8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları Test 13

Mustafa Kemal Türk milletini çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmak amacıyla gerçekleştirdiği inkılaplarla millete yeni ufuklar açmıştı. Ancak bu durumdan rahatsız olan bazı çıkar grupları ortaya çıkmıştı. Onlar için en önemli konu kendi çıkarlarını koruyabilmekti. Bu amaçla korkunç planlar yapmaktan çekinmiyorlardı. Hilafet ve saltanat yanlıları Mustafa Kemal ortadan kaldırılırsa onun yaptığı tüm inkılapların da sona ereceğini düşünüyorlardı.

Aşağıdakilerden hangisi metinde sözü edilen çıkar gruplarının amaçlarından değildir?

Türk milletinin her bir ferdi içeriden ve dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı mücadele edebilmek için
üstlendiği görev ve sorumluluklarını yerine getirmelidir.

Aşağıda verilenlerden hangisi bu görev ve sorumluluklar arasında gösterilemez?

Milli egemenliğin sağlanmasında siyasi partiler hayati öneme sahiptir. Çok partili yaşam ise demokrasinin olmazsa olmazıdır.

Aşağıda verilenlerden hangisi çok partili yönetimin faydalarından değildir?

Mustafa Kemal demokrasinin gereklerinden olan siyasi parti kurma anlayışını her zaman taşıyordu. Milli Mücadele döneminde alınan tüm kararları milletle paylaşmak istiyordu. Sivas Kongresi’nde bu düşüncesini bir model olarak gerçekleştirdi.

Aşağıdakilerden hangisinin Mustafa Kemal’in Sivas Kongresi’nde oluşturduğu model olduğu söylenebilir?

Milli Mücadelenin kazanılmasından sonra sıra Türk milletini her alanda çağdaş devletler düzeyine çıkaracak yeniliklerin yapılmasına gelmişti. İnkılapların biçimi ve zamanı konusunda Mustafa Kemal ve bazı arkadaşları arasında görüş ayrılıkları ortaya çıkmaya başlamıştı. Bu kişiler çok geçmeden bağlı bulundukları Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan ayrılıp yeni bir parti kurdular. Kurulan bu parti cumhuriyet yönetiminin ilk muhalefet partisi oldu.

Metinde geçen partinin kurucuları arasında aşağıdaki isimlerden hangisi yoktur?

Milli Mücadele’nin başarıya ulaşmasının ardından cumhuriyet ve demokrasinin yerleşmesi amacıyla çeşitli siyasi partiler kurulmuş, bu partilerden bazıları yaşanan sorunlar sonucunda kapanmış ya da kapatılmak zorunda kalınmıştır.

Buna göre;

I. Cumhuriyet Halk Fırkası
II. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
III. Serbest Cumhuriyet Fırkası

partilerinden hangileri kapatılmıştır?

Cumhuriyet tarihinin ikinci muhalefet partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası 12 Ağustos 1930 tarihinde Ali Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kuruluş gerekçeleri arasında gösterilemez?

1929 Ekonomik Bunalımı, Dünya’nın pek çok yerinde olduğu gibi ülkemizde de işsizlik ve yoksulluğa sebep olmuştur. Bu durumu ortadan kaldırmak isteyen Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ekonomik tedbirler yanında siyasi tedbirler de almıştır. Paris Büyükelçisi olan Ali Fethi Bey’den siyasi parti kurarak iktidar partisini denetleyecek bir güç olmasını istemiştir. Hatta yakın arkadaşları ile birlikte kız kardeşi Makbule Hanım’ın parti üyesi olmasını sağlamıştır. Fakat zamanla parti, cumhuriyet düşmanlarının kontrolüne girince Mustafa Kemal’in isteğiyle kurulan parti kapatılmak zorunda kalmıştır.

Buna göre metindeki siyasi partinin kapatılması durumunu Atatürk’ün hangi sözü açıklar?

- Balkan Savaşları’nın felaketle sonuçlanmasından sonra Mustafa Kemal, askerlerin siyasete karışmaması
gerektiğini söylemiştir.
- 19 Aralık 1924 tarihinde çıkarılan bir kanunla askeri görevi devam eden kişilerin milletvekili olamayacağı kesinleşmiştir.

Bu iki durum dikkate alındığında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal neden askerlerin aynı zamanda milletvekili olmasını istememiştir?

- Kurucuları arasında Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele gibi Kurtuluş Savaşı
kahramanları vardır.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisidir.
- Partinin dini konulardaki politikaları nedeniyle Doğu Anadolu’da üç ay süren isyan çıkmıştır.
- Cumhuriyet karşıtlığı nedeniyle kapatılmıştır.

Buna göre Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?