Soru 1 |
Galileo, teleskobu ile Güneş’i incelerken Güneş üzerinde koyu lekelerle karşılaşmış ve bunu görseldeki gibi kâğıda aktarmıştır. Galileo farklı tarihlerde yaptığı gözlemlerle lekelerin hep aynı yönde ilerlediğini fark etmiştir. Yıllar sonra yapılan gözlemler ile Güneş yüzeyindeki bu lekelerin bazılarının Dünya kadar, bazılarının ise daha da büyük olduğu anlaşılmıştır.
Verilen bilgilerden hareketle Güneş ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Kendi etrafında dönme hareketi yapar. | |
Dünya’ya göre daha büyük bir gök cismidir. | |
Dünya gibi katmanları bulunmaktadır. | |
Küresel bir şekle sahiptir. |
Soru 2 |
Aşağıda bulunan görsellerden hangisinin açıklaması Güneş ile ilgili verilen metinde yer almaz?
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 3 |
Güneş’in hacmi Dünya’nın hacminin yaklaşık olarak 1,3 milyon katıdır.
Güneş ve Dünya’nın büyüklüğünü model üzerinde göstermek isteyen bir öğrenci, farklı cisimler arasında tercih yapmaya çalışmaktadır.
Buna göre öğrenci modeli hazırlamak için hangi iki cismi alırsa en uygun seçimi yapmış olur?
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 4 |
Aşağıdaki görselde Ay’da yürüyen astronotların oluşturduğu izler görülmektedir.
Uzun yıllar geçmesine rağmen oluşan bu izlerin bozulmadan kalması Ay’ın hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?
Yüzeyinin tozla kaplı olması | |
Kendi ekseni etrafında dönmesi | |
Küresel bir şekle sahip olması | |
Atmosferinin yok denecek kadar az olması |
Soru 5 |
Bir öğrenci Dünya ve Ay’ın yüzey şekillerinin anlaşılması için bir etkinlik yapar. Bu etkinlikte,
• Biri Dünya’yı diğeri Ay’ı temsil eden özdeş iki dart kullanır.
• Bu dartlardan birinin yüzeyine şişirilmiş balonları sabitlerken diğerinde balon kullanmaz.
• Dartlara eşit sayıda ok atarak sonuçları gözlemler.
Buna göre etkinlikte kullanılan malzemeler ve oluşan delikler neyi temsil etmektedir?
I. Dart: Dünya / II. Dart: Ay / Dart oku: Gök taşı / Balonlar: Atmosfer / Delikler: Krater | |
I. Dart: Ay / II. Dart: Dünya / Dart oku: Gök taşı / Balonlar: Atmosfer / Delikler: Krater | |
I. Dart: Dünya / II. Dart: Ay / Dart oku: Atmosfer / Balonlar: Krater / Delikler: Gök taşı | |
I. Dart: Ay / II. Dart: Dünya / Dart oku: Krater / Balonlar: Atmosfer / Delikler: Gök taşı |
Soru 6 |
Ay, Dünya etrafındaki dolanımını ve kendi etrafındaki dönüşünü yaklaşık 27,3 günde tamamlar.
Bu sürelerin eşit olması Ay ile ilgili aşağıdaki olaylardan hangisine sebep olur?
Evrelerinin oluşumuna | |
Belirli bir yörüngesinin olmasına | |
Daima aynı yüzünün görünmesine | |
Saat yönünün tersine dönmesine |
Soru 7 |
Verilen amaçlara yönelik tasarım fikirlerinden,
I. Ay’ın yüzeyinde kraterler olduğu için Ay keşif aracının tekerlekleri arazi araçları gibi büyük lastiklere sahip olmalıdır.
II. Ay yüzeyinde gece ve gündüz arasında sıcaklık farkı çok olduğu için sıcaklığın sabit olduğu bir ortam sağlanmalıdır.
III. Ay’ın atmosferi yok denecek kadar az olduğu için içi hava dolu ve bu havayı tutan bir ortam oluşturulmalıdır.
hangilerinin uygun olduğu söylenebilir?
I ve II. | |
I ve III. | |
II ve III. | |
I, II ve III. |
Soru 8 |
Ay Dünya’nın doğal uydusudur. Hem kendi ekseni etrafında dönme hem de Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yapar. Ancak Dünya’dan her zaman Ay’ın aynı yüzü görünür. Diğer yüzü, Ay’ın karanlık yüzü olarak adlandırılır.
