8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları Test 3

Siyasi partileri demokratik hayatın vazgeçilmez unsuru ola­rak gören Atatürk, bu konuda öncülük ederek yeni bir parti kurmuştur. Ancak daha çok partinin mecliste yer almasını isteyen Atatürk yakın arkadaşlarının yeni siyasi partiler kur­masına olumlu yönde yaklaşmıştır. Atatürk Dönemi’nde çok partili hayata geçme denemelerinde bulunulmuş ancak ba­şarılı olunamamıştır. Bu durum 1946 yılına kadar devletin tek parti ile yönetilmesinde etkili olmuştur.
Türkiye’de 1946 yılına kadar tek partili yönetimin uygu­lanması aşağıdakilerden hangisini engellediği savunu­lamaz?

Cumhuriyet Dönemi’nde Dünya Ekonomik Bunalımının Tür­kiye’yi olumsuz etkilenmesi yönetimde bulunan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın çözümler getirememesi üzerine Atatürk yeni bir partinin kurulmasını istemiştir. Bu durum üzerine Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Fırka ekonomide liberal düşünceyi savunmuş ve yönetimdeki partiye yardım­cı olmaya çalışmıştır.

Bu bilgiler bakılarak;
I. Türkiye’de çok partili hayata geçme denemesinin ya­şandığı,
II. Mecliste farklı görüş ve düşüncelere yer verildiği,
III. Türkiye’nin ekonomik bunalımı başarı ile çözüme kavuş­turduğu
yargılarından hangileri söylenebilir?

Cumhuriyet Dönemi’nde laik cumhuriyet rejimini yıkmaya yönelik 1925’te Şeyh Salt isyanı, 1930’te Menemen isyanı yaşanmıştır.
Bu isyanların Türkiye’de aşağıdakilerden hangisinin yerleşmesini olumsuz yönde etkilediği söylenebilir?

• Atatürk tarafından kurulan ve 1946’ya kadar ülkeyi yö­neten Cumhuriyet Halk Fıkrası ekonomide devletçilik düşüncesini benimsemiştir.
• Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ile Serbest Cumhuri­yet Fırkası ise ekonomide liberalizm düşüncesini savun­muştur.

Bu bilgiye göre;
I. İktidar ve muhalefet ilişkisi,
II. Ekonomide yeni arayışların olduğu,
III. Kuvvetler birliğine son verilmesi
durumlarından hangilerinin yaşandığı savunulabilir?

Demokrasilerde seçimlerin yapılması esastır. Seçimlere ka­tılan partiler aldıkları oy oranlarına göre milletvekilleri çıka­rırlar. Seçimlerde en fazla oyu alan ve milletvekillerine sahip olan parti iktidara gelir ve ülkeyi belli bir süreliğine yönetir. Diğer partiler muhalefet görevini yerine getirir ve iktidarda bulunan partinin yanlış politika ve uygulamalarını eleştirirler.

Bu bilgilerden hareketle;
I. Demokrasilerde çoğulculuk ve çoğunluk ilkelerine önem verilir.
II. İktidar belli bir zaman içerisinde görev yapar.
III. Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığı vardır.
yargılarından hangileri söylenebilir?

“Büyük Millet Meclisinde, millet işlerinin serbestçe tartışıl­ması, iyi niyet kimselerin görüşlerini, fikirlerini, icraatlarını ortaya koyarak, milletin yüksek menfaatlerini aramaları ta­raftar olduğu sistemdir.”
Mustafa Kemal’in bu sözünden onun aşağıdakilerden hangisini desteklediği söylenebilir?

Cumhuriyet Dönemi’nde;
• Şeyh Sait İsyanı,
• Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi
• Menemen İsyanı (Kubilay Olayı) yaşanmıştır.
Yukarıdaki bu gelişmeler ile aşağıdakilerden han­gisi arasında bir bağlantı kurulamaz?

Cumhuriyet Dönemi’nde Şeyh Sait İsyanı sırasında Takrir-i Sükun Kanunu güvenliğin sağlanması amacıy­la çıkarılmış ve bu isyana destek verdiği gerekçesiyle Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. Ayrıca Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendisini feshetmesin­den sonra Menemen isyanı yaşanmış ve bu isyana ka­tılanlar İstiklal Mahkemelerinde yargılanmışlardır.

Bu bilgilerden hareketle Takrir-i Sükun Kanunun çıka­rılması ve istiklal Mahkemelerin kurulmasının;
I. Yargı sistemini çağdaş hale getirmek,
II. Rejime yönelik tehlikeleri ortadan kaldırmak,
III. Ülkenin uluslararası alandaki saygınlığını artırmak
gerekçeleri arasında aşağıdakilerden hangilerinin yer aldığı savunulabilir?

Şeyh Sait İsyanı’nın geniş bir alana yayılması üzerine hükumet Takrir-i Sükun Kanunu’nu çıkarmış, bölgede sıkı yönetim ve kısmi seferberlik ilan etmiştir. Sonuçta isyan bastırılmış isyancıların ele başları İstiklal Mahke­melerinde yargılanmış ve çoğu idam edilmiştir.
Bu bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

Kendisine yönelik yapılan ve başarıya ulaşamayan su­ikast girişimden sonra Türk milletine hitap eden Ata­türk, milletçe duyulan samimi üzüntüden çok duygu­lanmış, girişimin şahsından daha çok cumhuriyete ve cumhuriyetin dayandığı düşüncelere yöneldiğini beyan ederek “Benim naciz vücudum birgün elbet toprak ola­caktır; fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet (sonsuza ka­dar) payidar (sürekli) kalacaktır. Türk milleti emniyet ve saadetinin kefili olan prensiplerle medeniyet yolunda tereddütsüz yürümeye devam edecektir” sözlerini dile getirmiştir.

Buna göre Atatürk;
I. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin varlığının ebediye­te kadar süreceğini,
II. Suikastçıların esas amaçlarının kendisinden ziya­de Cumhuriyeti yıkmaya yönelik olduğunu,
III. Türk milletin zorlukları aşacağına olan inancının tam olduğuna
durumlarından hangilerini ifade ettiği savunulabi­lir?