10. Sınıf Felsefe Felsefi Okuma ve Yazma Test 10

Hobbes'a göre, uygar durumların dışında, her zaman herkesin herkeste savaşı vardır. Burada şu ortaya çıkar: insanlar hepsini birden korku altında tutacak genel bir güç olmadan yaşadıkça savaş denilen durumdadırlar. Bu yalnız çarpışmadan ya da dövüşme eyleminden ibaret olmayıp çarpışma iradesinin yeterince güçlü olduğu bir zaman süresidir. Bu yüzden savaşın doğasındaki zaman kavramı, havanın doğasındaki gibi ele alınmalıdır. Nasıl kötü havanın doğası bir iki yağmur sağanağından ibaret olmayıp birçok gün gerçekleşiyorsa savaşın doğası da bunun gibidir.
Metinden çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Bütün fikirlerimizin izlenimlerimizin kopyalarından başka bir şey olmayışları, yani başka bir deyişle, bizim için ister dış ister iç duyularımızla evvelce duymamış olduğumuz bir şeyi , düşünmemizin imkansız oluşu öyle görünüyor ki fazla karşı koymaya uğramayacak bir önermedir. işte bu önermeyi ben açıklamaya ve kanıtlamaya çalıştım. Bu önerme uygun şekilde uygulandığı, takdirde felsefi akıl yürütmelerde şimdiye kadar elde edilmiş olanlardan çok daha büyük bir açıklığa erişmenin mümkün olacağı ümidini belirttim.
Hume'a ait bu düşüncülerden yola çıkılarak aşağıdaki hangi yargıya ulaşılabilir?

Kant'ın inancına göre, "Saf Aklın Eleştirisi"nde, çözümlenemeyen ya da hiç olmazsa çözümünün anahtarı verilmeyen tek bir sorun yoktur. Zihin, duyulan kalıplayarak fikir haline koyan etkin bir organdır. Duyu, örgütlenmemiş uyarmadır, çünkü yorumlanmamıştır. Algılar duyumların yorumlanması ile oluşur. Şu halde algı, örgütlenmiş duyu, kavram örgütlenmiş algı, bilim örgütlenmiş bilgi, bilgelik örgütlenmiş hayattır. Bu düzen nesnelerin kendisinden değil, zihinden kaynaklanır.
Metinden çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Felsefi sorular bütün insanları çok yakından ilgilendirmekte birlikte insanlar, günlük hayata çok farklı nedenlerle sıkı bir şekilde bağlanırlar. Ancak felsefeciler için dünya ve onun üzerinde olup biten her şey yenidir. Oysa yetişkinlerin pek çoğu dünyayı, olan bir şey olarak görür, onlar için her şey olağandır. Hayatı olduğu gibi benimserler, kalabalığın bir parçası haline gelip alışkanlığın etkisiyle herkesin yaşadığı gibi yaşarlar. Gerçekten de çoğumuz ömrümüzün bir noktasında felsefi sorulan unuturuz. Bunun önemli nedenlerinden biri dogmatik yanıtlarla yetinmemizdir. Filozof sıradan insandan farklıdır. Çünkü o, gerçekliğin göründüğü gibi olmayabileceğini, görünüşün gerisinde farklı nedenler olabileceğini düşünen ve dolayısıyla algısal görünüşlerinin ötesine geçebilen insandır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisini bir filozofun yapması beklenmez?

Bir tavuğun yumurtladığı ve kuluçka için hazırladığı bir yumurtayı düşünelim; görüyoruz ki yumurtada belli sıcaklıkta ve belli koşullarda gelişen tohum var. Bu tohum gelişerek bir civciv verecek; bu tohum demek yumurtanın karşıtıdır. Görüyoruz ki yumurtada iki güç vardır: Yumurtayı yumurta olarak bırakan güç, yumurtayı civciv yapan güç. Demek ki yumurta kendisiyle uyumsuzluk içindedir. Her şey kendisi ile uyumsuzluk içindedir.
Metin aşağıdakilerden hangisine ait bir örnektir?

Son derece küçük bir zaman aralığında saatte 120 kilometre hızla giden bir otomobilin fotoğrafını çekerseniz elde ettiğiniz resim nesnesine sadık olmakla birlikte yalancıdır. Çünkü size mutlak olarak hareketsiz bir nesnenin izlenimini verecektir. Buna karşılık Gericault'nun "Epson Derbisi" adlı tablosunda karınları yere değer gibi dörtnala koşan atları hayranlıkla seyretmekteyiz. Bu tabloda sözünü ettiğimiz canlılık havası tam bir sadakatsizliğe rağmen verilmektedir. Hiçbir zaman hiçbir at bu ressamın eserinde olduğu gibi ön ayakları arka ayaklarının bir uzantısıymış gibi koşmamıştır. Aynı şekilde Rodin'in "Yürüyen Adam"ı doğru olsa bile gerçek değildir. Çünkü gerçek yürüyüşte iki ayak hiçbir zaman birlikte yere basmaz. Onlardan biri mutlaka havada olur. O halde sanatın doğrusu kurma ve değiştirmedir.
Metinde aşağıdaki kuramlardan hangisi eleştirilmektedir?

Yaşam felsefe, felsefe de yaşam ise her ne denli felsefeyi yaşamın uzağına düşürmek isteyenler olsa da yaşam sorgusuz sualsiz olamayacak kadar çarpışık, karışık, çelişik, düz, tekdüze, sarmallar içinde, arka sokaklarda ve ana caddeler ile dolu. insan olup da günlük yaşamın kaygıları içinde bile solurken felsefeye bulaşmamak ne mümkün? Ama sanki felsefe filozofların alanı gibi kabul edilmekte. Elbette kolay değil filozoflar gibi düşünmek, ortaya koymak gerçekleri. Elbette ayrıcalıklı insanlar yol açarlar insanlığın önüne. Birileri önden soruyor sormasına da öyle sırça saraylarda ya da fildişi kulelerde değil, yaşamın ta göbeğinde. Ayırdına vardırıyorlar varamayanları da. Süslü püslü sözcükler olmaktan çok öte felsefi söylemler elbette. Günlük beylik lafların ötesinde, ötesinde de aslında yaşamın ve sıradan insanın hizmetindeki o insanlar bunun ayırdında ya da değil.
Metinden çıkarılamayacak yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Filozoflar olmasa özgürlük gibi, demokrasi gibi, insan hakları gibi kavramların önünü, arkasını didikleyip olması gerekeni oldurmak için kim açardı yolları önümüze. iyinin, güzelin, varın ya da yokun ayırdına kim vardırırdı bizi? Mutluluk türküleri tutturup söyleniyorsa kimler mutlu yaşamın önerilerini burnumuza sokardı? Aklımızı işler kılardı? Hele hele ahlaklı yaşam sorgulanırken, toplum düzenleri oluşturulurken, hatta çocuklar bite yetiştirilirken kimler yol açacaktı önümüzdeki yolu işte bu aklı evvel insanlar olmasa?
Metinden yer alan temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?