6. Sınıf Fen Bilimleri Vücudumuzdaki Sistemler ve Sağlığı

Bilgi: Canlılardaki sistemlerde bulunan yapı ve organlar birbirleriyle uyumlu olarak çalışır.
İnsanlara ait üç sistem ve bu sistemler ile ilgili bazı hastalık durumları olan kişiler hakkındaki bilgiler aşağıda verilmiştir:

verilenler incelenirse:

I. Taner'in hastalığından dolayı dolaşım sisteminde yer alan herhangi bir organın çalışması etkilenmez.
II. Kişinin yaşı ilerledikçe ortaya çıkan hastalıkların vücuda bıraktığı etki de azalmaktadır.
III. Bülent'in hastalık durumu ile Cansu'nun hastalıkları için tedavi uygulanan bölgelerinin farklılık göstermesi beklenir.
çıkarımlarından hangileri yapılamaz?

Bir çizgi filmde iki karakter ile ilgili aşağıdaki durumlar gözlemlenmiştir:
I.Durum: Banu sepet içerisinde yer alan şekerlemeleri yemektedir.
II.Durum: Mert kendisini kovalayan köpekten kaçmaktadır.

Buna göre verilen durumlardaki olaylar için aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

Gözümüze gelen ışığın görüntü oluşumunun gerçekleşmesi sırasında göz kusuru olmayan normal bir gözde ve yakını göremeyen bir kişiye ait durumları ile birlikte mercek kullanım durumuna göre düzeltilmiş hali aşağıda verilmiştir.

Verilen görseller incelenirse aşağıdaki yorumlardan hangisinin yanlış olduğu söylenebilir?

Sesin kulak tarafından algılanmasını bir etkinlik ile göstermek isteyen öğrenciler aşağıdaki gibi ellerindeki ipli bardakları kullanacaklardır.

Bu oyunda 1. kişinin söylediği kelime ilk olarak 2. kişi tarafından alınıp sırasıyla 3 ve 4. kişiye geçmektedir. 4. kişi ise kendisine gelen kelimeyi doğru olarak söylemiştir ve bu etkinlikte dizilimin sesin dıştan içe doğru kulakta ilerleme sırasına göre olduğu bilinmektedir.
Buna göre bu etkinlik ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğru olduğu söylenebilir?

Bir kişinin 1 yaşındaki bebeklik döneminden başlayarak 71 yaşındaki yaşlılık dönemine kadar belirli yaşlardaki durumlarını gösteren bir resim aşağıdaki gibidir:

Bu resim incelenirse;
I. Hipofız bezinden salgılanan büyüme hormonunun en çok salgılandığı yaş
II. Eşeysel bezlerden salgılanan testosteron hormonunun salgılanmaya başladığ ı yaş
III. Böbrek üstü bezinden salgılanan adrenalin hormonunun en az salgılandığı yaş
durumlarından hangileri tespit edilemez?

Bir insana ait bazı yapı ve organlar aşağıdaki gibi gösterilmiştir.

Bu görsele göre;
I. 3 numaralı sistemde olan bir hastalık sindirim sistemini de etkiler.
II. 4 numaralı yapının üst bölümünde görülen deri döküntüsü, alt bölümünde yer alan sinir hücrelerinin çalışmasını engeller.
III. 1 numaralı yapıda solunum ile ilgili problem yaşayan bir kişinin aynı zamanda 2 numaralı organında da problem görülebilir.
yorumlardan hangisinin doğruluğuna ulaşılamaz?

Hormon etkisiyle kan şekerinin zamana bağlı değişimleri aşağıda verilen grafiklerdeki gibi gözlemlenmiştir.

Bu grafikteki değişimlere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Bir fanus içerisinde topuz yardımıyla ipe tutturulan zil ile bazı testler yapılmak isteniyor.

I. Test: Topuz ilk önce hafif olarak sallanıyor.
II. Test: Topuz ilk duruma göre daha fazla sallanıyor.
Bu testler sonucu II. testteki zil sesinin daha fazla duyulduğu tespit ediliyor.
Yapılan testler ve gözleme göre aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğruluğuna ulaşılabilir?

Ergenlik dönemi ile ilgili aşağıdaki gibi bir poster hazırlanmıştır.

Bu poster başlığı için aşağıda verilenlerden hangisi en doğru seçimdir?

Cem, bahçede gözlemlediği hayvanların bazı sorunlar yaşadığını düşünüyor ve bir veteriner çağırıyor.
Veterinerin yaptığı bazı testler sonucu aşağıdaki durumlar tespit ediliyor:

Gözlemlenen durumlar incelenirse;
I. Kuşta gözlemlenen durumun sebebi beyincik ve yarım daire kanalları ile bağlantılı olabilir.
II. Kurbağada gözlemlenen durumdan dolayı kurbağanın zıplama hareketi de yapamayacağı sonucuna ulaşılır.
III. Farede omurilik soğanı ile ilgili bir problem olduğu yorumu için, verilen hastalık bulgusu tek başına yeterlidir.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Bilgi: Hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu, çocukluk ve ergenlik döneminde etkilidir. Bu hormon ile kişinin büyümesi sağlanır.
Çocukluk döneminde büyüme hormonunun etkisini gözlemlemek için iki ayrı kişide yaklaşık bir yıl aşağıdaki olaylar öncesi ve sonrası boy ölçümleri yapılıyor.

