Aralık 2009’da Kopenhag’da “İklim Kongresi” düzenlenmiştir. Kongreye 195 ülkeden on beş binin üzerinde temsilci katılmış, küresel ısın­manın ve buna bağlı olarak ortaya çıkan iklim değişikliklerinin somut zararlarına dikkat çekil­miştir. ısınmanın artmaması için başta karbon­dioksit emisyonunun azaltılması olmak üzere, ülkeler bazında alınması gereken önlemler üzerinde durulmuştur.

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinden hangi­sine aittir?

Koşucu penguen, bir maymunla arkadaş oldu. Bir gün maymuna “Şu yüz metre ilerideki ağaca kadar yarışsak beni geçebilir misin?” diye sordu. Maymun gülümsedi: “Belli olmaz. Yarışalım da görelim bakalım kim önce ağacın yanına varacak.” Biraz sonra yarış başladı. Son metrelere kadar koşucu penguen yarışı bir adım önde götürdü fakat aniden hızını azaltıp maymunun yarışı kazanmasını sağladı. Bunda penguenin, maymunun geçildi diye canı sıkılır da bir daha benimle yarışmazsa diye düşün­mesi etkili oldu. Sonraki günlerde ko­şucu penguen ile maymun arkadaşlıklarını sür­dürdüler.

Bu metnin yazı türü aşağıdakilerden hangisi­dir?

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde; pire­ler berber, develer tellal iken ben anamın beşi­ğini tıngır mıngır sallar iken bir karı koca var­mış. Bu karı kocanın bir kızı olmuş. Kız, el bebek gül bebek büyütülmüş ama hiç iş öğreneme­miş(…)

Bu metin hangi yazı türünün özelliklerini göstermektedir?

Oduncu Nejat Usta çok çalışkandı ama çalışa­rak kazandığı para karnını doğru dürüst doyur­maya bile yetmiyordu. İşi evden eve odun taşı­mak, ev hanımlarına yakacak satmaktı. Yine bir gün ormanda çalışırken garip sesler geldi kula­ğına. Aldırmayıp satmak için indireceği odun­ları kesmeye ve yığmaya devam etti. Kendini işine kaptırmış çalışırken fil çığlığına benzer bir ses işitti yeniden. Çok korktu ama korkusunu bastırıp ne olduğunu anlamak için yürüdü dosdoğru sesin geldiği yöne.

Bu metnin yazı türü aşağıdakilerden hangisi­dir?

Aşağıdakilerden hangisi “fabl” türünün özel­liklerinden biri değildir?

Öğretmen bir annenin ve subay bir babanın üç çocuğundan ortancası olan Uygur, Kilisli sanatçı İsmail Dümbüllü tarafından keşfedilmiş ve meş­hur edilmiştir. Eğitimini Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde tamamlamıştır. İlkokulu Siirt, Ezine ve İntepe’de okumuş ve bu dönemde tiyatroya müsamerelerle başlamıştır. Sarıyer, Çanakkale ve Manisa’da ortaokulu tamamladıktan sonra Güzel Sanatlar Akademisi’nin Heykel Bölü­müne girmiş fakat mezun olamamıştır. Tiyat­roya profesyonel anlamda l949’da “Nejat Uygur Tiyatrosu” ile adım atmıştır.

Bu parça hangi yazı türünden alınmış olabilir?

“Kış Uykusu” Nuri Bilge Ceylan’ın eşi Ebru Cey­lan ile beraber yazdıkları güçlü senaryosu ile öne çıkan bir film. Türkiye toplumunun tüm sosyal katmanlarında yarattığı özgün karakter­leri ile derin bir sosyolojik ve psikanalitik bakış sağlayan film, “toplum sal sınıflar” arasındaki ilişkiler ve çatışmalara odaklanıyor. Zenginin fakirliğe kader, fakirin fakirliğine adaletsizlik dediği Anadolu coğrafyasından, Anadolu’nun küçük bir köyünden akılda kalıcı bir kesit sunu ­ yor film.

Bu parça hangi yazı türünden alınmış olabilir?

Okuyucuya bilgi vermek amacıyla yazarın gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici yönlerini kaleme aldığı yazı türüdür. Bu türde okuyucu için ilgi çekici ayrıntılara yer verilir. Gezilen yer­lerin tabiatı, insanları, gelenekleri tanıtılır.

Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdaki­lerden hangisidir?

Okumak, haz duymaya, zihnimizi süslemeye ve yetkinliğimizi arttırmaya yarar. Zihnimizi süslemesinin, konuşurken yetkinliğimizi arttır­masının da bir iş hakkında hüküm verirken o işi başarırken faydası dokunur. Tecrübeyle yetiş­miş kimseler, tek tek bazı işler yapar, onlar hak­kında birer hüküm verebilse de meseleyi her bakımdan göz önünde tutan öğütler vermek, planlar yapmak, bilhassa bilgi sahibi kimselerin elinden gelir. Okumaya fazla vakit harcamak, uyuşukluktur. Okunan kitaplardan süs olsun diye fazla faydalanmak gösteriş, bir hüküm verirken sade kitaplardaki kurallara uymak da ukalalıktır.

Bu parça aşağıdaki yazı türlerinden hangi­sine örnek olabilir?

Bir gerçeği açıklamak, bir düşünce, görüş ileri sürmek ya da bir iddiayı desteklemek amacıyla yazılan yazılardır. Anlatım nesneldir, sanat amacı güdülmez. Düşünceyi geliştirme yollarına baş­vurulur. Öne sürülen düşünce kanıtlanır. Söz oyunlarına yer verilmez, ciddi bir dille yazılır.

Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdaki­lerden hangisidir?

Ben, sanatı ve edebiyatı insan varlığının en kut­sal yaratışlarından biri sayarım. Gerçek sanat eserlerinin de yarına kalacak değerde oldu­ğuna inanıyorum. Zaten bana bu satırları yazdı­ran da bu inanış oldu. Tabii yarını masal sayan­lar, günü gününe yaşamakla yetinenler diledikleri gibi düşünüp yazabilirler. Bu, onların bileceği iştir.

Bu metnin yazı türü aşağıdakilerden hangisi­dir?

Ben gerçekçi edebiyatı, gerçekçi sanatı seve­rim ve bütün çığırlar arasında onun en üstün olduğuna inanırım. Ama düşünüyorum da “Bizi alıp düşler acununa götüren bir edebiyat da gerekli değil mi?” diyorum. Bugünün bir­çok yazarı sanatın toplumsal görevi üzerinde türlü türlü sözler söylüyor. Okurları düşler dünyasına alıp götürmek de edebiyatın top­lumdaki görevlerinden biri değil midir? Biz gerçek içinde yaşıyoruz, duvarlarını yıkıp aşa­madığımız bir gerçeğin içinde. Onun da güzel­likleri var elbette ama pek alıştığımız için göre­miyoruz, tadamıyoruz o güzellikleri. Edebiyat, sanat bize o güzellikleri sezdirsin istiyoruz.

Bu metnin yazı türü aşağıdakilerden hangisi­dir?