10. Sınıf Felsefe Felsefi Okuma ve Yazma Test 8

Bir kuramı diğerine tercih etmek ya da bir kuramın diğerinden daha çok olguyu daha kesin şekilde açıkladığını savunmak için başvurulacak mantıksal sınama işleminin, her türlü oluşsal, psikolojik ve tarihsel sorundan tamamen ayrı tutulması gereklidir. Bilim, ancak bu tür kaygılardan bağımsız olduğunda inşa edilebilir.
Bu paragraf, bilimin aşağıdaki özelliklerinden hangisini vurgulamaktadır?

Felsefe, bütün alanların problemlerini içine alan bir bilgidir ve felsefenin kimyada oldu!)u gibi laboratuvar deneyleriyle sınanacak bir yanı yoktur.
Buna göre, felsefeyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Spinoza'nın dinsel dogmaları eleştirmesi üzerine, ona dini rencide etmeden felsefe yapması öğütlenmişti. Hatta bu şartı kabul ederse önemli bir üniversitede felsefe profesörlüğüne getirileceği söylenmişti. Buna karşılık Spinoza, belirli sınırlar içinde kalarak felsefe yapmanın mümkün olmadığını bu nedenle de teklifi kabul edemeyeceğini söylemişti.
Buna göre Spinoza'nın bu yaklaşımı için felsefenin hangi özelliği gerekçe gösterilebilir?

Evrende olup biten olgular çeşit ve sayı yönünden sonsuzdur. Bilimin bunları tümü ile ilgilenmesi hem gereksiz hem de olanaksızdır. Bu nedenle bilimsel araştırmaya konu olan olgular, tüm olguların küçük bir parçasını kapsamaktadır.
Parçadan yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Machiavelli, "Prens" isimli eserinde insan tabiatını nankörlük, riyakarlık ve açgözlülük gibi kötü vasıflarla tanımlar. Ona göre, başarılı olmak isteyen bir yönetici de bu kötü tabiatlı insanlara gerektiğinde kötü davranmaktan çekinmemelidir. insanlar babalarının ölümünü, miraslarının kaybından daha çabuk unuturlar. Bunun için Prens, mülkiyet hakkını korumalı ve halkın nefretini kazanmamalıdır. Prensin gücünü ve yetkilerini sınırlandıracak bir yasa düşünülemez. Dini kurumlar yönetimde söz sahibi olmamalıdır. Fakat Prens dindar görünmelidir.
Düşünür bu eserindeki görüşlerinde, aşağıdaki düşüncelerden hangisini vurgulamıştır?

"insanların ilk önceleri balık biçiminde olduklarını, zamanla bu balık derisinin atıldığını söyleyen ve öğrencilerine balık etini yasak eden Anaksimandros felsefesi, eski kutsal balık totemi anlayışından kalma bir düşüncedir."
Parçada, felsefi düşüncenin aşağıdakilerden hangisinden etkilendiği vurgulanmaktadır?

- T. More, "Ütopya" adlı eserinde para ve bireysel mülkiyetin yer almadığı, mutlak eşitliğe bağlı,
- T. Campanella, "Güneş Ülkesi" adlı eserinde bilim ve felsefenin egemen olduğu, her türlü eylemde bütünün iyiliğinin ölçü alındığı,
- Francis Bacon ise, "Yeni Atlantis" adlı eserinde bilim ve onun verilerinin tek dayanak olduğu bir toplumsal düzeni savunmuştur.
Bu düşünürlerin toplumsal düzen anlayışları için, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

-Dogmatizm'e göre, insan zihni, varlık hakkında kesin bilgi elde edebilir.
-Septisizm'e göre, hiçbir doğru, kesin ve genel geçer bilgi elde edilemez.
-Kritisizm'e göre, olaylar hakkındaki bilgilerimiz kesin, zorunlu ve genel geçer olabilir.
Bu yaklaşımlarda hangi problem üzerinde durulmuştur?

Wittgenstein'in "Söylenebilecek olan her şey, açık bir biçimde ifade edilmelidir; üzerinde konuşulmayacak konularda susulmalıdır:' sözlerini Carnap, "Açık olmak ise olgularla denetlenebilen nitelikte önermeler oluşturmaktır." diyerek destekler.
Parçada görüşleri verilen iki filozof için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Düşünme, doğuştan gelen bazı yatkınlıklara dayalı olmasına karşın, öğrenmeyle gelişen bir etkinliktir. Bu açıdan,
büyük düşünceler de dahil herkes "düşünme öğrenicisi" sayılabilir. Düşünmek bir çeşit borçlanmayı da beraberinde getirir. Düşünme sürecinde borcumuzu "yanlış"la öder, karşılığında "doğru"yu alırız. insanoğlu yanlış yapmaktan kurtulamayacağına göre, bu süreç asla bitmez. Her seferinde bilginin kristal kalesini yıkar, sonra yeniden daha yükseğini kurmaya başlarız.
Parçada, düşünmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

İnsan akıllı bir varlıktır ve bu özelliği dolayısıyla, yaşamını birtakım ilkelere dayandırır. Yaşamın kendisine dayandığı ilkeleri hiç sorgulamadan gerçekleştirilen sıradan, temelsiz bir varoluştur; insanın, yaşamını kendilerine dayandırdığı ilkeler ve kabuller gerçekte sağlam ve doğru olabilirler; bununla birlikte bu ilkelerin ve kabullerin sağlam ve doğru oldukları ancak sorgulandıktan sonra anlaşılabilir.
Parçada felsefi düşünüşün, aşağıdaki özelliklerinden hangisi üzerinde durulmuştur?

Hume'a göre, "insan ilk duyu izlenimlerinden önce düşünemediği gibi, rüyasız uykularında da düşünemez."
Hume'un anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?