6. Sınıf Fen Bilimleri Güneş ve Ay Tutulmaları Test 5

Güneş ve Ay tutulması olaylarını modellemek için tavana asılı olan aşağıdaki malzemeler kullanılmıştır.
Bu modellemelerde K şeffaf cam balondur ve içerisinde ışık kaynağı yer alırken kablolar ile tavana asılı olan diğer modellerde ise opak olan L ve M renkli topları kullanılmıştır.

Verilen modellemeler gök cisimlerinin büyüklüklerine göre incelenirse;
I. 1. modelde sırası ile Güneş-Ay-Dünya temsil edildiği için Güneş tutulması , 2. modelde sırası ile Güneş-Dünya Ay temsil edildiği için Ay tutulması modellenmek istenmiştir.
II. 1. modelde yer alan K'den saçılan ışınların bir kısmının Ay'ı temsil eden L'den dolayı M üzerine düşmesi beklenmez.
III. 2. modelde Ay tutulmasının modellenmesinde yer alan Ay ı temsil eden L'nin bağlı olduğu kablonun aşağıya doğru daha fazla uzatılması gerekmektedir.
yorumlarından hangilerinin doğru olduğu söylenebilir?

Güneş ve Ay tutulması ile ilgili doğru olduğu bilinen bazı bilgileri içeren tablolar aşağıdaki gibi hazırlanmıştır.

Ay ın Dünya etrafında dolandığını bilen baz ı öğrencilerin yorumları aşağıdaki gibidir:
Begüm: Her yeni ay evresinde Güneş tutulmas ı ayı gerçekleşir.
Mert: Hem Güneş hem de Ay tutulmasında sadece Güneş in konumu sabittir.
Selin: Ben Güneş tutulması sürecinde Güneş e göre Ay'a daha yakınım .
Osman: Gece Güneş tutulmasını , ertesi gün gündüz ise Ay tutulmasını gözlemleyeceğim .
Verilen tablodan yararlanılarak öğrenci yorumları için aşağıdakilerden hangisinin doğru olduğu söylenebilir?

Bilgi: Güneş tutulması Ay ın yeni ay evresinde gözlemlenirken Ay tutulması Ay ın dolunay evresinde gözlemlenir.
Güneş ve Ay tutulmasına ait gök cisimleri ve bu gök cisimlerinin konumları , ışık alan-alma:yan bölgeleri gösteren posterler aşağıdaki gibi hazırlanmıştır.

Verilen bilgi ve posterlere göre;
I. Güneş tutulmasında Dünya üzerinde ışık almayan tüm bölgelerde Güneş tutulmas ı olayı gözlemlenir.
II. "Ay tutulmasInda Dünya, Güneş ile Ay arasında yer alırken Güneş tutulmasında Ay, Gün~ş ile Dünya
arasında yer alır." yorumuna, verilen posterden ulaşılabilir.
III. "Ay tutulması ile Güneş tutulmasının gözlendiği durumlardaki Ay ın Dünya'ya göre konumları birbirinden farklıdır. " bilgisi, verilen görsellerden doğrulanabilir.
yorumlarından hangileri yanlıştır?

Dünya'dan Güneş'e Güneş filtresi ile bakan bir kişi aşağıdaki görüntüyü gözlemlemiştir.

Buna göre;
I. Güneş ışınlarının gözlem yapılan yere ulaşmasını engelleyen gök cismi Ay dır.
II. Güneş ile Dünya arasına Ay girdiği için bu görsel, Ay tutulması olarak adlandırılabilir.
III. Bu tutulmanın Dünya'nın her tarafından görseldeki gibi gözlemlenmesi beklenir.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Bilgi: Güneş, Ay ve Dünya aynı doğrultu üzerinde olursa Ay'ın gölgesi Dünya üzerine düşer. Bu olaya "Güneş tutulması " adı verilir.
Tutulma sürecinde hiç ışık alamayan bölgelerde tam tutulma yaşanırken kısmen ışık alan bölgelerde ise kısmi tutulma yaşanır.

Güneş tutulması ile ilgili verilenlere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

Tutulmalar ile ilgili bir etkinlikte Güneş, Dünya veya Ay görselleri aşağıda harfler ile gösterilen bölümlere yerleştirilecektir.

1 ve 2 numaralı kesikli çizgiler sırasıyla Dünya ve Ay'ın hareket yörüngeleri olduğu bilindiğine göre;
I. K bölümüne Güneş, L bölümüne Ay görseli konulup Dünya görseli N bölümüne konulmalıdır.
II. K bölümüne Güneş , L bölümüne Ay görseli konulup Dünya görselinin M bölümünde aynı hizada olması sağlanmalıdır.
III. L bölümüne Güneş , K bölümüne Ay görseli konulup Dünya görseli M bölümüne konulmalıdır.
işlemlerinden hangilerinin yapılması sonucunda tutulma olaylarından herhangi biri doğru bir şekilde yerleştirilmiş olunur?

Güneş ve Ay tutulmalarının Dünya üzerinden gözlenme süreleri ile ilgili bir pasta grafiği aşağıdaki gibi hazırlanmıştır.

I ve II bölümlerinin tutulma çeşitleri olduğu bilindiğine göre aşağıdakilerden hangisinin doğru olduğu söylenemez?

Bilgi: Ay, yeni ay evresinde iken Güneş tutulması; Ay, dolunay evresinde iken Ay tutulması gözlemlenebilir.
Ay'ın, Dünya etrafında dolanırken gözlemlenen bazı evrelerinin konumları ve bu evrelerin Dünya'dan gece gözlemci konumlarına göre görünüşleri aşağıda verilmiştir.

Verilen bilgiler ve görsele göre aşağıdakilerden hangisinin doğruluğuna ulaşılabilir?

Bilgi: Güneş ve Ay tutulmaları belirli zaman dilimlerinde meydana gelen doğa o/aylarıdır. Eğer Ay, Dünya nın
gölgesinde kalırsa Ay tutulması, Dünya Ay'ın gölgesinde kalırsa Güneş tutulması meydana gelir.
Bu bilginin gösterilmesi için lsmail Öğretmen ve öğrencileri Şekil-1'deki malzemeleri kullanarak Şekil-2 deki tutulmayı modellemişlerdir.

Kullanılan malzemeler ve hazırlanan modellemeye göre;
I. Futbol topu üzerinde gösterilen karanlık bölge Güneş'ten gelen ışınları alamamıştır. Bu yüzden bu karanlık bölgede yer alan noktadan yapılan bir gözlemde Güneş'i temsil eden el feneri görülmez.
II. Pinpon topu Ay'ı, el feneri ise Güneş'i temsil ediyorsa bu etkinlikte Güneş tutulmasında gerçekleştiği gibi Dünya üzerinde Ay nedeni ile gölge oluşmuştur.
III. Pinpon topunu tutan çocuk, futbol topunun tam arkasına geçerse bu durumda el fenerinden gelen ışınlar
Dünyayı temsil eden futbol topu üzerine düşerken Ay ı temsil eden pinpon topu üzerine düşmez.
yorumlarından hangileri doğrudur?