10. Sınıf Tarih Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi Test 6

1. yüzyılda Oğuz Türklerinin Anadolu’ya yönelik akınlarında; Anadolu’nun İpek Yolu üzerinde yer alması, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan bir konumda olması, üç tarafının denizlerle çevrili olması, verimli topraklara sahip olması, iklim ve bitki örtüsünün Türklerin yaşamasına uygun olması etkili olmuştur. Bunun yanında İslamiyet’in etkisiyle cihat ve gaza geleneğini benimseyen Oğuz Türkleri, Anadolu’da bu dönemde siyasi yönden zayıf durumda olan Bizans İmparatorluğu’nu kendilerine hedef seçmişlerdir.

Oğuz Türklerinin Anadolu’ya akınlar düzenlemesinde aşağıdaki unsurlardan hangisinin etkili olduğu söylenemez ?

Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesinde Malazgirt Savaşı tam bir dönüm noktası olmuştur. Savaştan kısa bir süre sonra Anadolu’da ilk Türk beylikleri kurulmuştur.

Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinin aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi onların İslamiyet’in koruyuculuğunu üstlendiklerinin kanıtı olarak gösterilebilir?

Aşağıda Miryokefalon Savaşıyla ilgili bir anlatıya yer verilmiştir.

“Türklerin ani saldırısına uğrayan Bizans İmparatoru Manuel; şaşkın, çaresiz ve perişan vaziyette bir ağacın altında öylece oturmuş kalmıştı. Bir Bizans atlısı, imparatoru Türklerin eline esir düşmekten son anda kurtarmıştı. Dehşet içinde kalan İmparator Manuel, komutanlarını çadırında toplamış ve kaçış planını açıklamıştı. Herkes imparatorun aklını kaçırdığını sandı, özellikle komutanları bu plana şiddetle itiraz etti. Bizans tarihçisi Niketas’ın rivayetine göre, toplantının yapıldığı çadırın önünde bulunan ve konuşulanları duyan bir asker şöyle haykırmıştı: “Sen değil misin bizi Tanrı’nın terk ettiği dar geçide zorla tıkıştıran... Bu felaket vadisinde, bu cehennemi andıran boğazda ne işimiz vardı? Biz basit insanların Türklerle ne alıp vereceği vardı? Şimdi bu adamlar bu dar, ne sakladığı görünmez vahşi toprakta bizi sarmış bulunuyorlar ve bizi tuzağa düşürdüler, şimdi sen bize ihanet edip bizi koyunlar gibi boğazlanmak üzere düşmanlara bırakıyorsun haaa!” İmparator, nöbetçinin bu ağır sözleri üzerine kaçma teşebbüsünden vazgeçmişti.”

Yukarıdaki anlatı dikkate alındığında,

I. Türkler, baskın şeklinde bir taarruzla düşmanı çevrelemiştir.
II. İmparatorun askerleri Türklerle mücadele etmek istemiştir.
III. Türkler büyük bir zaferle savaşı kazanmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

XIII. yüzyılın ilk yarısında Moğolların önünden kaçan Türkmenlerin çoğu Güneydoğu Anadolu Bölgesine geldi. Selçuklular, Anadolu’ya göç eden Türkmenleri yerleştirmede ve ekonomik durumlarını düzeltmede zorluklar çekti. Selçuklu sultanlarının zayıf kişiliklerinden kaynaklanan yönetim boşluğu, ağır vergiler ve bunun sonucunda ortaya çıkan yoksulluk, Türkmenlerin yönetimden dışlanması gibi nedenlerle Maraş, Kâhta ve Adıyaman yöresinde Baba İshak adlı Türkmen dervişinin öncülüğünde büyük bir ayaklanma ortaya çıktı (1240). Selçuklular çıkan bu isyanı güçlükle bastırabildi. Baba İshak İsyanı, Türkiye Selçuklu Devleti’nin otoritesini zayıflattı.

