“Sevr Antlaşması’yla Hasta Adam olarak bilinen Türk Devleti I. İnönü Muharebesi’nde dirilmiştir. Bu zafer içte savaş kaçakların sayısını azaltmış halkın düzenli orduya olan güvenini artırmıştır. Dışta Yunan ordusu ilk yenilginin sarsıntısı içindeydi. Avrupa’da Türklerin haklı sesi yer yer yankılar uyandırmış, Sevr Antlaşma­sı’ndaki bazı maddelerin değişebileceğinin mümkün olabileceği­ni fısıldayanlar olmuştur.”
(Yusuf Ziya Ortaç)

Bu bilgilere göre I. İnönü Muharebesi ile ilgili olarak;
I. Dış politikada Türklerin lehine olumlu gelişmelerin yaşanma­sında etkili olmuştur.
II. Düzenli Türk ordusunun asker sayısı artmıştır.
III. Sevr Antlaşması’nın uygulanmasının zorluğunu Avrupalılar düşünmeye başlamıştır.
yargılarından hangileri söylenebilir?

Aliye Öğretmen köye erkenden gelmişti. Çocuklara ders vermek için köyün okuluna gitmişti. Okul müdürü okulu Aliye’ye tanıttı ve nerede kalacağını kendisine göstermişti. Zamanla köydeki insanlar Aliye Öğretmen’i tanımıştı. Aradan geçen zamanda Yu­nanlılar köye yaklaşmıştı ve köyün düşman işgali artık an mese­lesiydi. Bazı kişiler Yunanlılarla işbirliği yapma yoluna girmişti. Tosun Bey ise düşmanın gidişatını yavaşlatmak amacıyla elin­den geleni yapmıştı. Ancak işbirlikçilerin kendisini ihbar etmesi üzerine başarılı olamamıştı. Bütün bu olaylar olurken Öğretmen Aliye Hanım boş durmuyordu okuldaki öğrencilerini alıp her gün köyün meydanında dolaştırıyordu onlara sık sık Türk kanı taşı­dıklarını hatırlatıyor ve bu yüzden de vatanlarını son damlasına kadar savunmaları gerektiğini anlatıyordu.

Yukarıda Halide Edip Adıvar’ın “Vurun Kahpeye” adlı eserinde yer alan bir bölüm okudunuz.
Yukarıdaki bölümde yer alan bilgiler dikkate alındığında aşa­ğıdakilerden hangisi söylenemez?

Cumhuriyet Dönemi’nde öncelikle koruyucu hekimliğe önem verilmiş, başta doktor olmak üzere sağlık elemanlarının sayısı açılan okullarla hızla artırılmıştır. Bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek için Ankara’da Hıfzıssıhha Enstitüsü kurulmuş, aşı ve se­rum üretimine başlanmıştır.

Buna göre;
I. Devletin halkın sağlık sorunları ile ilgilendiği,
II. Bulaşıcı hastalıklar ile mücadele amaçlı Hıfzıssıhha Enstitü­sünün açıldığı,
III. Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal devlet anlayışından uzak dur­duğu
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

“Güzel söylemek ve yazmak isteği kalıcı idi. İstanbul’daki Harp Okulunda ders aralarında kompozisyon alıştırmaları yapıyorduk. Saati elimize alıyor ‘Bu kadar dakika sen, bu kadar dakika ben söyleyeceğim’ diye yarışmalar düzenliyor ve tartışmalar yapıyor­duk. Okulun öğrencileri arasında okunmak üzere el yazımızla bir okul gazetesi çıkardık. Sınıf içinde küçük bir teşkilatımız vardı. Ben gazetenin yönetim kurulunda idim. Gazetenin yazılarını ço­ğunlukla ben yazıyordum.”

Atatürk’ün okul yıllarına ait bu anlatımı onun,
I. Çok yönlülük,
II. Liderlik,
III. Vatan sevgisi
yönlerinden hangileri ile ilişkilendirilebilir?

Manda ve himaye düşüncesini savunanlara karşı Mustafa Ke­mal, “Asıl olan, Türk milletinin saygın ve onurlu bir millet olarak yaşamasıdır… Halbuki Türk’ün haysiyet ve izzeti nefsi, kabiliye­ti çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir millet, esir yaşamaktansa mahvolsun, daha iyidir. O halde ya istiklal, ya ölüm” demiştir.

Buna göre Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulabilir?

