8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları Test 4

Şeyh Sait İsyanı’na karşı, hükumet “Takrir-i Sükun Kanunu” adı verilen ve kendisine olağanüstü yetki­ler tanıyan bir yasayı meclisten geçirdi.

Bu yasayla;
– Bölgesel seferberlik ilan edildi.
– İstiklal Mahkemeleri kuruldu. Bu mahkemelerin verecekleri kararların meclisin onayından geç­me zorunluluğu yoktu.

Buna göre;
I. İsyanın bastırılması için sıkı önlemler alınmıştır.
II. “Takrir-i Sükün Yasası” demokratik özellikler içermektedir.
III. İstiklal Mahkemeleri kararlarını meclisin ona­yından geçirmek zorundadır.
yargılarından hangileri söylenemez?

Verilen gazete haberinden yola çıkılarak;
I. Türk halkının cumhuriyet rejimine sahip çıktığı,
II. Halkın birlik ve beraberlik içinde hareket ettiği,
III. Çok partili hayata geçişin sağlandığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Musul sorununun kendi lehine çözümlenmesini isteyen İngiltere’nin Güneydoğu Anadolu’da Irak ile Türkiye arasında bir tampon devlet kurdurma girişimleri Şeyh Sait İsyanı’na destek vermesine neden olmuştur. İngiltere, bu ayaklanma ile Türk ordusunu yıpratarak Musul’daki durumunu daha güçlü hale getirmek istemiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylene­mez?

Kubilay Olayı bütün yurtta üzüntü ve nefret uyan­dırmıştır. Yurdun pek çok yerinde olayı lanetleyen mitingler düzenlenmiştir.Devlet, inkılapların yerleş­mesi ve devletin devamının sağlanması açısından gerekli tedbirleri almıştır.

Buna göre;
I. Kubilay Olayı’nın halk tarafından tepki ile karşı­landığı,
II. Devletin inkılapların devamı için gerekli tedbir­leri aldığı,
III. Kubilay Olayı’ndan sonra devletin çok partili hayata geçme kararı aldığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

15 Temmuz hain darbe girişimi sonrasında Türk halkı sahip olduğu hakları korumak, seçimle gelmiş iktidara sahip çıkmak için sokaklara inmiş ve dar­becilere izin vermemiştir.

Bu durum,
I. Milli egemenlik,
II. Birlik ve beraberlik,
III. Toprak bütünlüğü
kavramlarından hangileri ile doğrudan ilişkilendirilebilir?

Milli egemenlik ve eşitlik esasına göre kurulan cum­huriyet yönetiminin güçlenmeyi, halkın üzerinde etkisi olan nüfuz sahibi kişilerin rahatsız olmasına neden oldu. Bu kişiler, uygun zamanı bulduklarında isyan çıkarttılar. İsyancılar halkın dini inançlarını ve bölgesel farklılıkları da kullanmak istediler. Ülkede demokrasinin gelişmesini engellediler ve çok partili hayatın kesintiye uğramasına neden oldular.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangi­si söylenemez?

Misakımilli sınırları içerisinde kalan Musul vilaye­tinin hangi ülkeye ait olacağı konusu Lozan Barış Antlaşması’nda çözüme kavuşturulamamıştı. İn­giltere zengin petrol yataklarını barındıran Musul vilayetinin Türkiye’nin yönetimine girmesini istemi­yordu. Şeyh Sait Ayaklanması’nın başlamasında Musul Meselesi’ni kendi lehine çözmek isteyen İngiltere’nin yürüttüğü casusluk faaliyetleri de etkili oldu. İngiltere’nin halifeliğin kaldırıldığını dile geti­rerek halkın dini duygularını, bölgesel farklılıklarını kullandı bu durum ayaklanmanın çıkmasında etkili oldu.

Buna göre Şeyh Sait Ayaklanması’nın çıkma­sında;
I. Dış politikalar,
II. Ekonomik çıkarlar,
III. Dini nedenler
durumlarından hangileri etkili olmuştur?

Cumhuriyetin ilk yıllarında Doğu illerinde Şeyh Salt Ayaklanması İzmir’de ise Menemen Olayı yaşan­mıştır. Her iki gelişmede de din elden gidiyor şeriat isteriz düşüncesi etkili olmuştur. Ayrıca laik cumhu­riyet rejimi tehdit altına girmiştir.
Şeyh Sait Ayaklanması ve Menemen Olayı’nın aşağıdakilerden hangisinin bir süre için ertelenmesine neden olduğu savunulabilir?

“Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılması ile ilgili ola­rak Atatürk’ün Nutuk’da yaptığı açıklamada “Tak­rir-i Sukun Kanunu’nu ve istiklal Mahkemelerini istibdat vasıtası olarak kullanacağımız fikrini ortaya atanlar ve bu fikri aşılamaya çalışanlar oldu. Biz olağanüstü sayılan ve fakat kanuni olan tedbirleri, hiçbir vakit ve hiçbir suretle, kanunun üstünde çık­mak için, vasıta olarak kullanmadık, aksine memle­kette düzen ve güvenlik kurmak, devletin hayat ve bağımsızlığının temini için kullandık. Biz o tedbirleri milletin medeni ve sosyal gelişmesinde yararlı kıl­dık.”
Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?