11. Sınıf Tarih Tarama Testi Test 2

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Ünlü Türk denizcisi Barbaros Hayreddin Paşa’nın İstanbul Tersanesi ile ilgili görüşleri:

“Devletin birçok liman şehrinde tersanesi vardı. Ama büyüğü, Haliç üzerindeki tersaneydi. Bu tersanenin dünyada eşi yoktu. Hiç bir tersane burası kadar gemi kızaklayamaz, işçi çalıştıramazdı. Akla gelebilecek her türlü sanat erbabı mevcuttu. İşçilerin çoğu Hristiyan esirlerdi. Ama bedava değil, ücretle çalıştırılırlardı. Ücretlerini biriktirenler değerlerini öderler, hür olur, memleketlerine dönerlerdi. Ustaların ve mühendislerin hepsi Türk’tü. Tersanede çalışanların sayısı 20.000’den az değildi. Murad edilse, bir yıl içinde, Venedik donanmasının bir eşini inşa etmek ve donatmak mümkündü. Gerçi İstanbul Tersanesi’nin şöhreti dünyayı tutmuştur. Venedik kâfiri bile, hakanımızla sulh içinde olduğu demlerde bu tersaneye kadırga ısmarlardı. Ancak gözle görüp içine girmedikçe, azametinin derecesini takdir edememiştim. Böyle bir tersane, bu kadar zengin bir devletle her şeyi yapmak ve Allah’ın izniyle başarmak mümkündü.”

Verilen metne göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Hollandalılar ve İngilizler başlangıçta iyi silahlanmış yelkenli ticaret gemilerini savaşlarda kullanarak donanmalarındaki gemi sayılarını artırmışlardı. XVII. yüzyıl sonlarına kadar devam eden savaşlarda tüccar kaptanlara güvenilmeyeceğini anlayan bu iki devlet, askerî disiplini sağlamaya yönelik tedbirler aldı. Bunun için tüccar kaptanların yerine deniz subayları tercih edildi ve savaşta tüccar gemilerine duyulan bağımlılık azaltıldı. Böylece savaş gemisi yapımı başlatılarak savaşta kullanılan ticaret gemileri tasfiye edildi. Artık okyanuslarda yelkenli savaş gemileri, donanmanın esasını oluşturdu.

Bu metne göre ticaret gemilerinden savaş gemilerine giden süreçle ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?

Azerbaycan’da Rus İşgali

Afşar Türkmenlerinden Nadir Şah’ın İran’da yönetime geçmesi İran’ın yeniden güçlenmesini sağladı. Rusya, Azerbaycan topraklarını yeniden İran’a bırakmak zorunda kaldı. Nadir Şah’ın ölümünden sonra zaten birlikten mahrum bırakılmış olan Azeri Türkleri Şirvan, Şeki, Taliş, Karabağ, Kuba, Gence, Revan ve Bakü Hanlıklarını kurarak bağımsız küçük devletler durumuna geldi. Daha sonra tehditle karşılaşan Azerbaycan Hanlıkları mektuplar göndererek Osmanlı Devleti’ne bağlılıklarını gösterdi. Bu dönemde Osmanlı devlet adamları Azerbaycan ve Dağıstan’ı da hâkimiyet altına almak istemişler fakat başarılı olamamışlardı. Gürcistan üzerinden Azerbaycan’a hâkim olmak isteyen Rusya bunu başaramayınca, Osmanlı ve İran Devletlerinin iç sorunlarıyla uğraşmalarından faydalanarak Azerbaycan’ı işgale girişti. Rusların Azerbaycan’ı işgalini engelleyemeyen Osmanlı Devleti ve İran, yakınlaşma politikasına yöneldi. Rusya’nın güneye inerek İngiltere’nin sömürgelerini tehdit etmesi ihtimaline karşı İngiltere, Osmanlı ve İran Devletlerini Rusya’ya karşı destekleme yoluna gitti.

Yukarıdaki metinle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile ilk defa yabancı devletlerin ara buluculuğunu kabul etmek zorunda kalmıştır. Bu kabullenme bir zamanlar hiçbir devleti kendisi ile eşit görmeyen Osmanlı için bir yıkım olmuştur. Aynı zamanda ilk büyük toprak kaybının da yaşandığı bu antlaşmayla Osmanlılar, bir daha toparlanamayacağı uzun bir savunma dönemine girmiştir. Karlofça’da ilk kez müzakere yoluyla bir antlaşma imzalamak zorunda kalan Osmanlı Devleti artık Avrupalılar için tehlike olmaktan çıkmaya başlamıştır. Bu antlaşmadan sonra Osmanlı Devleti daha önceki dönemlerde önem vermediği İngiltere, Hollanda ve Fransa gibi Avrupalı devletlerin siyasetlerinin etkisinde kalmaya başlamıştır.

