Koçi Bey, yeniçerilerin bozulmasının temelini, geçmişte yaşanan iki hadiseye dayandırmaktadır. Bunların ilki, 1583’te III. Murad’ın oğlu Şehzade Mehmet’in sünnet düğününde halkı eğlendirenlerin yeniçeri olarak kaydedilmesidir. Diğeri ise Yeniçeri Ağası Mustafa Ağa’nın 1620’de ocağın içindeki işe yarar askerleri uzaklaştırarak yerlerine çok sayıda işe yaramaz kişileri ocağa almasıdır.

Buna göre;

I. yeniçerilerin kimi zaman askerlik dışında işlerle uğraştığı,
II. askerlik niteliğine sahip olmayanların ocağa alındığı,
III. Koçi Bey’in yeniçeri ocağının kaldırılmasını istediği

yorumlarından hangileri yapılabilir?

Diyagram incelendiğinde,

I. Reform Hareketi’nin ortaya çıkmasında İslam medeniyetinin doğrudan etkisi vardır.
II. Teknolojik ilerleme birçok alanda gelişmeye neden olmuştur.
III. Rönesans ve Reform Hareketleri birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkmıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

XVIII. yüzyılda yaşayan Jean Jacques Rousseau halkın iktidarını, her alanda eşitliğini ve mutlak demokrasiyi savunan bir düşünürdü. Rousseau’ya göre doğal yaşamında bir birey olarak özgür ve eşit olan insan, toplumsal yaşamda eşitlik ve özgürlüğü kaybedebilirdi. Bu sebeple Rousseau, insanların toplum içinde de özgür ve eşit yaşamaları için bir sistem geliştirdi. Bu sistemde toplumun bir araya gelerek düzen içinde yaşaması için bir “sözleşme” oluşturacağını öne süren Rousseau’ya göre devlet, halkın egemenliği ile yükseldiğinde meşru olacaktı. Rousseau’nun bu düşüncesi; kan soyluluğuna bağlı ayrıcalıkların ortadan kaldırılması, mutlak monarşik yönetimlerin sona ermesi anlamına geliyordu. Böylece zaten ekonomik güce sahip bulunan burjuvazi, hukuki ayrıcalıkların kaldırılmasıyla siyasi yapıda da güç sağlayabilecekti.

Verilen metin incelendiğinde Rousseau’nun düşünceleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Isaac Newton; kütle çekim yasası, astronomi ve fizik tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu başarı onun, XVIII. yüzyıl Bilim Devrimi’nin mimarı olarak adlandırılmasını sağlamıştır. Zamanının neredeyse tamamını gözlem ve deney yaparak geçiren Newton, dalından yere düşen elmanın düşüşünü gözlemlemesinden sonra Evrensel Çekim Yasası’nı bulmuştur. Çiftlik evinin bir odasını karanlık oda hâline getirip güneş ışığıyla yaptığı deneylerle de ışığın doğasını ilk kez doğru olarak açıklamayı başarmıştır. Modern bilimin iki önemli unsuru olan deney ve gözlem aracılığıyla başarıya ulaşan Newton, 1727 yılında öldüğünde, geliştirdiği bilim anlayışı ve Parçacık Kuramı, bilim topluluklarınca benimsenmeye ve savunulmaya başlanmıştır. Newton’un Fizik Kuramı; ısı, ışık, gazlar kimyası, elektrik, manyetizma ve benzeri alanlarda denenmiştir. Kuantum Mekaniği, görelilik ve ışığın dalga olduğunu savunan dalga kuramlarının doğuşuna giden yolu açmıştır.

Verilen metne göre Newton ile ilgili olarak;

I. Bilim Devrimi’nin ortaya çıkışında öncü olduğu,
II. deney ve gözlem metodunu başarıyla kullandığı,
III. bazı bilimsel kuramların oluşumuna katkı sağladığı

yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?

Verilen grafik değerlendirildiğinde Yeniçeri sayısı ile ilgili olarak,

I. XVI. yüzyılın ikinci yarısından 1695’e kadar yeniçeri sayısında devamlı bir artış olmuştur.
II. 1700 yılında yeniçeri sayısında azalma görülmüştür.
III. 1484 yılından 1609 yılına kadar yeniçeri sayısında bir değişim olmamıştır.

yargılardan hangilerine ulaşılamaz?

Verilen bilgiler incelendiğinde aşağıdakilerden hangisinin tımar sisteminin bozulmasında etkili olduğu savunulamaz?

Verilen durumlar dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Akçenin sürekli değer kaybetmesiyle enflasyon girdabına giren Osmanlı Devleti, akçenin ayarları üzerinde oynamış ancak fiyatlardaki büyük değişmeler devleti ekonomik krize sokmuştur. Akçedeki ayarlamalardan sonra standart Osmanlı akçesiyle aynı miktarda malın satın alınamaması sadece ulufeli askerlerin değil şehir ve köylerdeki halkın da sıkıntılar yaşamasına neden olmuştur. Hızlı nüfus artışı ve Yeni Dünya’dan gelen gümüş, bu dönemde Osmanlı Devleti’nin, olumsuz yönde etkilenmesine neden olmuştur.

Buna göre Osmanlı Devleti’nde;

I. paranın alım gücünün düşmesi,
II. ekonomik tedbirlere başvurulması,
III. toplumda huzursuzluğun baş göstermesi

durumlarından hangilerinin meydana gelmesi beklenir?

Kapitülasyonların XVIII. yüzyıla kadar Osmanlı ekonomisine olumsuz etkisi olmamıştır. Ancak bu yüzyıldan itibaren Avrupa devletleri daha fazla hak ve imtiyaz almak için Osmanlı Devleti’nin üzerinde baskı kurmaya başlamıştır. Bu yüzyıldan itibaren kapitülasyonların karakterini değiştiren Avrupalılar için Osmanlı toprakları ham madde kaynağı ve pazar hâline gelmiştir.

Buna göre Osmanlı Devleti için;

I. dış borçlanmaya gittiği,
II. yerli sanayinin geliştiği,
III. ekonomik kaybın yaşandığı

durumlarından hangileri söylenemez?

• II. Murad Dönemi’nde düşük ayarlı akçe ile ulufe almak istemeyen Kapıkulu Askerleri isyan etmiş ve istekleri üzerine defterdar ile vezîriâzam idam edilmiştir. XVII. yüzyıl boyunca istediklerini vezîriâzam yapan yeniçeriler, zaman zaman tahta kimin geçeceği kararında bile etkili olmuşlardır.
• Yeniçeri isyanlarının en şiddetlisi II. Osman zamanında çıkmıştır. Yeniçeri Ocağı’nı kaldırarak disiplinli bir ordu kurmak ve devlete çeki düzen vermek isteyen II. Osman, isyancılar tarafından öldürülmüştür.
• Küçük yaşta tahta çıkan IV. Mehmet’in yönetimi tam olarak sağlayamamasını fırsat bilen yeniçeriler isyan etmiştir. IV. Mehmet’ten saray ağalarının idam edilmesini isteyen asilerin, bu istekleri kabul edilmiştir.

Buna göre yeniçeri isyanlarının aşağıdakilerden hangisine neden olduğu savunulamaz?