10. Sınıf Felsefe Siyaset Felsefesi Test 12

ilk çağ felsefesinde önemli bir yere sahip olan sofistlere göre, ideal düzen doğal olandan ayrılmayı ve onu değiştirmeyi gerektirmektedir. ideal düzende insanlar bir araya gelerek kendi çıkar ve ihtiyaçları doğrultusunda toplumsal sözleşme yaparlar. Fakat böyle bir sözleşme insanın doğasına aykırı olduğu gibi, doğa düzenine de aykırıdır. Ünlü sofist Protagoras'a göre, "insan her şeyin ölçütüdür. Herkes için geçerli evrensel bilgi yoktur." Eğer geçerli evrensel bilgi yoksa insanların toplumsal sözleşmenin etrafında toplanması mümkün değildir. Çünkü tek bir sözleşme yerine, her insana göre bir ideal toplum sözleşmesi vardır.
Metinden çıkarılamayacak olan yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Onlar için her itaat, insan haklarından vazgeçerek kişiliğin ortadan kaldırılmasıdır. Her otoriteye başkaldırıya izin vardır. Devlet özgürlüğün devredilmesi ve Bakunin'in dediği gibi, "bireysel hayatın tüm görüntülerinin içinde gömülü olduğu geniş mezarlık" olduğu için mahkum edilir. Devlet sadece canlı somut bireylerin özgürlüğünü yok eden soyut canavar değildir. O aynı zamanda evrensel dayanışmayı ortadan kaldırdığı için, kendini ancak başka devletlere karşı ortaya koyduğu için -buysa savaş ve acılara yol açar- gerçekten evrensel değerlerin gelişmesine en büyük engel olarak ortaya çıkar.
Metinde yer alan görüş aşağıdakilerden hangisidir?

Bazı ütopyacılar var olan toplumu analiz ederek, gelecekte oluşacak ideal devlet düzenine varamazlar. Onlar, olup bitenler bu şekilde devam ederse, gelecekte insanları nelerin beklediğini düşlerler.
Metinde aşağıdakilerden hangisi tanımlanmıştır?

Yusuf Has Hacip, "Kutadgu Bilig" adlı eserinde olması gereken devleti tanımlamıştır. Bir devletin ideal ve gerçekleşebilen devlet olabilmesi için gerekli özelliklerinin; akıl, adalet, doğru ve adil yasalar olduğunu belirtmiştir. Eserindeki öykü çerçevesinde hükümdarın, yöneticilerin ve hizmetkarların görev, sorumluluk ve özelliklerini belirten yazar, devleti yönetenlerin amacının bireyi mutlu yapmak olduğunu söyler. Birey de Tanrı'dan gelen kaynakların değerlerini özümseyerek, erdemli olmaya çalışmalıdır. O zaman birey, kişilik kazanır ve birey - devlet ilişkisi arzulanan düzeye yükselir.
Metinde yer alan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

Montesquieu şu soruyu sorar: "İktidar gücünün kötüye kullanılmasını önlemek için ne yapılmalıdır?" Cevabı ise şudur: "iktidarı iktidarla durdurmak." Montesquieu'ya göre devletin üç gücü vardır; yasama, yürütme ve yargılama. Eğer bu güçler tek elde toplanırsa bu durum tehlikelidir. Çünkü böyle bir ülkede siyasal özgürlükten, eşitlikten, adaletten ve erdemlerden söz edemeyiz. Bundan dolayı yasama, yürütme ve yargılama güçleri ayrı ayrı ellerde toplanmalıdır ve birbirleriyle karışmamalıdır. Böyle olunca da bir iktidar diğer bir iktidarla sınırlanmış olmaktadır.
Metinde bir iktidarın diğer bir iktidarla sınırlanması aşağıdakilerden hangisine bağlı gösterilmiştir?

Locke, kendi kuramını, insanların doğaları gereği ahlaksal varlık olduğu ve onların boyun eğmeleri gereken doğal ahlaksal kuralların bulunduğu varsayımı üstüne kurar. insanlar akılsal seçimler yapma yeteneğine sahip olarak özgür ve eşit doğmuşlardır. Her insan başka insanların özgür1üğüne ve kendi kaderlerini belirlemelerine saygı göstermeye ve onlarla ilişkilerini eşitlik temelinde kurup sürdürmeye ahlaksal bakımdan yükümlüdür. Doğal haklarını korumak amacıyla insanlar, bu hakları koruyabilecek ve onlara tecavüz edenleri engelleyebilecek siyasal bir etki yaratmak için bazı özgürlüklerinden gönüllü olarak vazgeçip bir toplum sözleşmesi yaparlar.
Metinden çıkarılamayacak olan yargı aşağıdakilerden hangisidir?

