Bir vatandaş olarak topluma ve çevreye zarar veren tutum ve davranışlar karşısında sessiz kalmamamız gerekir. Örneğin, sokağa çöp atan birini gördüğümüzde o kişiyi uyarmak vatandaşlık görevimizdir.

Böyle davranarak vatandaşlık görevini yerine getiren biri ile ilgili,

I. Geleneklerine bağlıdır.

II. Toplumsal olaylara duyarlıdır.

III. Vatandaşlık bilincine sahiptir.

yargılarından hangileri söylenebilir?

Ülkemizin bazı yörelerinde kız çocukları çeşitli nedenlerden dolayı aileleri tarafından okula gön­derilememektedir. Bu durumu önlemek amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı ve bazı sivil toplum kuruluş­ları “Haydi Kızlar Okula”, “Baba Beni Okula Gön­der” gibi kampanyalar düzenleyerek kız çocukları­nın okula gönderilmesini teşvik etmektedir.

Yukarıdaki metne bakılarak kız çocuklarının hangi hakları ile ilgili çalışmalar yapıldığı söy­lenebilir?

A: İlgi, istek ve yeteneklerimizin farkına varırız.

B: Hak ve sorumluluklarımızın neler olduğunu öğreniriz.

C: Bireysel çıkarların daha önemli olduğunu öğreniriz.

D: Vatandaşlık görev ve sorumluluklarımızı öğreniriz.

Sembollerle eşleştirilen bilgilerden hangisi sosyal bilgiler dersinin yararları arasında gös­terilemez?

Verilen gazete haberine göre, aşağıdaki yo­rumlardan hangisi yapılamaz?

Gazetede verilen haber, Çocuk Hakları Sözleş­mesi’nin aşağıdaki maddelerinden hangisine ters düşmektedir?

Nermin Hanım: “Merhaba, benim adım Nermin. Bir lisede matematik öğretmeniyim. 10 senedir evliyim ve iki tane çocuğum var. Okuldan arta kalan zamanlarda ailemle ilgileniyorum. Haftada 1 gün ise İngilizce kursuna gidip yabancı dilimi geliştirmeye çalışıyorum.”

Nermin Hanım’ın söylediklerinden yola çıkı­larak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Bir şeyi yapabilme yetkisine ………………. denir.

Verilen bilgide boş bırakılan yere aşağıdaki­lerden hangisi getirilirse bilgi doğru tamamlanmış olur?

Hasan Öğretmen: “Ben bir tarih öğretmeniyim. 20 yıldır bu mesleği yapı yorum. Aynı zamanda evli­ yim ve iki çocuğum var.”

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Hasan Öğretmen’in mesleğinin gerektirdiği sorumluluklarından biri değildir?

Gözde: “Okulumuzun halk oyunları ekibinde görev alıyorum. Ekibimizin çalışmaları hafta sonu yapılıyor. Hafta sonları erken uyanmak çok zor olsa da vak­tinde kalkıp ekipteki yerimi alıyorum.”

Gözde’nin verdiği bilgiler ile ilgili, aşağıdaki­lerden hangisi söylenebilir?

– Okulumuzun 5-A sınıfında oku­yorum.

– Benden küçük olan iki kardeşim de benimle aynı okula gidiyor.

– Haftanın iki günü okulumuzun müzik kulübünün çalışmalarına katılıyorum.

Olkay’ın verdiği bilgilere göre aşağıdaki rol­lerden hangisine sahip olduğu söylenemez?

1. Okula zamanında gitmek

2. Okul kütüphanesinden yararlanmak

3. Oyun oynamak

Verilen davranışların hak ve sorumluluk kav­ramlarıyla doğru eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde yapılmıştır?

Yaşamımızı devam ettirebilmek ve ihtiyaçları­mızı karşılayabilmek için toplum halinde yaşarız. Devlet; okul, hastane gibi kurumların açıl­masını sağlayarak toplumun eğitim, sağlık vb. ihtiyaçlarını karşılar. Aile de yasalar çerçeve­sinde kurulduğu için üyesi olduğumuz en küçük kurum; aynı zamanda gruptur.

