10. Sınıf Felsefe Bilim Felsefesi Test 6

Bilim insanı, hipotez ile başladığı yolculuğuna olgular arasındaki nedenselliği kanıtlayarak devam eder ve genel geçer yasalara ulaşmayı hedefler. Bu yolculuğunda bilim, hipotez, nedensellik, bilimsel yasa gibi kavramları sorgulamaz, onu bilim felsefesine bırakır.
Paragrafa göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Göktaşının düşmesi ile elimdeki kalemin düşmesi arasında fizik bilimi açısından bir fark yoktur. Her ikisi de aynı bilimsel yasaya bağlıdır. O bilimsel yasaya, tek tek nesnelerin düşmelerinin gözlemlenmesi, denenmesi ve ölçümlenmesi sonucunda varılmıştır. Bilim bu yasaya ulaşıp matematiksel dille bunu ifade etmeyi başardıktan sonra, göktaşının ya da kalemin düşmesi ile artık ilgilenmez. Yalnızca bu olayı ulaştığı "düşme yasası" ile açıklar.
Parçadaki görüş aşağıdaki yargılardan hangisini desteklemez?

"Bilimsel dehanın ancak onda biri ilhamdır; geri kalan onda dokuzunu dahi alnının teriyle kapatmak zorundadır!'
Bu ifadeye uygun olan yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Felsefe bilimleri içinden çıkarmış, ancak onlarla ilişkisini kesmemiştir. Bilimlerin kullandığı kavram ve ilkeleri aydınlatarak, gerçeği yansıtmadaki başarılarını eleştirerek onlara katkı sağlamaya devam etmektedir. Ayrıca felsefenin farklı bilimlerin verilerini birleştirerek bilimlerin ufkunu açtığı da unutulmamalıdır.
Parçadaki düşünceyi ifade eden en genel yargı aşağıdakilerden hangisidir?

K. Popper, klasik bilimin ilerleme yöntemi olan doğrulamanın hiçbir zaman yapılamayacağını savunur. Ona göre şu ana kadar gördüğümüz tüm kuğular beyaz olduğu için "Tüm kuğular beyazdır." gibi bir önerme kurulamaz. Çünkü ortaya çıkabilecek bir siyah kuğu bu yasayı devreden çıkartacaktır. Kuram "yanlışlanabilir,, ise bilimseldir.
K. Popper'in bilimsel yöntemi hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bacan, gözlem ve deneyden başka bilime kaynaklık edecek bir veri toplama aracı olamayacağını savunur. Ona göre, güvenilir bilgiye ancak düşünce, yaşamının soyut kuramlarını ve önyargıları çıkarıp atmakla ulaşılabilir. Bilim doğa olaylarının tek tek incelenmesi ile genel yasalara ulaşabilir.
Bacon'un bilim anlayışı aşağıdaki yargılardan hangisine ters düşer?

Bilim felsefesinin bilime yaklaşımı, felsefenin genel ilkelerinden bağımsız düşünülemez. O bilimi diğer disiplinlere yaklaştığı gibi kendi yöntem ve kavramlarıyla ele alır. Bilimin yöntemlerini, doğruluk ölçütlerini, kavramsal yapısını ve diğer disiplinlerle ilişkisini sorgulamayı kendine iş edinir.
Parçada bilim felsefesinin hangi yönlerine vurgu yapılmıştır?

T. Kuhn, bilimin düzgün, doğrusal bir biçimde ilerlemediğini, ilerlemenin bir paradigmadan diğerine sıçrayarak geçen bir süreç olduğunu ileri sürer. Ona göre paradigmalar; sorulara yanıt verebilme niteliğine göre "doğru" ya da "yanlış" değillerdir. Ancak sorulara yanıt verebilme niteliğine göre "geçerli" ya da "geçersiz" olabilirler. Bilimsel çalışma, bu paradigmayı güçlendirmek, yeniden üretmek demektir.
Aşağıdaki yargılardan hangisi T. Kuhn'un bilimsel yöntemine uygun değildir?

Öngörü, bir olayın ileride ne olacağını önceden anlayabilme demektir. Bilimsel öngörünün geçmişinde bilimsel olmayan öngörüler vardır. Geçmişi bilmemek bugünü yanlış yorumlamaya neden olur. Metafiziğe dayalı doğayla ilgili bütün öngörüler, bugünün doğa kavrayışını doğurmuştur. Ancak bugün için bilimsel doğrular bizi çok rahatlatıyor olsa da, bu tür duygulara pek ağırlık vermemek gerekir.
Parçada doğru bilgiye ulaşma konusunda nasıl bir uyanda bulunulmaktadır?

Mantıkçı pozitivizme göre, tüm bilimsel önermeler bir takım temel önermelere indirgendiği zaman, bilimsel bir kuram, bazı yalın gözlem verilerine dayanmış olacaktır. işte bilim felsefesinin görevi, bilimin kendisine özgü yöntemlerle geliştirmiş olduğu kuramları, söz konusu temel önermelerden oluşan önerme sistemleri şeklinde yeniden kurmaktır .
Parçadaki anlayışa göre bilim felsefesinin temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

Bilimlerin felsefeden ayrılması ile işlevinin kalmadığını, dolayısıyla kaldırıp atılmasını savunan görüşlere rastlanmaktadır. Bu iddia sahipleri bilimin varlığını sürdürebilmesi ve ilerleyebilmesinin ancak felsefenin eleştirileri ile mümkün olduğunu göz ardı etmektedir. Felsefenin bilimin yöntemine ve kavramlarına dair sorgulamalarının bilime katkısının farkında olmadıklarından şüphe edilmemelidir.
Parçadan felsefe - bilim ilişkisi için aşağıdakilerden hangisine ulaşılmaz?