesnelerden yola çıkılmıştır. Artık nesneden değil. aklın ve kapasitesinden yola çıkarak nesnelere yönelinmelidir.
III. Nedensellik fikri ne zihnimizde vardır ne de nesnelerin özünde. Nedensellik bizim alışkanlıklarımız sonucunda olayları açıklamak üzere uydurulmuş bir kavramdır ve hiçbir deneysel temeli yoktur.
Verilen ifadelerden hangisinde/hangilerinde şüpheci bir anlayış vardır?

"Bugüne dek bir insanın başka bir insana bir şey öğrettiğine inanmıyorum. O nedenle öğretmen, öğrenecek kişinin önüne bütün yemekleri koyup ne güzel ve iştah açıcı olduklarını anlattıktan sonra, öğrencinin bunları yemesini izleyen bir yardımcı kişi olabilir.
Sokrates'in bilgi anlayış aşağıdakilerden hangisidir?

• Demokritos'a göre evrende her şey atomlardan meydana gelmiştir. Atomlar ise duyumlarla algılanamaz. Bu nedenle duyumlar nesnelerin gerçek bilgisini anlamada yetersizdir. Bu yüzden, gerçeğe ulaşmak için düşünceye başvurmak gerekir.
• Parmenides'e göre duyu ve deney aracılığıyla algılanan dış dünya, renkli bir çokluk olarak karışımıza çıkar. Oysa aslı bir yanılsamadır. Çünkü duyular bizi yanıltmaktadır. Duyular dış dünya olarak doğada yoktur. Aslı olan "Bir olan"dır. Ona da ancak düşünceyle ulaşılır.
Filozoflara göre doğru bilgiye aşağıdakilerden hangisi ile ulaşılır?

Arkesilaos, Sokrates'in "Bir şey biliyorum o da hiçbir şey bilmediğimdir." sözünü aşarak "Hiçbir şey bilmediğimi de bilemem." sözünü söylemiştir.
Arkesilaos'un hangi yaklaşımı benimsediği söylenebilir?

Aristoteles "Metafizik" adlı eserinde şöyle der. "Olmayanın olduğunu söylemek ya da olanın olmadığını söylemek yanlış, olanın olduğunu ya da olmayanın olmadığını söylemek doğrudur."
Aristoteles'e göre doğruluğun ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

ilk Çağ'da yaşamış olan sofistler doğru bilgiye ulaşılamayacağını savunmuşlardır. "ilk şüpheciler'' adı da verilen sofistlerin önemli temsilcileri Protagoras ve Gorgias'a göre duyular1a ulaşılan bilgiler aldatıcı ve değişkendir. Bilgi edinmede başkaca bir araç bulunmadığından doğru bilgiye ulaşılamaz. Yani bilgi insana ve duruma göre değişir.
Aşağıdaki ifadelerden hangisi sofistlerin bilgi görüşüne uygun değildir?