Verilen bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Ben Enis, 5-B sınıfında öğrenciyim. Okulumu, sınıfı mı, öğretmenlerimi ve sınıf arkadaşlarımı çok seviyorum. Sınıfta güzel etkinlikler yapıyoruz. Arkadaşlarımla okul dışında da sık sık görüşüyoruz. Birlikte oynuyor, eğleni­yor, ders çalışıyor ve ödev yapıyoruz.

Enis’in verdiği bilgide hak ve sorumlulukları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Zeynep: “Ailenin en küçük çocuğuyum, Ata­türk Ortaokulu 5. sınıfa gidiyorum.”

Zeynep’in verdiği bilgiye göre aşağıdaki rol­lerden hangisine sahip olduğu söylenemez?

Okulda bir oyun grubumuz var. Oyun grubumuzda zaman zaman oyuncu, ebe, arkadaş gibi rolleri üstleniyorum. Özellikle hafta sonları mahallemizdeki parkta bir araya gelip yakan top, men­dil kapmaca, saklambaç gibi oyunlar oynuyoruz. Hep birlikte çok güzel vakit geçiriyoruz.

Verilen bilgiye göre Ahmet ile ilgili aşağıdaki­lerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi doğuştan elde ede­bileceğimiz rollerden birisi olamaz?

Ailenizde olduğu gibi okulda katıldığınız grup­larda, aldığınız rollerin gerektirdiği bazı hak ve sorumluluklarınız vardır. İçinde bulunduğunuz gruplarda yaptıklarınız, öğrendikleriniz, başa­rılarınız sizin için bir haktır. Bununla birlikte gruplarda aldığınız rollerin gerektirdiği sorum­lulukları yapmamanız bazı sakıncalara yol aça­bilir.

Verilen bilgiye göre ödevlerini yapmayan bir öğrenci aşağıdaki temel haklarından hangi­sine uygun olmayan bir davranış sergilemiş­tir?

Evde, okulda, yaşadığınız çevrede, bulundu­ğunuz gruplardaki rollerinizin beraberinde getirdiği hak ve sorumluluklarınız vardır. Bu sorumluluklar gereğince çevremizi temiz tutmalıyız, çöplerimizi çöp kovasına atmalıyız, geri dönüşümü olan atıkları ilgili alanlara bırak­malıyız.

Verilen bilgide belirtilen sorumluluklar aşağı­daki rollerden hangisinin bir sonucudur?

Verilen gazete haberine göre çocukların aşa­ğıdaki haklarından hangilerinin aksadığı söylenemez?

20. Türkiye, Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni 14 Ekim 1990 tarihinde imzalamıştır. Böylece ülkemiz­deki çocuklar da diğer ülkelerde olduğu gibi devlet kurumlarının güvencesi altına girmiştir.

Verilen bilgiye göre ülkemizdeki çocukların,

I. eğitimde fırsat eşitliği,

II. sağlıklı yaşama,

III. düşüncelerini ifade etme

haklarından, hangisi ya da hangileri güvence altına alınmıştır?

Birey olarak sahip olduğumuz haklar vardır ancak bu hakların kullanılması bazı sorumlulukların yerine getirilmesine bağlıdır. Bazı durumlarda sahip olduğumuz haklar aynı zamanda sorumluluk da olabilir.

Verilen bilgiye aşağıdakilerden hangisi örnek olarak gösterilebilir?

– Futbol takımında kalecilik yapıyorum.

– Topun, koruduğum kaleye girmesini engel­liyorum.

– Futbol takımında oynamaktan mutluluk du­yuyorum.

Verilen ifadeler aşağıdaki kavramlarla ilişki­lendirildiğinde kavramlardan hangisi dışarıda kalır?

Simge Hanım: “Çocuklar, devlet sizi, sağlık ve gelişiminiz için zararlı nitelikte, eğitiminizi engelleyen veya başka insanların sizi sömürmelerine neden olan işlerden korunmalıdır. Bu size Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde sunulmuş bir haktır.”

Simge Hanım’ın verdiği bilgiye göre,

1. Çocukların ağır işlerde çalıştırılması, çocuk haklarına ters düşer.

2. Ücretleri iyileştirilirse çocuklar her işte çalış­tırılabilir.

3. Çocuk Hakları Sözleşmesi çocukları koru­mayı amaçlar.

yargılarından hangisi ya da hangileri söylene­bilir?