VEDA HUTBESİ
…Ey insanlar! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu hususta Allah’tan korkmanızı
tavsiye ederim. Siz kadınları Allah’ın emaneti olarak aldınız ve onların namusunu
kendinize Allah’ın emri ile helal kıldınız. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, kadınlarında
sizin üzerinizde hakkı vardır… …Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Adem’in çocuklarısınız. Adem ise topraktandır. Arab’ın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üzerine üstünlüğü olmadığı gibi kırmızı tenlinin siyah, siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur.

Hz. Muhammed’in Veda Hutbesi’nden alınan bu parçada;

I. Adalet
II. Farklılıklara saygı
III. Eşitlik

gibi anlayışlardan hangileri vurgulanmıştır?

Hz. Ebu Bekir’in halifeliğinin ilk zamanlarında İslam Devleti içerisinde karışıklıklar yaşanmıştır. İslam’dan dönerek devlete isyan eden kabilelerle savaşan Hz. Ebu Bekir, bu kişi ve
kabilelere karşı uzun süre mücadele etmiş ve hepsini itaat altına almıştır. Bu dönemde
Arabistan toprakları dışına da seferler düzenlenmiştir. Bizans’la 634 yılında yapılan savaşla
Suriye kapıları Müslümanlara açılmıştır

Buna göre Hz. Ebubekir Dönemi’yle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

İspanya’da kurulan Endülüs Emevileri zamanında kitaba çok önem verilmiştir. Hükümdar 2. Abdurrahman devlet bütçesinden para ayırarak bilginleri teşvik edip, kıymetli kitaplar yazdırmıştır.İslâmtarihindeemsaligörülmemiş miktarda kitaplar toplatıp, Kurtuba Sarayı’nda kurduğu kütüphaneye yerleştirmiştir.

Endülüs Emevi Devleti’nde yaşanan bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine neden
olmuştur?

Mehmetçik Vakfının temel görevlerinden biri de Türk Silahlı Kuvvetlerinde yaptığı vatan
hizmeti esnasında; şehit olan veya herhangi bir nedenle hayatını kaybeden Mehmetçiklerin
bakmakla yükümlü oldukları yakınları ile gazi ve engelli Mehmetçiklere, belirlenen esaslara
göre ölüm ve maluliyet yardımı yapmaktır.

Buna göre Mehmetçik Vakfı’nın hangi toplumsal ihtiyacı karşılamaya yönelik görevlere sahip olduğu söylenebilir?

İlk Türk devletlerinde ülkenin yönetimi, Hunlardan itibaren doğu ve batı olmak üzere ikiye
ayrılmıştır. Buna göre kağan, doğuda otururken batının yönetimi hükümdar ailesinden
önde gelen bir kişiye, genelde kağanın kardeşine bırakılmıştır. Batı’daki yabgu unvanlı
yönetici, Doğu’daki kağana bağlı olarak töre hükümlerini yürütmüştür.

Buna göre ikili teşkilat adı verilen bu sistemin aşağıdakilerden hangisine neden
olduğu söylenebilir?

Türklerin ilk yurdu olan Orta Asya; geniş bozkırlardan ve ıssız düzlüklerden oluşmuştur.
Ayrıca yer yer yüksekliği 7000 m’yi aşan sıradağlar, büyük çukurlar ve göller yer almıştır.
Bu coğrafi bölgedeki bozkırların kışı çok soğuk ve kar fırtınalı, yazı ise genellikle sıcak ve
kuraktır.

Buna göre Orta Asya’nın bu özellikleri  Türkleri daha çok hangi yönden etkilemiştir?

Uygurlar edebiyatta ve sanatta çok önemli eserler vermişlerdir. Ayrıca diplomatik belgeleri, uluslararası yazışmaları, sözleşmeleri ve vasiyetleri sakladıkları arşiv benzeri yapılar kurarak kendilerinden sonra gelen Türk devletlerine örnek olmuşlardır.

Bu parçadaki ifadeler Uygurlarla ilgili aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliğindedir?

Her toplumun belli başlı inançları ve ön yargıları vardır. Amerika’da insanların ten rengine göre yapılmış olan ayrımcı tutumlar ya da Orta Doğu’da kadın ve erkek arasındaki hak ve özgürlük farklılıkları bunlara örnek gösterilebilir. Bu ön yargılar toplumda geçmişten gelen belli yargıların oturması ve bu yargıların sürekli olarak yeni nesillere aktarılarak toplumun genel bakışı haline gelmesiyle oluşur. Böylece toplumda genel bir yargı meydana gelmiş olur.

Bu parçada ön yargıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

Abbasiler, 751’de Talas Savaşı’nda Türklerle ittifak yaparak Çinlileri mağlup etti. Bu olaydan sonra Abbasiler, Türklere devlet içinde önemli görevler verdiler. Abbasi Halifesi Mansur zamanından itibaren Türkler, Arap ordularına asker olarak dahil olmaya başladı. Halife Mütevekkil zamanında ise Abbasi Devleti’nin en önde gelen üç şahsiyeti Türk’tü. Türklere çok güvenen Abbasiler onlar için Bağdat’ın kuzeyinde Samarra adı verilen bir şehir bile kurdular.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Sosyal Bilgiler öğretmeni Begüm Hanım öğrencilerini gruplara ayırmış ve onlara aşağıdaki konu başlıklarıyla ilgili sunum hazırlamalarını ve arkadaşlarıyla paylaşmalarını istemiştir.,

Buna göre Begüm Öğretmen bu etkinlikle aşağıdaki kazanımlardan hangisine ulaşmayı amaçlamış olabilir?