Yukarıdaki metin değerlendirildiğinde Türkiye Selçuklu Devleti ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Türkiye Selçuklu Devleti, son hükümdarının (II. Mesut) keder ve hüzün içinde ölümü üzerine parçalandı. 1308 yılında Anadolu’nun genel görünümü şöyleydi: Orta ve Doğu Anadolu Moğol kökenli İlhanlıların Anadolu valilerinin elinde, yine Trabzon Rum İmparatorluğu ve Kilikya Ermeni Krallığı İlhanlılara tâbi durumdaydı. Maraş ve Antep çevreleri ise Memlûkluların elindeydi. Marmara’nın güney ve doğu sahilleri Bizans denetimindeydi. Batı Anadolu, Isparta, Mersin, Kastamonu’da çeşitli Türkmen beylikleri kurulmuştu ancak bunların tamamı İlhanlı Devleti’ne vergi ödemek durumundaydı. Bu beylikler içerisinde Konya’da bulunan Karamanoğulları en güçlü beylik olarak görünürken kendilerini Türkiye Selçuklu Devleti’nin mirasçısı kabul ediyorlardı. Zaman zaman İlhanlı komutanları Anadolu’ya geliyor, kendilerine itaatsizlik yapan Türkmen beylerini cezalandırıyorlardı. Tüm bu gelişmeler yüzünden Anadolu’da can ve mal güvenliği kalmamış, ticari faaliyetler durma noktasına gelmişti.

Yukarıdaki paragraf göz önüne alındığında XIV. yüzyılın başlarında Anadolu’nun durumu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Görsel incelendiğinde,

I. Semboller genellikle barış ve huzuru temsil etmektedir.
II. Hayvan figürleri sembol olarak kullanılmamıştır.
III. Farklı semboller kullanılması boylar arasında ayırt ediciliği sağlamaya yöneliktir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

Yukarıdaki tablo incelendiğinde;

I. Kudüs’ün alınmasıyla Haçlı Seferlerinin sona erdiği,
II. insanların yaşama hakkına saygı gösterilmediği,
III. Küdus şehrinin tahribata uğradığı

yorumlarından hangilerine ulaşılamaz?

Bizanslı tarihçi Zonaras, IX. Konstantin Monomakhos’u Anadolu’nun Türkler tarafından fethinin müsebbibi olarak gösterirken pek de haksız sayılmaz. Bunun sebebi Bizans İmparatorluğu’nun doğu sınırlarında tampon durumunda olan Ani Krallığı’nı ilhak edip Büyük Selçuklular ile sınırdaş hâle gelmesidir. Bölgedeki 50.000 kişilik yerel muhafız gücünü dağıtır ve paralı askerlerden bir ordu kurar. Bu orduyu oluşturan askerlerin ücretlerinin ödenebilmesi için bölgeye dayatılan ağır vergiler de ciddi bir hoşnutsuzluğa sebep olur. Türkmen akınlarının başladığı bir dönemde, savunma savaşında avantaj teşkil edebilecek yerel kuvvetler yerine güçlü surların arkasında kalıp meydan savaşını beklemeyi tercih eden ordu modelinin yetersizliği anlaşılır ancak sistem bir kere bozulmuştur. Hatta Ermeni yerel hanedanları, derebeyi aileleri, askerî ve politik kadrolar yerlerinden edilmiştir.

Verilen metne göre Türklerin Anadolu’yu yurt edinmelerinde;

I. Bizans’ın Doğu Anadolu’da izlediği politika,
II. IX. Konstantin’in askerî ve stratejik tercihleri,
III. Hristiyan dünyasındaki mezhebi bölünmeler

gibi unsurlarından hangilerinin etkili olduğu savunulamaz?

1. asırda Balkanlarda ve Anadolu’da gücünü korumaya çalışan Bizans İmparatorluğu, büyük bir orduya ihtiyaç duymuştur. Ordusunu her an savaşa hazır tutmak zorunda olan Bizans, ihtiyaç duyduğu parayı karşılamak için zaten zor durumda olan halktan daha fazla vergi toplamaya başlamıştır. Bizans idaresinden bıkan halklar, Selçuklu akınlarına direnmemiştir. Özellikle mezhep farkından dolayı Bizans tarafından büyük baskı ve işkencelere maruz kalan Ermeniler, Türk akınlarına hiç direniş göstermemiştir.

Verilen metinde bahsedilen durumun aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenemez?

Verilen haritaya göre Anadolu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?