Ay’ın karanlık yüzünü göremememizin nedeni nedir?
Güneş’in, Ay’ın sadece bir yüzünü aydınlatması | |
Dünya’nın, Güneş etrafında dolanmasının bir yıl sürmesi | |
Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşünü 24 saatte tamamlaması | |
Ay’ın kendi ekseni etrafında dönme ve Dünya etrafında dolanma sürelerinin eşit olması |
Soru 9 |
Ay’ın Dünya’dan gözlemlenen farklı görünümleri Ay’ın evreleri olarak adlandırılır.
Gökyüzüne bakan bir öğrenci Ay’ı yukarıdaki gibi gözlemlemiştir.
Ay’ın Dünya etrafında dolanırken bulunduğu bazı konumlar numaralarla gösterilmiştir.
Buna göre Ay’ın gözlemlenen evrede olabilmesi için şekildeki numaralanmış konumlardan hangisinde olması gerekir?
IV. | |
III. | |
II. | |
I. |
Soru 10 |
Ay’ın iki ana evresi arasındaki süre yaklaşık bir haftadır.
Ay’ın evrelerinden yararlanarak zaman ölçümü yapmak isteyen bir öğrenci üç ay boyunca her ay rastgele iki ana evreyi gözlemleyip fotoğraflıyor.
Ay’ın evreleri yukarıdaki gibi belirlendiğine göre gözlenen evreler arasında geçen süreler hangi seçenekteki gibi olabilir?
1. Ay: 14 gün / 2. Ay: 14 gün / 3. Ay: 7 gün | |
1. Ay: 7 gün / 2. Ay: 14 gün / 3. Ay: 7 gün | |
1. Ay: 7 gün / 2. Ay: 21 gün / 3. Ay: 7 gün | |
1. Ay: 21 gün / 2. Ay: 14 gün / 3. Ay: 21 gün |
Soru 11 |
Ay’ın evreleri ile ilgili şekil verilmiştir.
Aşağıdaki grafik ise Ay’ın Dünya’dan görülen aydınlık yüzeyinin alanlarını göstermektedir.
Buna göre şekilde gösterilen Ay’ın konumlarından hangileri grafikte verilen K, L, M ve N harflerinin yerine yazılabilir?
K: 7 / L: 2 / M: 1 / N: 5 | |
K: 8 / L: 6 / M: 5 / N: 1 | |
K: 4 / L: 2 / M: 1 / N: 5 | |
K: 2 / L: 7 / M: 5 / N: 1 |
Soru 12 |
Selin, 28 gün boyunca ay gözlemi yaparak gördüğü şekilleri defterine çizmeye karar vermiştir.
Bu 28 gün süresince yaptığı çizimler şekildeki gibidir.
Selin havanın bulutlu olmasından dolayı 8, 16, 22 ve 28. günlerde Ay’ı gözlemleyememiş ve çizim yapamamıştır.
Belirtilen günlerde hava açık olsaydı Ay’ı aşağıdakilerden hangisindeki gibi gözlemesi beklenirdi?
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 13 |
Bir ay boyunca her gün öğle ve gece aynı saatlerde Ay ve Güneş’i fotoğraflayan bir öğrenci bunlardan bazılarını kullanarak şekildeki posteri oluşturuyor.
Öğrenci posteri incelediğinde Ay’ın gözlenen şeklinin değişmesine rağmen Güneş’in hep aynı olduğunu gözlemliyor.
Buna göre Güneş’in görünümü değişmezken Ay’ın görünümünün değişmesinde,
I. Ay’ın ışık kaynağı olmaması
II. Ay’ın Dünya etrafında dolanması
III. Güneş’in kendi ekseni etrafında dönmesi
olaylarından hangileri etkili olmuştur?
I ve II. | |
I ve III. | |
II ve III. | |
I, II ve III. |
Soru 14 |
Aşağıdaki tabloda Ay’ın bazı evreleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.
Tabloda I, II ve III ile gösterilen yerlere aşağıdaki evrelerden hangileri gelmelidir?
*Taralı alanlar karanlık bölgeleri temsil etmektedir.
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 15 |
Ay ve Dünya hem kendi etraflarında dönme hareketi, hem de Güneş etrafında dolanma hareketi yaparlar. Dünya kendi ekseni etrafındaki dönme hareketini 1 günde tamamlarken, Güneş etrafındaki dolanma hareketini 365 gün 6 saatte tamamlar. Ay ise hem dönme hem de dolanma hareketini 27,3 günde tamamlar.
