7. Sınıf Türkçe Anlatım Teknikleri

Dış dünya ile sanat eseri arasında yakınlık ara­yanların, biyografi ile sanat eserini açıklamaya çalışanların en büyük hatası; sanat eserini, dışı aksettiren bir ayna olarak görmeleridir. Oysaki sanat eseri her zaman belirli bir düzeni değiş­tirmek, yeni bir anlayış, yeni bir dünya getir­mekle ödevlidir. Onun için de dış dünyadan hareket ederek sanat eseri üzerinde yargı yürütmek biyografiden işe girişerek eseri anlat­maya çalışmak, hep aksi bir sonuç vermiş ve sanat eseri, bir insanın hayatını anlamaya yara­yan basit bir araç mertebesine düşmüştür.

Bu parçada yararlanılan anlatım tekniği aşa­ğıdakilerden hangisidir?

Yüzlerce araştırma, “dokunulma”nın sadece gelişim için değil, yaşamak için önemli oldu­ğunu gösteriyor. Laboratuvar çalışmalarında, düzenli olarak okşanan hayvanların beyinleri­nin daha büyük, kemik ve kaslarının daha sağ­lam, bağışıklık sistemlerinin daha güçlü olduğu görülüyor. Yetişkin olduklarında da dokunulmayan yavrulara göre daha sağlıklı kaldıkları ve daha az hastalandıkları gözleni­yor. Eh aynı sonuçlar, insan yavruları için de geçerli. Dokunulan çocuk, dokunmayı ve sarıl­mayı öğrenir. Kendisini ve çevresini dokunarak keşfeder.

Yazar bu metnin anlatımında aşağıdakiler­den hangisine başvurmuştur?

Feride nereye gideceğini düşünürken onu çok seven sütannesi aklına gelir ve oraya gider. Sütannesi onu görünce çok sevinmiştir. Feride, bir süre sütannesinin evinde kalır. Bu arada bir iş için oraya buraya başvurur çünkü sütanne­sini daha fazla rahatsız edemeyeceğini ve yanındaki paranın da ona çok fazla yetmeyece­ğini bilmektedir. Başvurularının sonunda Ana­dolu’da bir ilkokul öğretmenliği elde eder. Şimdi o hayat dolu, hiçbir şeyi umursamayan genç kız artık bir öğretmen olmuştur.

Eskiden her şey sadeyken süslü defterler ve hazır çiçekli kenarlar yokken defterlerimizi ken­dimiz süslerdik. Geçen gün önceden yapılmış, harika defter kenarı süsleri buldum. İlkokul arkadaşım Nuran, yıl başlamadan önce defter kenarlarını süsler; bütün yıl çiçek gibi defterler ile dolaşırdı. Hiç kimse defterini onun kadar güzel süsleyemezdi. Biz de bu konuda ondan destek isterdik. Sağ olsun o da bizi hiç kırmaz, defterimizin kenarlarına güzel süsler yapardı. İşte bulduğum bu defterin kenar süslerini de Nuran yapmıştı.

“Gece Bekçileri” tablosunun önündeyim. Gör­düğüm tek kadın figürü, parlak sarı renkli elbise­siyle silahşorun arkasındaki küçük kız. Resimde bolca sembol kullanılmış. Kızın belindeki kemerde bu askeri birliğin sembolü olan, büyük pençeli bir ölü tavuk ve yine birliğin sembolü olan bir tabanca asılı. Kızın elindeki gümüşten kadeh de yine birliğin sembollerinden biri. Yüz­başının asası, tüfek, sancak ve mızrağın sola; teğ­menin asası, tüfek ve bir başka mızrağın sağa eğik duruşlarındaki paralellik resimde ilginç bir düzen yaratıyor.

Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi ağır basmaktadır?

Narın insan sağlığına olan faydaları saymakla bitmez. Çekirdeklerinden, tanesine, kabuğundan suyuna kadar birçok hastalığa deva olan nar, aynı zamanda vücudu hastalıklara karşı da bir kalkan gibi korumaktadır. Nar, bol miktarda C vitamini, demir, potasyum içerir ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Ayrıca kolesterol ve şekeri dengeleyen nar, kanser hücrelerinin gelişmesine engel olurken kalp sağlığının korunmasına da yardımcı olur. Yaklaşık bir su bardağı nar suyu, günlük ihtiyacımız olan C vitamininin % 25’ini karşılar.

Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi kullanılmıştır?

Birçok evde “Yemek aralarındaki beş on daki­kadan başka boş zamanımız yok ki!” veya “Bir işe başlamak için hiç vakit bulamıyorum ki!” sözü her zaman işitilir. Pek çok şeyde de bu bahanelerin arkasına sığınılır. Halbuki bizim israf ettiğimiz bu anlar, talihsiz doğmuş birçok kişinin başarılarını temin etmiştir. Marion, çocuklarının uyuduğu saatler içinde çalışabil­diği dakikalarda romanlarını ve değerli maka­lelerini yazarak harikalar çıkarmış, birçok eser vermiş olmasına rağmen hayatı hemen hemen çocuklarıyla uğraşmakla geçmiştir. Longfel­ low, “Cehennem” isimli büyük kitabını, kahve­sinin pişirilmesi ve sofranın kurulmasını bekle diği on beşer dakikalık zamanlarda tercüme etmiş ve kitabı bitirmek için senelerce sabırla çalışmıştır.

Bu paragrafın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Kimse sormadan kendi değerlerini ortaya koy­mak bir övünmeymiş. Bazıları diyor ki: “Ken­dini kuru sözle değil, işle ve eserle anlat.” Yaptığımız işler kendimizden çok rastlantıların eseridir. Bu işler kendi özlerini belli ederler; beni ise ancak şöyle böyle, belli belirsiz, parça parça gösterebilirler. Oysa ben kendimi oldu­ğum gibi gösteriyorum. Öyle bir beden yapısı koyuyorum ki ortaya bir bakışta damarları, kas­ları, her şeyi yerli yerinde görüyorsunuz.

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?