10. Sınıf Felsefe Sanat Felsefesi Test 8

Güzel olan, yüce olan, kahramansı olan, çirkin olan, aşağı olan vb. birer estetik yargı biçimidir. Bir kişinin bir nesneye ilişkin estetik yargısı, o nesneyi gördüğünde ya da tasarımladığında, onun içsel dünyasını ve düşüncelerini de harekete geçirir. Olumlu bir obje hayranlık ve sevince, olumsuz bir obje tiksinti ve üzüntüye neden olur. Bu durum, bizim nesne hakkındaki yargımızla ilişkilidir.
Açıklamada estetik yargıların hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Bir sanat eserini beğenip beğenmenin yanı sıra, anlayıp anlamamak da vardır. Biliriz ki bazı kişiler bir müzik parçasını, bir sinema filmini ya da bir resmi niteliksizliği ya da güzel olmayışı nedeniyle değil, duygusal deneyimlerinin yetersizliği ve esere anlam yükleyememeleri nedeniyle beğenmezler.
Parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?

Goethe'nin Faust'unu okuyan ya da sahnede izleyen kişi, somut olarak birbirinden farklı üç tip, üç kişilik ile karşılaşır: Faust, Mephisto, Gretchen. Biz bu gibi kişilerle günlük yaşamda, sosyal çevremizde de karşılaşırız.
Burada bir sanat eserinin hangi özelliği belirtilmektedir?

Kant'a göre haz, duyularımızın hoş bulduğudur. Bir Yunan tapınağına ya da bir kadına duyulan bir hayranlık, öznel olarak ondan hoşlanmamızın bir sonucudur. Güzel olma, Yunan tapınağı ya da kadına ilişkin bir nitelik değildir. Güzellik, bizim güzel bulduğumuzun bize hissettirdiklerindedir. Bir başka değişle, Kant'a göre güzel olan her şey doğada değil, insanın aklında ve ruh dünyasındadır.
Kant'ın güzellik anlayışı ile ilgili olarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

"Duvarda bir manzara resmi görüyorum: Ağaçlar, kuşlar, akan bir dere, kırlar resmin içini tamamen dolduruyor. Resimde algıladığımız şeyler ağaçlardır, kuşlardır, deredir. Resimde dereye, kuşlara, ağaçlara dokunmak istediğimde algıladığım şey yalnızca boyalı bir keten bezi oluyor. O halde tablonun yüzeyinde gördüğüm ağaçlar, kuşlar, dere, kırlar gerçek değil, sadece onların görünüşleridir. Ne var ki onları algılarken, onları sanki ağaçmış, kuşmuş, dereymiş gibi algıladığımın bilincindeyim."

Bu düşüncedeki kişinin, aşağıdaki görüşlerden hangisini savunması beklenir?

Sanatçı eserlerini ortaya koyarken herhangi bir çıkar peşinde değildir. Sadece duygularıyla hareket eder. İzleyen için de yapan için de estetik haz önemlidir. Zanaatçı ise, yarar sağlayacağına inanmadığı bir etkinlikte bulunmaz. Tıpkı sanatçı gibi özgün tasarımlar yapabilir, ama bu eseri standart boyutlarda ve ihtiyacı karşılamak amacıyla, aletli üretimle gerçekleştirir.
Parçaya göre, zanaatçıyı sanatçıdan ayıran yön aşağıdakilerden hangisidir?

Kar tanelerine büyüteç altında bakıldığında, her birinin farklı biçimli ve çok güzel olduğu görülür. Bu güzelliği taşıyan kar taneleri sanat eseri sayılamaz.
Bir nesnenin sanat eseri olabilmesi için gerekli koşul aşağıdakilerden hangisidir?

Güzellik değeri ve onun bize verdiği duygular, hem doğada hem de sanat eserinde var olan şeylerdir. Sanat felsefesi doğadaki güzeli değil sadece sanattaki güzeli ele alır ve sanat eserleriyle ilgili olarak ortaya çıkan kavramların analiziyle uğraşır. Buna karşılık estetik, güzeli bütün alanlarda ele alır.
Parçada vurgulanan düşünce, aşağıdakilerden hangisidir?

Sanat bilgisi, insanda bulunan duyguların taşması ve bir ürün olarak ortaya çıkması şeklinde ifade edilebilir. Sanatçı bir objeye yönelir ve obje ile aralarında bir ilişki kurulur. Bundan dolayı sanat bilgisi subjektif bir bilgidir. Her insanın kendine özgü bir duygu dünyası vardır ve bu dünyada objeleri yorumlar onlara kendi bakış açısından bakarak, bir anlam kazandırır. Burada mantık kuralları ve prensipler değil, sezgiler ve yaratıcı hayal gücü hakimdir.

Parçaya göre, sanat bilgisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Sanatın insana birçok katkısı vardır. Yaratıcılığını geliştirir, yetenekleri geliştirir, doğal olanı da ifade eder. Ayrıca dünyada sadece maddi hazların peşine düşen insanlar zamanla zevkin kölesi olarak küçülürler. Oysa sanatla ilgilenen insanın zamanla ruhu olgunlaşır gelişir.
Parçada, sanatın hangi yönü üzerinde durulmuştur?

Kant'a göre güzel, hoş ve yararlı olandan ayrı bir kavramdır. Çünkü yararlı olan istenilir bir şeydir ve herkesin çıkarı farklıdır. Ancak güzel kavramı istenilir olan değil. görünebilir olandır. Her türlü yarar ve çıkardan uzak görsel bir algıdır. Tıpkı akıl nimetinin bütün insanlarda eşit dağıtılması gibi güzellik kavramı da insanlarda aynı duygulanımı çağrıştıran etkiye sahiptir.
Kant'ın savunduğu düşünce, aşağıdakilerden hangisidir?