İmparatorlukların yıkıldığı yeni ulus devletlerin kurulduğu I. Dün­ya Savaşı’nın sonuçları arasında dünya barışını korumak için ku­rulan Cemiyet-i Akvam da yer almıştır. 10 milyon insanın hayatı­nı kaybettiği I. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan II. Dünya Savaşı ise kalıcı barışın sağlanamadığının en açık kanıtıdır. I. Dünya Savaşı ile ilgili bilinmesi gereken önemli bir nokta da ölen 10 milyon insanın %5’ini sivillerin oluşturmasıydı. Bunun üzerine de I. Dünya Savaşı’ndan sonra Sivil Savunma Teşkilatının temel­leri atılmıştır.

Verilen bilgiler ışığında bu parçada geçen Sivil Savunma Teşkilatı ile ilgili olarak;
I. Savaşlarda cephe kavramının değişmesi, farklı alanlarda ça­lışmaların yapılmasında etkili olmuştur.
II. Ortaya çıkabilecek savaşlarda cephe gerisi korunmaya çalı­şılmıştır.
III. Ekonomik ve askeri kısıtlamalar engellenmek istenmiştir.
verilenlerden hangilerine ulaşılabilir?

Menemen’de irtica, dini nedenlerle ortaya çıkan isyan ordu kuvvetleri tarafından bastırıldı, isyancılar yakalanarak gerekli cezaya çarptırıldı. Kubilay Olayı’nın etkisiyle çok partili hayata geçiş çalışmaları sekteye uğradı. Cumhuriyetin varlığına yönelik olarak ortaya çıkan Menemen Olayı’nı Türk milleti mitingler dü­zenleyerek protesto etmiştir. Cumhuriyete olan bağlılığını ortaya koymuştur.

Buna göre Menemen isyanı ile ilgili olarak;
I. Cumhuriyet yönetimini yıkmayı amaçlamıştır.
II. Demokrasinin ülkeye yerleşmesinde etkili olmuştur.
III. Türk halkı bu isyanı kınamıştır.
yargılarından hangileri söylenebilir?

“Gerçekten ateşkes metni okunduğu zaman açık ifade ile göze batacak sakıncalar taşımadığı izlenimi uyandırıyordu. İleride ateşkesin uygulanması sırasında memleketin canını yakmış olan maddeler her türlü yoruma müsait bir şekilde kaleme alınmıştır.”
(İsmet İnönü, Hatıralar)

“2 Kasım 1918 tarihinde ateşkes şartları ordulara bildirildi. Galip devletler sözlerinde duracaklar mıydı? Yoksa bir kin ve intikam politikası mı güdeceklerdi?”
(Ali Fuat Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları)

Yukarıdaki alıntılarda ismet ve Ali Fuat paşaların ortak endi­şeleri arasında;
I. Ateşkesin belirsiz maddeler taşıdığı,
II. İtilaf Devletlerine güvenlerini yitirdiği,
III. Osmanlı Devleti’nin varlığının tehdit altına girdiği
durumlarından hangilerinin yer aldığı söylenebilir?

Milli Mücadele Dönemi ile ilgili anılarını anlatmak amacıyla tele­vizyona çıkartılan Fatma Nine cephanenin nasıl taşındığını şöyle anlatıyor: “Kağnılar cephane dolu, anladın mı götürüyorsun, gi­diyor, gidiyor, menzile bırakıyoruz. Menzilden tekrar alıyor başkaları da gidiyor, cepheye denize kadar.” İşte anahtar ifade “de­nize kadar” Sivas nere, Kastamonu nere, deniz nere? Düşman denizden gelmiştir. Hedef deniz. Başkomutan bunu çok iyi tespit etmiş. “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri” diyor. Yani geldiği yere dökün onu… Millet, kumandan, emir. Üçü iç içe. Millet muh­teşem, kumandan muhteşem emir muhteşem.”

Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisi söyle­nemez?

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nde yer alan maddelerden bazıları şunlardır:
• Boğazların yönetimi Türkiye’ye devredilecektir.
• Askerden arındırılmış bölge kaldırılacak, Türkiye buralarda askeri tedbir alabilecektir.
• Boğazların güvenliği Türkiye’nin yetki ve sorumluluğunda olacaktır.
• Boğazlardan ticaret gemilerinin geçişi serbest ve ücretsiz olacak, savaş gemilerinin geçişi belli kurallara bağlı olacaktır.

Buna göre,
I. Sözleşme, Türkiye’nin elini güçlendirmiştir.
II. Boğazların kontrolü Türkiye’ye geçmiştir.
III. Sorunun çözümünde Türkiye Batı kamuoyunun desteğini almıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?