6. Sınıf Türkçe Anlatım Bilgisi

Çevremde dayak kadar zararlı gördüğüm bir eski eğitim yolu da öğüt vermektir . Hiçbir çocuğun öğüt lere kulak astığını görmüş değilim. Tersine, öğüt dinlemekten bunalan, kafasına zorla sokulmak istenen akla karşı koyan çocuklar, gençler görmüşümdür. Dayak gibi öğüt de tepeden inme bir eğitimdir. O da bir çeşit ezme, küçültmedir insanı. Öğüt veren, örnek olmayandır çoğunlukla. Oğluna durmadan yalan söyleyen bir babanın doğruluk öğütleri vermesinden daha gülünç ne olabilir? Ço­cuk da söze değil, işe bakar.

Bu parçada başvurulan anlatım biçimi aşağı­ dakilerden hangisidir?

Bir ses duydum, dönüp baktım: Bir kadın

Gözler dönük, kaşlar çatık, yüz dargın

Derileri çatlak, bağrı kapkara

Sağ elinin nasırında bir yara

Başında bir eski püskü peştemal

Koltuğunda bir yamalı boş çuval

Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinden yarar­lanılmıştır?

Nisanın sonuyla mayıs başları birkaç günlüğüne adaya binlerce, on binlerce sayısız türde kuş, ne­reden gelirlerse her yıl gelirler iki tepenin arasını üst üste doldururlar. Yeryüzü gökyüzü kuşa keser. Bütün adayı bir kuş cıvıltısıdır alır. Kuş cıvıltısın­dan deniz ne kadar dalgalı olursa olsun, dalgaların sesi bile duyulmaz. Bunlara yaban güllerinin , çi­ çeklerin, otların kokusu da karışınca adanın key­fine doyum olmaz.

Bu parçada ayrıntıların seçiminde aşağıdaki duyularla ilgili ayrıntıların hangisinden yarar­lanılmamıştır?

Afrika'nın bazı ülkelerinde yıllardan beri açlık, se­fillik devam ediyor. Araştırmacılar açlıktan ölen insan sayısının 2 milyona ulaştığını açıklamıştı. İlk araştırma 1998 yılında yapılmış ve bu sonuç çık­mıştı. Açlık ve yokluk bugün de sürdüğüne göre bu sayının 4 milyona çıktığı düşünülmektedir.

Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır?

Kalbimiz , çok uzun bir kanal sistemine kan gönde­rir ki bu sistemi oluşturan damarlar uç uca eklen­diğinde uzunluğu ortalama 268 bin kilometreyi bulur. Dünyanın çevresi yaklaşık 40 bin kilometre­dir. Bu insandaki damarları uç uca eklediğimizde dünyanın çevresini altı yedi defa sarabilir. Kalp , kanı öyle güçlü pompalar ki çıkan kan, bütün damarları dolaşır. Sonra kalbe geri döner.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gisi yoktur ?

Cami, medrese ve türbe gezmelerini yeterli bula­rak eski Kayseri evlerini görmek istedim. Kayseri'nin son yıllara kadar çok önemli ve zengin bir yer olarak kaldığını anlamak için bu eski Kayseri evlerinden bir ikisini mutlaka görmelidir. Dolambaçlı sokakların yüksek duvarları ardında gizlenmiş ve içlerindeki görkemin kestirilmesi bütünüyle olanaksız birçok ev ve konak gördük. Yüz, yüz elli hatta bir ikisi iki yüz yıllık , tavanları birer kaside kadar süslü, mutfakları Ankara 'da yerlerine apartman kurulacak kadar geniş, avlularının şadırvanlarında inek ahırı yapılmış birçok odaları bütünüyle yıkılıp kapatılmış ve en az yıkık olanlarının duvarlarına sinema yıldızlarının kart­postalları asılmış.

Bu parçada aşağıdaki anlatım yollarından han­gileri kullanılmıştır?

Gül bahçesi... Kırmızı, pembe, sarı güller... Çevreyi gül kokusuna boğan, rengarenk güllerin yetiştiricisi genç bir bağcıydı. Geçimini sağlamak bir yana, bir gülün açmasıyla sanki bayram eder­di. Bahçede değil de sanki kalbinde büyütürdü, tomurcuklarını. Gül mevsiminde bağcı, kendisini kaybederdi adeta.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gileri ağır basmaktadır?

Halk şairlerinin asıl kaynağı halktır. Köy halkı ara­sından da çıkar, göçebeler arasından da; kasaba arasından da çıkar, şehirden de... Pek saymaya , sınırlamaya değmez. Çünkü bir saz şairi köyde doğar, köy köy, oba oba dolaşır; arı gibi her çiçek­ten bal alır. Bu bakımdan doğdukları yerin de, gezip dolaştıkları yerin de izlerini taşırlar ama asıl "ayırıcı nitelikleri" yerleştikleri, yetiştikleri sosyal çevrelerden gelir. Daha çok o çevrenin, o zümrenin geleneklerine bağlanırlar; onların görüşlerini, du­yuşlarını ifade ederler. Bu çevrelerin belli başlıları: köy ve oymaklar, kasaba ve şehirler, yeniçeri ocaklarıdır.

Bu parçada başvurulan anlatım yolu aşağıda­kilerden hangisidir?