8. Sınıf İnkılap Tarihi Büyük Millet Meclisine Karşı Çıkarılan Ayaklanmalar

23 Nisan 1920 tarihinde Mustafa Kemal’in Meclise sunduğu önergede;
– Büyük Millet Meclisi üzerinde herhangi bir güç ve otoritenin olmayacağını,
– Yasama, yürütme ve yargı güçlerinin Büyük Mil­let Meclisinin denetiminde olacağını,
– Meclisten seçilecek bir heyetin hükümet işlerini yürüteceğini, meclis başkanının hükumetin de başkanı olacağını ifade etmiştir.

Bu bilgilere bakılarak;
I. Meclisin alacağı kararlarda bağımsız olacağı,
II. Güçler birliği anlayışının uygulanacağı,
III. Meclis hükümeti sisteminin kabul edileceği
yargılarından hangileri söylenebilir?

“O zamanlar Ulucanlar’da bir ilkokul yapılıyordu. Bu bina için Marsilya kiremitleri getirilmişti. Bu kire­mitler alınarak Meclisin orta kısmına yerleştirildi… Fakat yan tarafı açık kaldı.Kiremitlerin yetmediğini, çatının açık kaldığını gören halk evlerine koşarak damlarından kiremitleri söktüler. Kucak kucak ge­tirdikleri kiremitler ile yeni kurulacak devletin meclis binasını inşa ettiler.” (E. B. ŞAPOLYO)

Buna göre, Türk halkı ile ilgili olarak,
I. Önemli bir fedakarlık yaptığı,
II. Milli egemenlik anlayışını benimsediği,
III. Meclisin çalışmalarına görüş ve önerileriyle katkıda bulunduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

1. TBMM’deki mebuslar içinde aşiret reisleri, şeyh­ler, toprak ağaları, tarikat liderleri, askerler, memur­lar, çiftçiler, esnaflar yer almıştır.
Verilen bilgiden aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılabilir?

“Burada bulunan saygı değer insanlar,
İstanbul’un geçici kaydıyla yabancı kuvvetler tara­fından işgal olunduğu ve bütün temelleri ile halifelik makamının ve hükümet merkezinin bağımsızlığı­nın yok edildiği hepimizce bilinmektedir. Bu duru­ma baş eğmek, milletimizin teklif olunan yabancı köleliğini kabul etmesi demektir. Ancak tam bağım­sızlık ile yaşamak için kesin olarak kararlı bulunan ve ezelden beri hür ve başına buyruk yaşamış olan milletimiz kölelik kurumunu son derece ve kesinlik­le reddetmiş ve hemen vekillerini toplamaya başla­yarak yüksek meclisimizi meydana getirmiştir.”

Sinop milletvekili Şerif Bey’in, 1. TBMM’nin açılı­şında yaptığı yukarıdaki konuşmadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

1. TBMM’nin açılışı ile birlikte, milli egemenli­ğe dayalı yeni Türk Devleti doğmuş oluyordu. 1. TBMM’nin iki temel hedefi, kesin zaferi kazanmak, yeni devletinin otoritesini güçlendirmek ve kalıcılı­ğını gerçekleştirmekti. Öncelikle, ülke topraklarının yabancı işgalden kurtarılması gerekiyordu.

Bu bilgilere göre;
I. 1. TBMM’nin öncelikli amacının ulusal bağımsız­lığı sağlamak olduğu,
II. 1. TBMM’nin otoritesini güçlendirmeye çalıştığı,
III. TBMM’nin açılışının milli egemenliğin bir parçası olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Mustafa Kemal Paşa’nın Milli Mücadele’yi Türk hal­kına mal etme düşüncesi doğrultusunda 19 Mart 1920 tarihinde yayımladığı genelge ile bütün ülke­de seçim yapıldı. Mustafa Kemal Paşa’nın bu dü­şüncesi daha sonra ilan edilecek olan cumhuriyetin de temeli olmuştur.
Yukarıdaki bilgilere göre, aşağıdakilerden han­gisi söylenebilir?

İlk TBMM için Mustafa Kemal;
– Seçimlerin yenilenmesini istedi.
– Her ilden seçilen 5 milletvekilinin 15 gün içinde Ankara’ya gelmesini istedi.
– İstanbul’un işgali ile dağıtılan meclisin milletvekillerini Ankara’ya çağırdı.

Bu bilgilere göre;
I. Demokratik bir meclis oluşturulmaya çalışılmıştır.
II. Çalışmaların hızlı bir şekilde yapılması istenmiştir.
III. Farklı illerden temsilcilerin katılması istenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Mısakımilli’nin kabul edilmesiyle İtilaf Devletleri İstanbul’u resmen işgal etmiş Meclis-i Mebusanı dağıtmıştı. Bu gelişme üzerine Mustafa Kemal, mil­letin kendi kendini yönetmesi için her türlü denetim­den uzak milli bir meclisin açılmasını zorunlu görü­yordu. 19 Mart 1920’de bir genelge yayınlayarak Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir meclisin açılacağını, kapatılan Mebusan Meclisi üyelerinin de milletvekili ünvanıyla bu yeni meclise katılabile­ceklerini duyurdu.
Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in hedeflediği amaçlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

“İlk meclis, milletvekillerinin sosyoekonomik özel­likleri, yaşları, eğitim düzeyleri, meslekleri ve gel­dikleri yerleri itibarıyla tam bir “Milli Meclis” kimli­ğindeydi. Okul sıralarında kılıkları, giysileri, yaşları, görgüleri çok değişik, beyaz sarıklı, ak sakallı hoca­lar; pırıl pırıl üniformalı genç subaylar; yazma veya şal sarıklı aşiret beyleri; külahlı ağalar ve kavuklu çelebiler; Avrupa’daki yüksek öğrenimlerini bitirip yeni dönmüş, Batı kültürüyle yetişmiş gençler yan yana oturuyordu.” (H. V. VELİDEDEOĞLU)

Bu bilgilere göre, 1. TBMM ile ilgili olarak;
I. Her milletten insanları bünyesine topladığı,
II. Ekonomik durumu yüksek olan kişilerin mebus seçilme hakkının bulunmadığı,
III. Meclisin demokratik bir özellik taşıdığı
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?