İngiliz devlet adamı Thomas More, Platon'nun ideal devlet anlayışından ve dönemindeki toplumsal ve ekonomik kargaşadan etkilenerek bir ada ve ada üzerinde kurutan bir ideal devlet ve toplum düşleyerek "Ütopya" adlı eserini yazmıştır. More'un yaşadığı dönemde tekstil sanayinin gelişmesi sonucu, köylüler ve çiftçiler yoksullaşmaya, bir kısım azınlık ise zenginleşmeye başlamıştır. Böylece az sayıdaki zengin sınıf özel mülkiyetlerini arttırmalarına karşın, çoğunluğu oluşturan yoksul sınıf gittikçe her şeylerini kaybetmeye başlamıştır. Toplumdaki dengesizliğin ve mutsuzluğun kaynağını özel mülkiyet olarak gören More, düşlediği ideal devlette özel mülkiyeti ve parayı yasaklar.
Buna göre;
I. Platon'un devletinden etkilenmiştir.
II. Arzu edilmeyen bir distopya tasarlamıştır.
III. Döneminin toplumsal ve ekonomik koşullarından etkilenmiştir.
IV. More'un ideal devletinde her şey kamu malıdır.
V. Özel mülkiyet ve paranın yasak olduğu ideal bir devlettir.
ifadelerinden hangisi More'un "Ütopya"sı için söylenemez?

Farabi, "Medinet'ül Fazıla" adlı eserinde devleti bir organizma gibi görür. Devlet çeşitli organlardan oluşmuştur. insan vücuduna benzeyen devletin kalbi ve diğer organları uyum içinde çalışmalıdır. Aksi takdirde organizmanın sağlığı bozulduğu gibi devletin de bozulması mümkündür. Devletin yöneticisinin iyi erdemlere sahip olması, devletin ve fertlerin iyiliği içindir. Yöneticiler teorik ve pratik erdemler ile herkesten daha üstün olmalıdır. Farabi yöneticide bulunması gereken erdem ve yetenekleri şöyle sıralar: Yönetici güçlü bir zekaya ve hafızaya sahip olmalıdır, Keskin kavrayışları ile bilgi peşinde koşmalıdır. Teorik bilgi aşkı ile dolu olan bir yönetici, bedensel zevklerin peşinde koşacak kadar zayıf olmamalıdır. Doğruluk ve sevgisi ile halkına adaletli davranmalıdır. Sade bir yaşam tarzında ulu bir kişiliğe sahip olmalıdır. Sabır ve cesaret onun erdemleri arasında olduğu sürece halkın iyiliği için çalışır.
Buna göre;
I. Farabi'nin eseri olumlu bir ütopyadır.
II. Yöneticilerin erdemli ve bilge olması gerekir.
III. Devlet yapay bir kurumdur.
IV. Devlet bir organizmaya benzer.
V. Adaletli bir yönetimde yaşayan bireyler mutludur.
ifadelerinden hangisi söylenemez?

Liberal, siyaset, ekonomi ve ahlak felsefesinin, liberal toplum kuramının Yeniçağ'da beliren yeni bir sınıfla, burjuvazi ile ve bu sınıfın ortaya çıkmasını sağlayan yeni ekonomik gelişmelerle ilgisi olduğuna şüphe yoktur. Bu yeni sınıf önce İngiltere'de daha sonra diğer batı ülkelerinde mevcut eski rejimi ve hukuk ilişkilerini değiştirmek isteyen taleplerle kendini gösterir. Siyasal alanda bu talepler, siyasi iktidardan pay almak arzusu, yani demokrasi talebi olarak kendini ortaya koyar. Ekonomik alanda bu yeni sınıf, üretim araçlarının özel mülkiyet hakkının garanti edilmesi ve serbest piyasa ekonomisi talebiyle ortaya çıkar. Ahlaki alanda ise bu talep bireylerin, bireyler olarak en yüksek değere sahip olduğu öğretisiyle kendini belli eder.
Buna göre;
I. Eşitliği temel alma
II. Bireysel hak ve özgürlükleri önemseme
III. Serbest rekabete dayanma
IV. Özel mülkiyeti teşvik etme
V. Demokratik olma
özelliklerinden hangisi liberalizm için söylenemez?