8. Sınıf İnkılap Tarihi Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar Test 5

Halide Edip Adıvar anlatıyor:
“Mondros Ateşkes Anlaşması’nın tek taraflı olarak uygulan­ması sonucunda mitingler düzenlemeye ve protesto telgraf­larıyla bu Anadolu’nun bizim olduğunu anlatmaya çalıştık. Sultanahmet’te konuşmacı olarak katıldığım mitingde bin­lerce Türk, hep birlikte vatanımızı koruyacağımıza yemin ettik. “Millet şerefle ölmeyi göze aldı.” düşüncesini içeren protesto telgraflarını İtilaf Devletlerine çektik”

Metinde geçen “Millet şerefle ölmeyi göze aldı.” cümlesi ile aşağıdakilerden hangisi ifade edilmiştir?

İngiltere ve Fransa oluşturdukları sömürge düzenini devam ettirmek istiyordu. Bu amaçla “manda ve himaye” adı verilen yeni bir yönetim sistemi ortaya koydular. Buna göre kendisini idare edemeyeceklerini iddia ettikleri ülkeler, gelişmiş ülkelerce yani kendileri tarafından yönetilmeliydi. Bu iddialar doğrultusunda Orta Doğu’yu kendi aralarında paylaştılar.
Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Osmanlı Devleti neredeyse savaşın tek sorumlusu ilan edil­mekte. Bu barış antlaşmasını imzalamamıza imkan yok. Çünkü barış şartları bağımsız bir devlet tarafından kabul edilmeyecek nitelikte ağır hükümler içermekte adeta bu ant­laşma “Türklerin ölüm fermanı” niteliği taşımaktadır.
Bu antlaşma, “Türklerin ölüm fermanı” niteliği taşımakta­dır.” ifadesi ile anlatılmak istenen durum aşağıdakiler­den hangisidir?

“İstanbul Hükumeti bu ateşkes ile kendini kayıtsız şartsız düşmanlara teslim etmeye onay vermiştir. Yalnız onay ver­mekle kalmamış düşmanların memleketi istilası için onlara yardım etmeyi de vaat etmiştir. Bu ateşkes olduğu gibi uy­gulandığı takdirde memleketin baştan sona kadar işgal ve istila edileceği şüphesizdir.”
Mustafa Kemal’e göre Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalayan İstanbul Hükumeti ile ilgili olarak aşağıdaki­lerden hangisi söylenemez?

“Yurt ve ulusun kutsal varlıklarını kurtarma ve koruma konu­sunda son sözü söyleyecek ve bunun gereğini yaptıracak gücün, bütün yurda bir elektrik ağı gibi yayılmış olan ulusal akımdan doğan yiğitlik ruhu olduğunu” belirtti.

Mustafa Kemal’in ifade ettiği “bir elektrik ağı gibi yayıl­mış ulusal akım” ile aşağıdakilerden hangisini ifade ettiği söylenemez?

Mustafa Kemal artık resmen yetkisiz ve unvansız. En güçlü asken birlik olan 15. Kolordu’nun komutanı olan Kazım Karabekir Paşa’nın davranışı ise merak konu­sudur. Tam o sırada yaver Cevat Abbas, Mustafa Ke­mal’in odasına yıldırım hızıyla dalar:
– Kumandan (Karabekir) Paşa geliyorlar. Arkalarında bir bölük süvari askeri var!
Mustafa Kemal ve Rauf Bey endişelidir. Acaba tu­tuklamaya mı gelmektedir?

Kazım Karabekir Paşa kapıda görünür. Arkasını subaylar çevirmiştir. Binanın önünde süvari bölüğü saf nizamı almıştır. Karabekir ilerler, yaklaşır, durur, asker­ce selam vaziyetini alır.
– Emrindeyim Paşam! Ben, subaylarım, erlerim, kolordum, hepimiz emrinizdeyiz!

Yukarıda verilen diyaloğa göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

“Varlığı konusunda ciddi bir endişeye düşmüş olan millet doğrudan doğruya bizzat müdahale ederek kuv­vetini ve tutumunu göstermek gereği duydu. Bunun sonucunda memleketin her tarafında milli cemiyetler kurulmaya başlandı. Bu cemiyetler her türlü siyasal amaçtan tamamen uzaktır ve varlıklarını sadece mem­leket bütünlüğüne ve milletin haklarını korumaya ça­lışmıştır.”
Mustafa Kemal’in bu sözlerinden hareketle milli cemiyetlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

En yaşlı milletvekili olarak Şerif Bey Büyük Millet Mecli­si’nin açılış konuşmasını yaptı. “Burada bulunan saygı­değer insanlar İstanbul’un geçici kaydıyla yabancı kuv­vetler tarafından işgal olunduğu halifelik makamının ve hükümet merkezinin yok edildiği hepinizce bilinmekte­dir. Bu duruma baş eğmek, ulusumuzun bize sunulan yabancı tutsaklığını kabul etmesi demekti. Buna karşı çıkacağız ve tutsak olmayacağız. Allah’ın yardımıyla ulusumuzun iç ve dış tam bağımsızlık içinde alın yazı­sının sorumluluğunu doğrudan doğruya yüklenip ken­disini yönetmeye başlandığını bütün dünyaya duyura­rak Büyük Meclisi’ni açıyorum.”

Yukarıdaki konuşmaya göre Büyük Millet Mecli­si’nin amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi­nin yer aldığı söylenemez?

Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti’nin ku­rulmasına öncülük eden İstikbal gazetesi “Vatandaş­lar uyku zamanında değiliz, dikkat edelim.” diyerek Türk bölge halkını sürekli ikaz eder tarzda yazılara yer vermesi üzerine Pontusçu Rumlar bu gazeteyi kendi matbaalarında basmayı reddetmişlerdir. Trabzon’da o dönemde Türk matbaası bulunmadığından İstikbal ga­zetesi çıkarılamamıştır.

İstikbal gazetesinin “Vatandaşlar uyku zamanında değiliz, dikkat edelim.” diyerek yazılar yazmakla;
I. Pontuşçu Rumların zararlı girişimine karşılık olarak Türk halkını uyarmak,
II. Trabzon ve çevresinin Rumların eline geçmesini önlemek,
III. Rumların basın ve yayını kullanarak yanlış haber­ler vermesini engellemek
durumlarından hangilerini amaçladığı savunulabi­lir?