Bu ölçümler sonucu her iki çocuğun da boyunda uzama olayları gözlemlediğine göre;
I. Düzenli spor yapmak, düzenli uyumaya göre daha fazla büyüme hormonu salgılanmasına yol açmıştır.
II. Hormonların salgılanması için dengeli beslenme düzeni de önemlidir.
III. Düzenli spor yapmak, çocukluk döneminde ergenlik dönemine göre daha fazla iç salgı sisteminin çalışmasını sağlar.
çıkarımlarından hangileri yapılamaz?

İşitme olayını modellemek için aşağıdaki düzenek hazırlanmıştır.

Aynı uzaklıktaki özdeş ses kaynağının, bu düzenek ile normale göre daha fazla duyduğu tespit edildiğine göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

Sinir sistemi diğer sistemler ile birlikte çalışmaktadır.

Verilen görseldeki kaslar için;
I. Kalp kasının çalışmasında beyin ve omurilik soğanı birlikte görev alabilir.
II. Bir besinin sindiriminde merkezi sinir sisteminden gelen bir tepki ile düz kaslar çalışmaya başlayabilir.
III. Beyinden gelen tepki mesajının, sinirler yardımıyla bacakta yer alan çizgili kaslara ulaşması imkansızdır.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Bir kişiye ait derinin yapısı aşağıdaki gibi gösterilmiştir.

Bu kişide aşağıdaki iki ayrı durum gözlemlenmiştir:
I. Deride açılan bir yarada kanama olayı gerçekleşmiştir.
II. Derisinin güneşte kalması ile bronzlaştığı (koyu ten) gözlemlenmiştir.
Gerçekleşen olaylar için aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğru olduğu söylenebilir?

Sinüzit hastalığı ile ilgili verilen araştırma kesiti ile ilgili;
I. Burun tıkanıklığı ve koku duyusunun azalması gibi durumlarda KBB (Kulak-Burun-Boğaz) uzmanına danışılmalıdır.
II. Uçak yolculuğu fazla yapan kişilerde gerçekleşen basınç değişimleri sinüzite sebep olmaktadır.
III. Sinüs denilen boşluklara, sindirim sistemi ile alınan mikropların dolması sinüzite en çok sebep olan etkenlerdendir.
açıklamalarından hangileri çıkarılabilir?

Bartu, buz pateni ile kaymayı öğrenmek için I. durumda olduğu gibi ablası Bilge'den yardım alıyor. Birkaç gün sonra Bartu, II. durumdaki gibi kendi başına kaymaya başlıyor ve bir süre sonra dengesi III. durumda olduğu gibi bozuluyor ve Bilge yere düşmeden Bartu'yu tutmayı başarıyor.

Verilen durumlar incelenirse aşağıda yapılan çıkarımlardan hangisinin yanlış olduğu söylenebilir?

Ergenlik döneminde olan Naci ve ailesinin Naci ile ilgili bazı şikayetleri aşağıdaki gibi listelenmiştir.

Liste incelenirse:

I. Yazılan şikayetler içerisinde ergenlik dönemi gözlemlenen bedensel değişimler ile ilişkili olan problemler de vardır.
II. Aile ve ergen birey arasında herhangi bir iletişim problemi yoktur.
III. Bu tablodaki şikayetler karşılıklı olarak okunup birlikte değerlendir lirse bu dönemin Naci için daha sağlıklı geçmesi sağlanabilir.
yorumlarından hangilerinin doğru olduğu söylenebilir?

Göz ile yapılan bir işlem sonucu göz bebeğinin durumu aşağıda ki gibi gözlemlenmiştir.

Gerçekleşen olay incelenirse aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğru olduğu söylenebilir?

Bilgi: iç salgı bezlerinin salgıladığı özel salgılara "hormon" denir. Hormonlar vücudumuzdaki olayları düzenler.
Aşağıda verilen grafiklerden X, kandaki hormon durumuna; Y ise bu hormon değişimine bağlı gerçekleşen olaya aittir.

Verilen grafiklere göre;
I. X kandaki insülin hormonu ise Y kandaki şeker miktarı olabilir.
II. X adrenalin hormonu ise Y kesinlikle kalp atış hızıdır.
III. Y kandaki şeker miktarı ise X kandaki glukagon hormonudur.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Bilgi: Dil, yiyip içtiğimiz besinlerin tatlarını almamızı sağlayan duyu organımızdır.
Dilin, tadı algılaması ile ilgili bir deneyde çikolata ve acı biber kullanılarak önce tükürük olmayan kuru dilde bu besinler dile temas ettiriliyor. Daha sonra dilin tükürüklü olması sağlanarak aynı besinler tekrar deneniyor.

Ayrı ayrı yapılan bu deneyler sonunda tükürük olan dille tatlar algılanırken kuru olan dille tat algılanmasında zorluk yaşanmıştır.

Bu deney gözlemlerine göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?