Yukarıdaki şekilde Güneş, Dünya ve Ay’ın dönme ve dolanma yönleri verilmiştir.
Şekildeki konumları başlangıç noktası alınırsa Ay 10 tam tur attığında Dünya yaklaşık olarak hangi konumda bulunur?
1 | |
2 | |
3 | |
4 |
Soru 16 |
Aşağıda 2018 Aralık ayına ait Türkiye’de gözlemlenen Ay’ın evreleri tablosu ve Ay’ın Dünya etrafındaki dolanımı sırasında bulunduğu konumlar numaralanarak verilmiştir.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
15 Aralık tarihinde Ay 3. konumda bulunur. | |
25 Aralık tarihinde Ay hilâl şeklinde görünür. | |
Ay’ın iki ana evresi arasında yaklaşık olarak 1 haftalık zaman dilimi vardır. | |
Dünya’dan bakan bir gözlemcinin Ay’ı dolunay olarak görmesi için, Ay 2. konumda olmalıdır. |
Soru 17 |
Haziran ayı için Ay takvimi oluşturan bir öğrenci, 3 Haziran’da Ay’ı “yeni ay” evresinde görmüştür.
Buna göre,
I. 6 Haziran’daki Ay’ın hâlini şeklinde çizmiştir.
II. 10 Haziran’da Ay dolunay evresindedir.
III. 20 Haziran’da Ay şişkin ay evresindedir.
yorumlarından hangileri doğrudur?
I ve II. | |
II ve III. | |
I ve III. | |
I, II ve III. |
Soru 18 |
Aşağıda Dünya ve Ay’ın yaptığı hareketler verilmiştir.
Buna göre hareketlerin tam turunun gerçekleşme süreleri arasındaki ilişki hangisindeki gibi olabilir?
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 19 |
Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir:
• Güneş kendi etrafında döner.
• Dünya kendi etrafında dönerken Güneş etrafında dolanma hareketi yapar.
• Ay kendi etrafında dönme hareketi yaparken Dünya etrafında dolanma hareketi yapar.
Verilen bilgilere göre Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini gösteren modellerden hangisi doğru çizilmiştir?
![]() | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Soru 20 |
Şekilde Güneş, Dünya ve Ay’a ait görsel verilmiştir.
Görsele bakılarak,
I. Bazı evrelerde Ay, Güneş’e Dünya’dan daha yakındır.
II. Ay, Dünya çevresinde saat yönünde dolanmaktadır.
III. Ay’ın değişik şekillerde görülmesinin sebebi Dünya etrafında dolanmasıdır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
Yalnız I. | |
Yalnız II. | |
I ve III. | |
I, II ve III. |
5. Sınıf Fen Bilimleri Güneş, Dünya ve Ay PDF Test
GÜNEŞ NEDİR?
Üzerinde yaşadığımız gezegene en yakın yıldız… İçinde bulunduğumuz samanyolu galaksisinin tek yıldızı… Peki yıldız nedir? En belirgin olarak söyleyebiliriz ki ısı ve ışık yayan gök cisimlerine yıldız denir.
Yıldızların içerisinde ki aşırı basınç yüzünden çekirdeğinde nükleer reaksiyonlar oluşur. Bu yüzden yıldızlar sıcak ve parlaktır. Güneş, içerisine Dünya’ dan yaklaşık olarak 1 milyon tane alabilecek kadar devasa ama yıldızlar içerisinde orta büyüklükte bir yıldızdır.
GÜNEŞİN ÖZELLİKLERİ
- Sıcak gazlardan oluşan ısı ve ışık yayan bir yıldızdır.
- Aynı Dünya gibi katmanlardan oluşur.
- Güneş ile Dünya arasındaki mesafe yaklaşık 150 milyon kilometredir.
- Güneş ve Dünya’ yı boyutları bakımından nesnelere benzetecek olursak, Güneş bir futbol topu ise Dünya pirinç tanesidir.
- Güneş orta büyüklükte bir yıldızdır. Güneşten çok daha büyük yıldızlar vardır.
- Güneş, devasa büyüklükte olmasına rağmen, Dünya’ dan baktığımızda küçük gözükür. Bunun sebebi; Nesnelerin uzaklaştıkça boyutlarının küçük gözükmesidir.
