10. Sınıf Felsefe Bilim Felsefesi Test 5

Bilim felsefesi, bilimin yöntem, kavram, teori ve sonuçlarının tanımlandığı ve değerlendiği bir tartışma alanıdır. Bilim insanları da alternatifini geliştirdiklerini teorileri eleştirir. Fakat bilimin konusu, kavramları ve yöntemleri üzerine düşünmek bilim felsefecisinin işidir.
Aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt vermek, bilim insanlarından çok bilim felsefecisinin görevidir?

Bilim belli tarih ve coğrafyalarda sınırlanmayacak bir süreklilik özelliğine sahiptir. Bu süreklilik bir çizgi gibi tek düze de değildir. Bilim tarihi farklı tarihsel dönemlerde farklı karakteristik özellikler göstermiştir. Her bir düzen diğerinden sosyal yapı, inanç sistemi, felsefi düşünce ve öne çıkan bilim dallan bakımından farklılık gösterir.
Bu parçada bilimin;
I. Evrensel
II. Nesnel
III. Birikimli
IV. Öznel
niteliklerinden hangileri vurgulanmıştır?

Dünya olguların ve nesnelerin bir toplamı olarak ele alınır. Bilim de dünya hakkında gözlem ve deney yoluyla objektif bilgi elde etmektir. Bilimin objektifliğinin ve dolayısıyla evrenselliğinin yolu, olgu ve nesnelerinin nicel olarak ifade edilebilmesidir. Farklı farklı konulan inceliyor görünen bütün bilimler aslında fizik ve matematiğin mükemmel bir birleşimi olacak tek bir bilime indirgenebilir.
Parçada aşağıdaki görüşlerden hangisi vurgulanmıştır?

Günümüzde kabul gören pozitivist bilim anlayışının sunduğu bilimsel bilgileri reddetmek mümkün değildir. Bilimsel olarak sunulan bilgiler adeta "Bilim bunu, böyle emrediyor." havasını estirmektedir. Nitekim pozitif bilimlerin herhangi birisi için aleyhte bir şeyler söylersiniz, tıpkı Orta Çağ'da kiliseye karşı çıkmış gibi aforoz edilirsiniz. Ancak bu durum bilimsel gelişmelerde sıkıntılara yol açabilir.
Bilimsel gelişmelerde duraklama veya tıkanıklık olmaması için, aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?

Bilimin 16. yüzyıldaki ilk gelişmeleri, dünyaya gerçekçi bir gözle bakma çabalarıyla başlamıştır. Bu dönemde oluşturulan yeni evren tablosu insanın doğa üstünden doğaya, düşler dünyasından gerçekler dünyasına dönüşünü simgeler. Copernic'in çalışmaları insana yeni ve gerçek evreni armağan ederken bilime sağlam bir dayanak hazırlıyordu. Galileo Galilei Copernic'in çalışmalarının doğruluğunu göstermeye yönelirken, çağdaş bilim kavrayışının kurucusu oldu.

Parçada, 16. yüzyıldaki bilimsel gelişmeler, aşağıdakilerden hangisine bağlanmıştır? 

Savaşlar bitmek bilmiyor, dünyanın her yerinde terör olayları oluyor, yoksulluktan milyonlarca insan zor durumda. Bunların dışında doğal afetler, iklimlerin değişmesinden kaynaklı seller, fırtınalar, çevre kirliliği konusundaki çaresizliğimiz de devam ediyor. insanlar sürekli haksızlığa uğradığını düşünerek mutsuz oluyor.
Parçadan hareketle, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Bilim, insan ve doğaya ilişkin birtakım gerçekleri yakalamaya çalışırken büyük çoğunlukta eksik tümevarım yöntemini, kullanır. Başka bir deyişle bilim, sınırlı sayıdaki gözlemlere dayanarak, gözlenmemiş onları da içine alan genellemelerde bulunur. Ancak burada bir sorun vardır; gözlediğimiz sınırlı sayıdaki nesne ve olaylara dayanarak, aynı türdeki  nesne ve olaylara ilişkin bir genelleme sonucu elde edilen bir bilgi ne oranda güvenilirdir?
Parçada, tümevarım yöntemiyle ilgili hangi özellik eleştirmektedir?

Bilim hem bireysel hem da toplumsal yaşantımızda teknoloji yoluyla, büyük yararlar sağlar. insanın bilme isteğini, merakını tatmin eder. insana evreni anlama olanağı sağlarken, bilimsel bir zihniyet kazandırır.
Parçada, bilimin hangi yönü vurgulanmıştır?

Bir tabiat olgusunu gözlemlerken veya bir nesneyi incelerken acaba ne kadar objektif olabiliriz? Duygu dünyamız,
sosyal yaşantılarımız, almış olduğumuz eğitim tarzı bilimsel bulgularımıza yansımaz mı? Yoksa ona kendimizden bir şeyler katıyor muyuz? Eğer cevap hayır olsaydı, neden yeni teoriler eski teorilerin bir zıddı gibi duruyor ve onları çürütmeye çalışıyor. Çünkü her dönemin bir önceki dönemleri yadsıyan farklı bir bakış açısı var, öyleyse cevap evet olmaz mı?
Parçada, hangi bilimsel yaklaşım üzerinde durulmaktadır?

Arşimet: "Bana yeterli destek noktasını ve kaldıracı verin size dünyayı yerinden oynatacağımı ispatlayabilirim." diyor. Kral, "Dünyayı bırak benim şu denizde yüzen gemilerimden birini karaya tek başına çıkar dile benden ne dilersen." diyor. Düşünürümüz suyun kaldırma kuvvetin ve fiziğin kullandı~• makaralar yardımıyla gemiyi kıyıya çıkarıyor ve tezini ispatlıyor.
Parçadan hareketle, bilimsel bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır?

Rönesans döneminin aydınları, fizik ile matematik bilimlerini buluşturmak, hatta evlendirmek gereksinimini duydu. Bu yeni oluşan bilim, matematik fizik göstermelerle yetinmeyerek ölçmelere yöneldi. Yani bilimsel düşünce ölçmeyi bilimsel kavrayışın zorunlu ögesi olarak belirlerdi. Böylece yüzyıllar boyunca metafizik düzeyde varlığını sürdürmüş olan temel bilimsel bakış açısı hızla değişmeye başladı; bundan böyle "niçin" sorusunu sormakla yetinen eski bilimsel düşünce yerini "nasıl" sorusunu soran yeni bilimsel düşünceye bıraktı.
Parçaya göre, Rönesans dönemi bilim anlayışı hangi yönüyle önceki bilimsel anlayıştan ayrılır?