6. Sınıf Türkçe Anlatım Bilgisi

Bir akşamüstü bir incir ağacı altında büzülmüş çocukları saran, erken gelişmiş hüznünün bir tür duygulu anlayış verdiği o derin yıldıza bakıyordum. Kız kardeşim eğleniyor, bağırıyordu. Gürültü bitti; karanlık bastı. Annem ortalarda olmadığımı nasıl­sa fark etti.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Ekin tarlalarının kıyısından geçen patika yol, göle uzanıyor. Çam ormanlarıyla kaplı tepeden bakınca mavi, yuvarlak bir cam boncuk gibi görünüyor göl. Açık yeşilden turkuvaza, derinleştikçe de laciverde çalan berrak sular gün batarken kızıl bir çarşafa dönüşür. Akşamüzeri hafif bir rüzgar, ekinlerin hı­şırtısını suların sesiyle birleştiriverir.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki­lerden hangisi söylenemez ?

Ben, dil işimizin gidişini beğendiğim gibi hüküme­timizin dış ve iç işlerde tutumunu da beğeniyo­rum. Bizim bugünkü gidişimizi anlamak için "Eğri gemi, doğru sefer." diye atalardan kalan sözün ne demek olduğunu anlamak gerekir. Biz daha gemimizin omurgasını düzeltmiş değiliz. Ancak, yolumuz çok doğrudur. Ben, hiçbir geminin gi­dişini Türkiye'den daha iyi bulmuyorum. Yazık ki bunu görenlerimiz çok azdır. Avrupa'yı büyük görmeye alışmış olanlar, yapılan her budalalığı da büyük görmeye çalışıyorlar.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Güneşin insanın beynini pişirdiği bir gün erken sa­atlerde yola çıkmıştık. İstanbul'dan Saroz Körfezi'ne doğru ilerliyorduk. Gitmek istediğimiz yer Dalış Merkezi'ydi. Sıcağa kalmamak için acele edi­yorduk ama yollar o kadar bozuktu ki köstebek yuvası gibiydi. Neyse kırk saatte de olsa Saroz Körfezi'ne gelmiştik. Zaman yitirmeden dalmayı düşündüğümüz için hızlı hareket ediyorduk. Niha­yet denizin güzellikleriyle buluşacağımız için hepi­mizin kalbi heyecandan yerinden fırlayacakmış gibi atıyordu. Kendimizi berrak mavi sulara bırakmak için sabırsızlanıyorduk. Sonunda Saroz Körfezi'nin en güzel koylarının birinde dibe doğru yol aldık.

Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinin han­gilerinden yararlanılmıştır?

Uzun bir koridordan sonra geniş bir salona ulaştık. Salona siyah ve kırmızı renkler hakimdi. Siyah, gösterişli koltuklar, sarı yaldızlı oval bir ayna, kan kırmızı renkteki halı ve duvardan duvara uzanan kitaplık büyük bir uyum içindeydi.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Ilık bir sonbahar akşamında evimin penceresinden hafif esen rüzgarla birlikte dökülen sararmış yap­rakların çıkardığı hışırtıları dinliyorum.

Bu cümlede aşağıdaki duyulardan hangisine yer verilmemiştir ?

Atatürk'ün düşünce yaşamını oluşturan en önemli etkenler­ den biri de kültürdür. Kültür dendiğinde, o toplumun dili, edebiyatı, güzel sanatları, sporu, ahlakı, folklorü, gele­nekleri ve yaşama biçimleri akla gelir. Atatürk , Türk halkının kültürünü gözlemlemiş, yapısal dönüşümlerde bu kültürü çıkış noktası almıştır. Atatürk'ün, Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür, sözü bu anlayışı yansıtmaktadır.

Bu parçada başvurulan düşünceyi geliştirme yolu aşağıdakilerden hangisidir?

Bizim evde şurup sevilmezdi; kaynamamış meyve suyunu ve şekerine nane sürüştürülmüş limonatayı severdik. Turşulardan da makbul tutulan dolmalık kırmızı biberdi ama içi rendelenmiş lahana ve kerevizle doldurulmuş olanı... Kızıl derisine bıçağı vurdunuz mu tabağınızda bir bahçe açılırdı. O, daima hazır duran nefis kırmızılı yeşilli bir salata hazinesiydi.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Beyaz, parlak tüylü bir kediydi Gözünün biri mavi diğeri ise yeşil renkteydi. Sıcacık sobanın yanı başına kıvrılmış, diliyle tüylerini yalıyordu. Kuyruğu da boyundan uzundu.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Kitap okumak, insanın birey olmaya başladığı, kendisi olduğu, "ben"in bilincine vardığı, kendi dışındaki ve üstündeki güçleri yok saydığı hiç değilse onların dışında kalarak kendi kararını özgür iradesiyle verdiği tek süreçtir. İnsanın dünyayı kendi bilincinin özgür tercihleriyle algılaması bu süreçte gerçekleşir.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden han­gisidir?

Sanatçılar günlük dili işleyerek, yapıtlarına yine birçoğunu dilin içinden çıkardıkları tatlar katarak bazen de yepyeni buluş ve övgülerle bizde bambaşka hazlar uyandırarak dilin tadına varmamızı sağlarlar. Onların yapıtları ile dilimizin güzelliğini fark eder, dilimizi daha çok severiz. Yahya Kemal "Kandilli yüzerken uykularda/ Mehtabı sürükledik sularda" derken şüphesiz yine günlük sözcükleri kullanıyor. Fakat Yahya Kemal'e kadar hiç kimse Kandilli'yi uykularda yüzdürmemiş, mehtabı sular­da sürüklememiştir.

Bu parçada kullanılan anlatım yolu aşağıdaki­lerden hangisidir?

Yazarlık elbetteki çok zordur. Konuşmak bağışla­yıcıdır, yazmak ise cezalandırıcıdır bana göre. Konuşurken yapmış olduğunuz bir hatayı düzeltme olanağınız vardır, yazmada ise böyle bir şansınız çok düşüktür. Hele bir de yazdıklarınız basıldıy­sa...

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır?