5. Sınıf Sosyal Bilgiler İnsanlar, Yerler ve Çevreler Test 11

Yükselti basamaklarına göre yeryüzü şekillerinin dağılışını gösteren haritalara fiziki harita denir. Fiziki haritalarda renkleri doğru okuyarak yaşadığımız yerin yeryüzü şekilleri hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Hangi rengin hangi yükseltiye denk geldiği aşağıda gösterilmiştir.

Yokuş çıkan araçlar eğim miktarı arttıkça daha fazla yakıt tüketmektedir.
Buna göre bir araç hangi yükselti basamakları arasında yolculuk yaparsa daha fazla yakıt tüketir?

Aşağıdaki haritada Marmara Denizi ve çevresi gösterilmektedir.

I. Ada: Dört yanı sularla çevrili kara parçası
II. Körfez: Denizin, türlü biçimlerde, karanın içine sokulmuş parçası
III. Yarımada: Bir tarafından ana karaya bağlı, üç tarafı denizlerle çevrili kara parçası
Tanımları verilen yeryüzü şekillerinin hangileri harita üzerinde bulunmaktadır?

Yukarıdaki Türkiye haritasında ülkemize ait bazı yüzey şekilleri verilmiştir.
Buna göre;
I. Ege Denizi’nde ada ve körfezler bulunmaktadır.
II. İstanbul Boğazı Marmara Denizi ile Karadeniz’i birbirine bağlamaktadır.
III. Ülkemizde doğudan batıya doğru gidildikçe yükselti artmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Buğday ve şeker pancarı soğuğa dayanıklı olduğu için karasal iklimin, çay ve fındık bol yağış istediği için Karadeniz ikliminin, zeytin ve turunçgiller kış mevsimi ılıman geçen Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde yetişir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Bu bilgilerden hareketle Türkiye’deki iklim türleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

● Düz bir alana sahip olan Adana, Konya ve Bursa gibi illerimizin nüfusu fazladır. Engebeli araziye sahip Muş ve Artvin gibi illerimizin ise nüfusu azdır.
● Seyhan ve Ceyhan Nehirleri kıyısında kurulan Adana; Sakarya Nehri kıyısında kurulan Sakarya, nüfusu fazla olan illerimizdendir.
● Akdeniz kıyısında bulunan Teke ve Taşeli Platoları arazi yapısı ve topraklarının verimsiz olması nedeniyle tarıma uygun değildir. Bu alanlarda nüfus azdır.
Yukarıda verilen örneklerde yerleşmeyi etkileyen doğal etkenlerden hangisine değinilmemiştir?

İklim, insan yaşantısını birçok açıdan etkiler. Örneğin Karadeniz ikliminin görüldüğü köylerde orman bol olduğundan ahşap evler görülürken, karasal iklimin görüldüğü yerlerde yağışın az olmasından dolayı kerpiç ve toprak evler, Akdeniz iklimin görüldüğü yerler de ise yazları serin tutan taş evler görülür.
Bu parçada iklimin aşağıdaki alanlardan hangisine olan etkisinden söz edilmiştir?

Selin’in verdiği bilgiye göre yaşadığı şehirde;
I. Kışın ısınma için enerji tüketimi fazladır.
II. Yaz mevsiminde serinlemek için klima kullanımı yaygındır.
III. İnsanlar kış mevsiminde sıcak tutan kıyafetler tercih ederler.
yargılardan hangilerine ulaşılabilir?

Bu afişten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Hava olayı: Atmosferde meydana gelen yağış, nem, rüzgar vb. olaylara denir.
Hava durumu: Hava olaylarının kısa süreli olan durumudur.
İklim: Geniş bir alanda hava olaylarının uzun yıllar boyunca gösterdiği ortalama durumdur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi hava durumudur?

Deprem anında nasıl korunmalı?
Deprem anında nasıl korunulması gerektiği konusunda uzmanlar “yaşam üçgeni” uygulamasını tavsiye etmektedir.
Bir odada yaşam üçgeni oluşturulabilecek yerleri belirlemek için kriterler şöyledir:
• Yaşam üçgeni oluşturmak için en iyi tercih alçak ve sağlam bir mobilyanın yanıdır.
• Yanında yaşam üçgeni oluşturabilecek mobilya, fazla yüksek ve devrilecek durumda olmamalıdır.
• Yaşam üçgeni oluşturulacak yerde avize, televizyon, ayna ve kitap gibi şeylerin devrilme riski olmamalıdır.
• Kolon, kiriş, kapı altı ya da yakınına saklanılmamalıdır.
Buna göre oyun oynarken depreme yakalanan aşağıdaki çocuklardan hangisinin konumu yaşam üçgenine uygundur?

Şiddetli bir deprem sonrasında yaşanan kargaşa ortamında temel ihtiyaçları hızlı bir şekilde giderebilmek için deprem çantası hazırlamak gerekiyor. Depremden sonra eviniz hasar almasa da dışarıda kalmanız gerekebilir. Bu nedenle acil ihtiyaç duyabileceğiniz eşyalar için bir deprem çantası hazırlanmalıdır.
Deprem çantası satışı yapan Harun Bey deprem riski fazla olan bir şehirde deprem çantası tanıtımı yapmak istemektedir.
Buna göre Harun Bey’in tanıtım için aşağıda verilen şehirlerden hangisini tercih etmesi beklenir?

Ege Bölgesi’nde, Muğla çevresinde yer alan Menteşe Yöresi, yağış ve sıcaklık koşulları insan yaşamına elverişli olmasına rağmen seyrek nüfuslanmıştır. Bunda Menteşe Yöresi’nin yer şekillerinin engebeli olması etkili olmuştur.
Buna göre Menteşe Yöresi’nde nüfusun seyrek olmasında,
I. Tarım alanlarının dar olması
II. Yerleşim alanlarının sınırlı olması
III. İklimin turizm faaliyetlerine uygun olması
özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?

Doğada insan eli değmeden oluşan, gezilip görülebilecek eşsiz güzellikteki yerler ve unsurlar doğal varlık olarak nitelendirilir. Yurdumuz doğal varlıklar bakımından oldukça zengindir. Doğal varlıklar kendiliğinden oluşur, insanlar tarafından bu varlıklar sonradan keşfedilir.
Bu parçadaki bilgiler dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisinin doğal varlık olduğu söylenemez?

Hava kirliliği; atmosferde toz, duman, gaz, su buharı şeklindeki kirleticilerin, insan ve diğer canlılara zarar verecek düzeye erişmesidir. Trafik, sanayi ve ısınma sistemleri hava kirliliğinin başlıca kaynaklarıdır. Hızlı kentleşme, şehrin yanlış bölgelere kurulması, kalitesiz yakıtlar ve uygun olmayan yakma sistemleri gibi sebepler de hava kirliliğinin artmasına yol açmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi hava kirliliğini önlemek amacıyla yapılacak bir uygulama olamaz?

Karasal iklim Türkiye’de etki alanı en geniş iklimdir. Denize kıyısı olmayan yerlerde görülür. Sıcaklık farkları fazladır. Kış aylarında kar yağışı görülür.
Buna göre aşağıdaki grafiklerden hangisi karasal iklime aittir?
(Grafik altındaki harfler, her ayın adının ilk harfini göstermektedir. Sütun-yağış ve çizgi-sıcaklık grafiğidir.)

Davraz Dağı eteklerinde bulunan Alakent Köyü’nde kışlar kar yağışlıdır. Ilkbaharda eriyen karlar kimi zaman köy içindeki derenin su seviyesini yükseltmekte ve okula ulaşımı sağlayan köprüyü geçilmez kılmaktadır.
Alakant Köyü çevre şartları dikkate alınarak okulda tatbikat yapmak isteyen öğrenciler hangi afetlere yönelik tatbikat yapmalıdır?

Verilen görsel incelendiğinde Marmara Depremi için;
I. Can ve mal kaybına neden olmuştur
II. Oldukça geniş bir alanı etkilemiştir
III. Ekonomik faaliyetleri etkilememiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Uşakta bulunan dünyanın en uzun ikinci kanyonu olarak bilinen Ulubey Kanyonu’na kurulacak “ters ev” ile bölgeye yılda 300 bin turistin gelmesi hedefleniyor. Karahallı ve Sivaslı ilçelerini de kapsayan 77 kilometre uzunluğundaki Ulubey Kanyonu, doğaseverler için önemli turistlik alanların başında geliyor. Oluşturulan “cam teras” ile yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bölgede şimdi de “ters ev” ile ziyaretçi sayısının artması bekleniyor.
Ulubey Kaymakamı, Ulubey Kanyonu’nun tanıtımı için çalıştıklarını, bölgeye gelenlerin sayısının her geçen yıl arttığını, söyledi ve ekledi: “Kanyonların derinliği 170 metreye kadar ulaşıyor. Böylesi heybetli bir görsellik karşısında ziyaretçiler bol bol fotoğraf çektiriyor. Biz de ülkemizde yapılan ters evleri inceledik. Örneğin, Antalya’da inşa edilen ters evin 3-4 ay gibi bir sürede 200 bin ziyaretçi çektiğini belirledik. Avrupa’da ve ülkemizde ters evler ziyaretçilerden çok ilgi görüyor. Bölgeden elde edilen geliri Ulubey ilçesinin köylerine harcıyoruz, bu tür projelerle hem turizme katkı sağlıyor hem de gelir elde edip köylerin sorunlarını çözüyoruz.”
Bu parçadan hareketle aşağıdaki aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Yukarıda 22-26 Mayıs 2019 tarihleri arasında Artvin Borçka’da beklenen tahmini hava durumu tablo halinde verilmiştir.
Elif ailesiyle birlikte Artvin Borçka’da bulunan Karagöl’e gitmek istemektedir. Elif’in isteğine ailesi olumlu yanıt vermiş fakat havanın açık olduğu gün gidebileceklerini söylemiştir.
Buna göre Elif’in Karagöl’ü hangi gün gezmesi daha uygun olur?