4. Sınıf Türkçe Metin Türleri

Aşağıda bir metnin giriş, gelişme ve sonuç bölümleri sembollerle gösterilmiş ve karışık olarak verilmiştir.

I- Tek başına birer şiirdir bunlar

“Kuş niye uçar, kedi neden uç­ maz? İnsanlar neden büyür? Kiminin evi büyük, kiminin niye küçük?” Daha neler neler!

II- Soru sormakla başlar ilk bilinçlen­me. Sorularla çevresini, insanları, dünyayı keşfeder çocuk. Neler sormaz ki? Ver karşılığını verebi­lirsen! Yepyeni izlenimlere açılan kapılardır çocuk soruları.

III- Zamanla eğitimle öğretimle bu sorular derinleşir , yanıtlamak güçleşir. Bunlar kendi kendimize de karşılığını bulamadığımız sorulardır, sorunlardır. Kişi ne denli çok düşünürse, duyarsa, anlarsa o denli bilinçlenmiş sayılır.

(1 – 4. soruları bu metne göre yanıt­ layın.)

Bu metnin türüyle ilgili;

I- Düzyazıdır

II- Şiirdir

III- Bilgilendirici metindir

IV- Hikaye edici bir metindir

Değerlendirmelerinden hangileri doğrudur?

Aşağıdakilerin hangisinde metnin bölümlerini ifade eden rakamlar “giriş, gelişme, sonuç” şeklinde sı­ralanmıştır?

Her üç paragraf dikkate alındığın­da I. paragrafındaki altı çizili cümle

aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

III- paragrafda soru sormak ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?

(I) İnsanın hayatı üç zaman dilimine ayrılır: Geçmiş, bugün, gelecek. (II) Bu dilimlere dün, bugün, yarın da di­yebiliriz. (III) Söz konusu bu dilimler, toplumlar ve uluslar için de geçerli­dir. (IV) İnsan, geçmişini, geçmişteki yaşantılarını sık sık anar. (V) Geçmiş, insan hayatının çok önemli bir parça­sıdır.

(5 ve 6. soruları metne göre yanıtla­yın.)

Bu metin ikiye bölünürse ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?

Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Tongo, beceriksiz bir sihirbazdır. Yaptığı numaraları birbirine karıştır­dığı için izleyenleri şaşırtmaktan çok güldürür. Bir gün Tango, bir arka­daşının teknesiyle denize açılmaya karar verir. Ancak beceriksiz olduğu kadar kötü bir kaptandır da. Yakalan­dığı fırtınada teknesi batar ve kendini yüzlerce, binlerce tavşanın yaşadığı bir adada bulur.

Bu metinde aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?

(I) Farklılıklara rağmen bütün dün­ ya çocukları birbirine benzer. (II) Zihinlerinin etrafında katı bir kabuk oluşmamıştır daha. (III) Bir pınarın suyu topraktan çıktığında çok temiz­dir. (IV) Çocuklar bana sarıldığında gözyaşlarıma hakim olamıyorum. (V) Ne zaman bir kanalın içinde akmaya başlar, o zaman kirlenmeye de baş­lar.

Bahçeyi dolaşıyorduk. Çok ihtiyar ve geniş bir ağaç, Atatürk ‘ün geçece­ ği yolu kapatıyordu. Ağacın bir yanı havuz, diğer yanı dik bir yokuştu. Ata­ türk, ağaca yaslanarak güçlükle karşı tarafa geçti. Atıldım:

– Emrederseniz hemen keseyim efen­dim, dedim.

Yüzüme baktı:

– Sen hayatında böyle bir ağaç yetiş­tirdin mi ki keseceksin, dedi.

(9, 1O, 11. soruları metne göre yanıt­layın.)

Bu metinde aşağıdaki ögelerden hangisi ile ilgili bir bilgi yoktur?

Metinde asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

İşte çocukluğumun ve ilk gençliği­min haritaları, beni sonunda bir gün özlediğim gibi bir adaya tesadüfen götürüverdi. Yaşım otuzları bulmuş­tu ama nihayet asıl yuvama 1950’de dönmüştüm. Sanki on dört yaşın­dayken koşup gelmiştim buraya. Bir motor beni alıp büyük şehirlere gö­ türmüştü. İşte şimdi gittiğim motorla geri dönmüştüm.

Bu metindeki hikaye unsurları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

Horoz, çöplükte gezinirken bir inci bulmuş. “Ne kadar da şanssızım!” diye söylenmiş. “Bu benim ne işime yarar ki? Keşke bunun yerine bir buğday tanesi bulsaydım.” İnciyi alan horoz, onu bir kuyumcuya götürmüş. “Al şu inciyi de bana buğday ver.” demiş. “Çünkü benim için buğday inciden daha değerlidir.”

(12, 13 ve 14. soruları metne göre ya­nıtlayın.)

Bu metinle ilgili;

I- Hayali ögeler barındırmaktadır.

II- Düzyazıdır.

III- Bilgilendiricidir.

IV- Hikaye edicidir.

değerlendirmelerinden hangisi yan­lıştır?

Bu metinde aşağıdaki ögelerden hangisine yer verilmemiştir?

Bu metinde anlatılmak istenen aşa­ğıdakilerden hangisidir?

(I) Bütün canlılar gibi insanlar da her an mikroplarla karşı karşıyadır. (II) Ama mikropların çoğu vücuttan içeri girip dokulara yerleşmedikçe hasta­lık yapamaz. (III) Vücut yüzeyini örten deri mikropların içeri girmesini engel­leyen çok iyi bir koruyucu katmandır. (IV) Bir mikropla ilk kez karşılaşıldığın­ da o mikroba karşı bağışıklık kazanılır.

(V) Bu nedenle bulaşıcı hastalıklardan orunmanın en etkili yolu aşı yaptır­maktır.

Bu metin ikiye bölünürse ikinci pa­ragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?