10. Sınıf Felsefe Bilgi Felsefesi Test 8

Berkeley: " insanı düşündüğümde, küçük veya büyük, iri veya ufak, zayıf veya atletik yapılı tekil bireyi, somut deney tarafından bana verilmiş olan bir imgeyi gözümün önüne getiririm." demiştir.
Buna göre;
I. Doğru bilgi akılla elde edilir.
II. Doğru bilginin kaynağı deneydir.
III. Bilgilerimiz önseldir (apriori)
IV. Bilgilerimiz sonrada oluşur.
yargılarından hangileri Berketey için söylendiğinde doğru olur?

Spinoza: "Doğru yargı, kendi iç özelliklerinden tanınır. Onun kendisi, doğru olduğunu gösterir. Doğrunun işareti bizzat kendisidir. Doğru bir fikre sahip olan, aynı zamanda doğru bir fikre sahip olduğunu bilir ve bilgisinin doğruluğundan şüphe edemez. Doğru bir fikirden daha açık ve daha kesin hangi doğruluk ölçütümüz olabilir? Nasıl ışık hem kendisini hem de kendisi ile birlikte karanlıkları gösterirse doğrunun da ölçüsü kendisidir ve aynı zamanda yanlışın da ölçütüdür.,.
Descartes: "'Düşünüyorum o halde varım' önermesiyle düşünmek için var olmak gerektiğini açıkça görmemden başka bana doğruyu söylediğimi temin eden bir şey bulunmadığını görerek, pek açıkça ve seçikçe kavradığımız şeylerin hep doğru olduğunu genel bir kural olarak kabul edebileceğime hükmettim."
Buna göre aşağıdakilerden hangisi her iki düşünür için doğru bilginin temel ölçütü olarak kabul edilmiştir?

Jarnes: "Bilgiler, karşılaştığımız problemleri çözmek için  teklif ettiğimiz araçlardır. Onlann doğru olup olmadıklarını ancak pratikte işe yarayıp yaramadıklarını gördüğümüz takdirde anlayabiliriz."
Dewey: "Bilgi, pratik yaşamda karşılaştığımız problemleri çözmek için gereken araçtır. Bilgi pratik hayattaki işe yararlılığı ölçüsünde doğrudur."
Buna göre her iki düşünürün ortak görüşü aşağıdakilerden hangisidir?

Odamda gördüğüm masanın göze görünüşü, dikdörtgen, kahverengi ve parlaktır. Dokunulduğunda pürtüksüz, soğuk ve katıdır. Tıkladığımızda tahta sesi verir. Masayı gören, duyan ve işiten herkes bu betimlemeye katılır. Öyle ki bir güçlük çıkmayacakmış gibi görünür. Fakat kesin olmaya girişir girişmez sıkıntılar da başlar. Masanın gerçekten tümüyle aynı renkte olduğuna inanmış olmama karşın, ışığı yansıtan bölümler ötekilerden daha parlak görünür. Bilirim ki yer değiştirdiğimde ışığı yansıtan bölümler değişecek ve masa üzerindeki renk dağılımı başka türlü olacak, buna göre birçok kişi aynı anda masaya baksalar, bunlardan herhangi ikisi. büsbütün aynı olan bir renk dağılımı görmeyecektir. Çünkü herhangi iki kişi. masayı aynı bakış açısından görmeyecek ve bakış açısındaki her değişme, ışığın yansıma biçiminde bir değişme oluşturacaktır.
Metninden yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

- Nesnelerin gerçek yapısı kavranamaz.
- Nesnelere karşı tutumumuz yargıdan kaçınmak (epokhe) olmalıdır.
- Bilme arzumuzdan vazgeçmeliyiz.
Verilen yargılar aşağıdaki felsefi öğretilerden hangisini anlatılmaktadır?

ST Exupery "İnsanların Toprağı'nda şöyle demektedir: "insan için doğru, onu bir insan yapan şeydir. Doğru beni geliştiren, bağımsızlığa kavuşturan, gerçekleştiren şeydir. Doğru hiç de kanıtlanan şey değildir. Eğer başka bir toprakta değil de bu toprakta portakal ağaçları güçlü köklerle gelişiyor ve meyve veriyorlarsa portakal ağaçlarının doğrusu bu topraktır. Eğer diğerleri değil de bu kültür, bu değerler sistemi insanın olgunlaşmasını destekliyor, onda kendinden haberi olmayan büyük bir soylu varlığın ortaya çıkmasına, özgürlüğüne kavuşmasına yardımcı oluyorsa bu, bu değer sisteminin, bu kültürün insanın doğrusu olduklarını gösterir.
Metne göre doğruluğun ölçütü için aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Descartescı şüphe, septiklerin şüphesinin tamamen tersidir. Öncelikle Descartescı şüphe, gelip geçicidir. Descartes, düşündüğü ve şüphe ettiği olgusu dışında her şeyden şüphe edebileceğini fark ettiğinde bu şüphe sona erer. Bu kendisinden şüphe edilmesi mümkün olmayan "Düşünüyorum o halde varım." doğrusu, kendisinden birçok başka doğrunun fışkıracağı bir ilk doğrudur. Descartes'ın şüphesi, Henri Gouhier'in mükemmel bir biçimde ifade ettiği gibi, "Yöntem bilimsel kukladan başka bir şey değildir, doğruyu araştırmanın hizmetine sunulmuş bir tekniktir."
Buna göre Descartes'in şüphesi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Protagoras "insan her şeyin ölçüsüdür." diyor. Evren hakkındaki her iddia, bu iddiayı ileri sürene göredir. Sokrates, Protagoras'ın tezini şöyle yorumlamaktaydı: "Aynı rüzgarın ikimizden birini ürpertmesi, diğerini ürpertmemesi bazen başımıza gelmez mi? O zaman tek başına ve kendisi bakımından rüzgar hakkında ne diyeceğiz? O serin midir, serin değil midir? Veya Protagoras'ın dediği gibi o, ürperen insan için serin olup ürpermeyen insan için serin değil midir?" Aynı nesne ile ilgili iddia sadece bireyden bireye değişmekle kalmaz, aynı insanda onun içinde bulunduğu ana göre, hatta gözlem noktasına göre değişir.
Buna göre Protogoras'ın görüşii ile ilgili aşağıdaki yargılarından hangisine ulaşamayız?

Doğa yasaları buyruklar olarak, her an yürürlükten kaldırılabilir buyruklar gibi görünebilir. Hume, sonuçta yarın güneşin doğacağından, ateşin üzerine koyduğumuz suyun şimdiye kadar her zaman olduğunun tersine, birazdan bir buz parçasına dönüşmeyeceğinden emin olmadığını söylemektedir. Hume, nedenselliğe inancımızın kaynağının sadece alışkanlık olduğunu söylemekteydi. Ancak Hume'un kendisine dayanarak nedensellik kavramını ortadan kaldırıldığını iddia ettiği bu akıl yürütmesinde de nedensellik kavramını kullanmak zorunda ·olduğunu söyleyebiliriz. Oysa bilimin başarılı olduğu, yani olaylar ağını her zaman matematiksel bir dille betimlediği bir gerçektir.
Metinde aşağıdakilerden hangisine karşı çıkılmaktadır?