6. Sınıf Türkçe Anlatım Bilgisi

19. yüzyıl başlarında yenileşme hareketleriyle minyatürde de Batı resim sanatının etkileri görül­dü. Minyatür yavaş yavaş yerini , bildiğimiz anlam­da çağdaş resme bırakmaya başladı. Ama Batı'da olduğu gibi ülkemizde de geleneksel bir sanat olarak varlığını sürdürmektedir.

Bu parçada kullanılan düşünceyi geliştirme yolu aşağıdakilerden hangisidir?

Bir gün Yahya Kemal'le ben, Filozof Rıza Tevfik'le birlikte Fikret'i görmeğe gitmiştik. Fakat ben, onu hele bu herkese kızgın; bu, insandan kaçan nice zamandan beri sesi sedası kesilmiş şairi, sonunda kendi evinde görüp tanımak heyecanından çok, için için endişeye benzer bir duyguya da kapılmak­tayım. Çünkü bir yıl önce şimdi adını unuttuğum bir dergide Tevfik Fikret'i, renk renk güzel tüylerini yerin tozundan, çamurundan sıyırıp yüksek bir ağaç dalına tüneyen tavus kuşuna benzettiğimi hatırlıyordum ve bu yüzden ya bana da kızmışsa diye, Aşiyan 'a giden yokuşu çıkarken adeta dizle­rimin bağı çözülüyordu.

Bu parçada kullanılan anlatım biçimleri aşağı­dakilerden hangisidir?

Köyde ona "Kör Mustafa" derlerdi. Bir gözü sola doğru biraz kaymıştı. Sağ tarafının beyazı ile göz kapağı arasına ciğer kırmızısı bir et parçası oturmuştu. Böyle mi doğmuştur? Yoksa çocukken bir şey mi batmıştır? Bu arızalı göz, öteki gözden daha parlaktır; daha siyah, daha canlı, daha zekidir. Kör Mustafa bahçelerde çalışır, gündeliğe gider, sarnıç ve dam aktarır, kuyu kazar...

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

1917'den önce, Özbekistan'ın ancak %1.30'u okuma yazma biliyormuş. Bugün okuma yazma bilmeyen yok. 1917'den önce sanayi yalnızca küçük el sanat­larına dayanıyormuş. Bugün traktör, biçerdöver gibi birçok ağır sanayi gerektiren makineler Mısır da içinde olmak üzere birçok yabancı ülkeye satılıyor. Bu ülkeler arasında Türkiye de var. Elli sekiz ülkeye yapılan ihracat 1917'de tam yüz misli artmış.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez ?

Halk arasında "cemile" denilen cemre baharın müj­decisi olarak biliniyor. Kor halindeki ateş anlamına da gelir cemre. Birer hafta arayla önce havaya (19-20 Şubat), sonra suya (26-27 Şubat) ve son olarak da toprağa (6 Mart) düşüyor. Her cemrenin düşmesiyle sıcaklık artmaya başlıyor.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi­lerine başvurulmuştur?

Gülün pek çok çeşidi vardır. Çiçek şeklinden ren­gine, kokusundan boyuna kadar yüzlerce çeşit gül... Bahçe duvarına gül sardırarak hoş bir görün­tü elde edebilirsiniz. Sonbaharda esen hafif bir rüzgarın esintisiyle gülün kokusu birbirine karışıp sizi mest etmeye yeter de artar bile. Bir de güllerin dallarına konan bülbüllerin güzel sesi sizi hayal alemine götürür. Kısa bir zaman da olsa gerçek dünyadan uzaklaşırsınız.

Bu parçada aşağıdaki duyuların hangisinden yararlanılmamıştır ?

Atatürk, çağdaş ilerici bir Türkiye'nin kurulabilme­sinin ilk koşulu olarak düşünce özgürlüğünü, akıl­cı, deneyci pozitif bilim ahlakını önermiştir bize. O: "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir." derken hiçbir ön yargıya , hazır düşünceye saplanmadan gerçeği, bilimsel, akılcı yöntemlerle arayınız, demek istemiştir.

Bu parçada kullanılan düşünceyi geliştirme yolu aşağıdakilerden hangisidir?

Tiyatrosuz bir toplum, yeni doğmuş bir çocuk sayılır. Daha dile gelmemiş, henüz ilk kelimesini öğrenmemiş bir çocuk... Ne istediğini çarpuk çurpuk el sallamalarıyla anlatmaya çalışan bir bebek.. Bir toplumun ilk tiyatrosu bir çocuğun ilk kelimesi gi­bidir.

Bu parçada yazar aşağıdaki düşünceyi geliş­tirme yollarının hangisinden yararlanmıştır?

Birçok kültürde, farklı imgeler, farklı anlamlar taşıyan renkler, güçlü bir iletişim aracı olarak kullanılıyor. Renklerin farklı kültürlerdeki anlamları araştırıldı. Araplar mavi taşların kanın akışını yavaşlattığına inanırlar. Nazar boncuğu o yüzden mavi taşlıdır. Kırmızının insanların zihninde daha hızlı yer etmesi şık spor otomobillerin kırmızı olmasının ana sebe­bidir. Sarı, geçiciliğin ve dikkat çekiciliğin sembolü­dür. Bu yüzden tüm dünyada taksiler sarıdır.

Bu parçada kullanılan anlatım yolu aşağıdaki­lerden hangisidir?

İlk bakışta şiirde üç şey görülür: madde, şekil ve konu. Şiirin maddesini anlamlı sesler olan sözcük­ler oluşturur. Şiirin biçimine "nazım" denir ve bundan sözcüklerin ahenkli bir düzene konulması, yani "ölçü" anlaşılır. Tüm anlattığı şeye de "konu" denir.

Bu parçada aşağıdaki anlatım yollarından hangisini kullanılmıştır?