Buna göre Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile

I. İtibar kaybına uğramıştır.
II. Diplomatik üstünlüğünü kaybetmiştir.
III. Denge siyaseti izlemeye başlamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Otuz Yıl Savaşları sonunda Fransa, artık Avrupa siyasetine yön veren devlet konumuna yükselirken İngiltere de Batı dünyasında etkili olmaya başlamıştır. Westphalia Barışı ile bazı Avrupa ülkeleri topraklarını genişletirken özellikle Almanya’da gerileme ve iç karışıklıklar başlamıştır. Bu antlaşma ile Avrupa’da dinî etkenlerin yerini modern diplomasi almış ve uluslararası alanda modern devletler hukukunun temelleri atılmıştır. Artık evrensel imparatorluklar yerini ulusal krallıklara ve ulus devletlerine bırakmıştır.

Buna göre,

I. Güç dengeleri değişmiştir.
II. Almanya otoritesini kaybetmiştir.
III. Demokratikleşme çabaları başlamıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Sömürgeciliğin gelişimi ile ilgili verilen harita incelendiğinde aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

SADRAZAM OLURUM ANCAK…

IV. Mehmet döneminde ülkedeki kötü gidişe çözüm bulmak amacıyla yaşı ilerlemiş olmasına rağmen Köprülü Mehmet Paşa’ya sadrazamlık teklifi götürülmüştür.

Valide Sultan: Her şeyi kökünden tutup çözümleyecek bir elin yokluğundan ülkemizde her şey yok olmak üzeredir. Böyle bir durumda, söylendiği gibi devletin yükünü kaldıracak kadar kendinde cesaret ve akıl buluyor musun?

Köprülü Mehmet Paşa: Düşünmem lazım Valide Sultanım. Köprülü Mehmet Paşa teklifi hemen kabul etmez ve bazı şartlar öne sürer.

Valide Sultan: Paşa cevabın ne ola?

Köprülü Mehmet Paşa: Padişahımız ve annesinin hakkımdaki güvenlerinin sarsılmaması, isteklerimin padişah tarafından hemen kabul edilmesi, hakkımdaki şikayetlerde önce bana sorulması, sözlerime itimat edilmesi, atayacağım kişilere karışılmaması şartlarıyla bana layık gördüğünüz sadrazamlık görevini kabul ediyorum.

Köprülü Mehmet Paşa’nın şartları kabul edilmiş ve paşa sadrazamlık görevine başlamıştır.

Verilen okuma parçası değerlendirildiğinde aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

1774’te imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin imzaladığı en ağır antlaşmalardan biri olmuştur. Bu antlaşma, öncelikli olarak Kırım’ın Osmanlı Devleti’yle olan bağlılığına son vermiş, Kırım’ı müstakil bir hanlık hâline getirmiş ve böylece Kırım, Osmanlı Devleti’nin himayesinden çıkmıştır. Osmanlı Devleti ise Yeniçeri Ocağı’nın yozlaştığı dönemde askerî boşluğu dolduran Kırım’ın askerî kuvvetlerinden mahrum kalmıştır. Bununla beraber dinî bakımdan Kırım’ın halifeye bağlılığı devam etmiş ve her iki devlet de Kırım’ın iç işlerine karışmamıştır. Rus ticaret gemileri Boğazları kullanacak, Karadeniz ve Akdeniz’de serbestçe dolaşabilecekti. Ruslar, diğer devletlere verilen imtiyazlardan istifade edecek, gerekli yerlerde konsolosluklar açabilecekti. Diğer taraftan Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecekti.

Verilen paragraf değerlendirildiğinde aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Avrupa’da Protestanlığın ortaya çıkması ile Papalık, Hristiyanların üzerindeki dinî, politik ve ekonomik üstünlüğünü kaybetmiştir. Böylece Hristiyanlığın devlet ve toplum hayatındaki etkisi azalmış ve sekülerleşme adı verilen kavram ortaya çıkmıştır. Antik Roma’da kullanılan hâliyle kutsal olanın dışını yani dünyevî olanı, dinî olmayanı anlatan bir kavram olan sekülarizm, XVII. yüzyıl sonrasında giderek devlet ve kilise hukukunun ayrımı anlamında kullanılmıştır. Avrupa’da sekülerleşmenin uygulanarak dinî kurumlar ile sembollerin egemenliğinin kaldırılması, uzun bir süreçte gerçekleşmiştir.

Buna göre,

I. Sekülerleşme laikliğe giden süreci başlatmıştır.
II. Protestanlık, Katolik Kilisesinin halk üzerindeki gücünü zayıflatmıştır.
III. Mezhep çatışmaları sona ermiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?