- Güneş ışınlarına doğrudan bakmak göz sağlığımız için zararlıdır. Bu yüzden Güneş’ e çıplak gözle yada herhangi bir araçla bakılmamalıdır.
AYIN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
AY NEDİR?
Ay en basit anlamıyla Dünya’ nın yörüngesinde dönen ve Dünya’ nın doğal bir uydusu olan gökcismidir. Peki Uydu nedir? diye soracak olursak. Uydu bir gezegenin yörüngesinde dönen cisimlere uydu denir.
Ay, şekil olarak küreye benzer. Ay, tıpkı Güneş ve Dünya gibi katmanlardan oluşur. Dünyamızın uydusu olan Ay’ ın büyük bir kısmı katıdır. İç katmanları olan Manto ve Çekirdek kısmında ise sıvı bölümler bulunur. Ayın yüzeyi pürüzlüdür. Yüzeyinde yüksek dağlar, kayalıklar ve çukurlar bulunur.
Krater Nedir? Ay’ ın yüzeyinde meteorların çarpması sonucu oluşan çukurlara krater denir.
AY’ IN ÖZELLİKLERİ
- Ay bir yıldız değildir, Güneş’ ten aldığı ışığı yansıtır.
- Ay’ ın çok ince bir atmosfer tabakası vardır. Bu yüzden hava olayları gerçekleşmez. (Yağış, rüzgar vb. )
- Ay’ ın yüzeyi toz tabakası ile kaplıdır. Hava olayları görülmediği için bu toz tabakası hiç değişmeden kalır.
- Dünya’ dan bakıldığında Ay’ ın her zaman aynı yüzü görünür. Bunun sebebi Ay’ ın kendi etrafında dönme süresi ile Dünya etrafında dolanma süresinin aynı olmasıdır.
- Ay, Dünya’ dan daha küçük bir gök cismidir. Ancak gökyüzünde Güneş’ ten daha büyük görünür. Bunun sebebi Dünya’ ya Güneş’ ten daha yakın olmasıdır.
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
- 4 Ekim 1957 yılında Dünya’ nın ilk yapay uydusu Sputnik 1 Dünya yörüngesine yerleşmiştir.
- 3 Kasım 1957 yılında fırlatılan Sputnik 2 ile bir köpek uzaya gönderilmiştir.
- 12 Nisan 1961 yılında Yuri Gagarin uzay yolculuğuna çıkan ilk insan olmuştur.
- 16 Temmuz 1969 yılında Apollo 11 uzay aracı ile Ay’ a ayak basan ilk astronot Neil Armstrong olmuştur.
AY’ IN EVRELERİ VE HAREKETLERİ
Ay, kendi ekseni etrafında dönme, Dünya’ nın etrafında ise dolanma hareketi yapar. Ay, Güneş’ ten aldığı ışığı yansıtır. Ay’ ın konumu değiştikçe Işık alan kısımlarda değişir. Bu sebeple Dünya’ dan Ay’ a bakıldıkça farklı şekillerde görünür. Bunlara Ay’ın evreleri denir.
Yeni Ay: Dünya’ dan bakıldığında Ay’ ın görülmediği evredir. Bu evrede Ay’ın Dünya’ ya bakan yüzü ışık almaz.
İlk Dördün: Yeni Ay evresinden 1 hafta sonra görülen evredir. Ay’ ın Dünya’ dan bakıldığında sağ tarafı aydınlık görülür.
Dolunay: İlk Dördün evresinden bir hafta sonra görülen evredir. Dünya’ dan bakıldığında Ay’ ın tamamı aydınlık görülür.
Son Dördün: Dolunay evresinden bir hafta sonra görülen evredir. Dünya’ dan bakıldığında Ay’ ın sol tarafı aydınlık görülür.
GÜNEŞ, DÜNYA VE AYIN HAREKETLERİ
Güneş; kendi ekseni etrafında saatin tersi yönünde dönme hareketi yapar.
Dünya; kendi ekseni etrafında dönme, Güneş’ in etrafında ise dolanma hareketi yapar. Her iki harekette saatin tersi yönündedir.
Ay; kendi ekseni etrafında dönme Dünya’ nın etrafında ise dolanma hareketi yapar.
Test İstatistikleri (Ortalama)
Doğru | 13.94 |
Yanlış | 4.74 |
Net | 12.39 |
Çözülme Sayısı | 294 |
Başarı Tablosu
İsim Soyisim | Doğru | Yanlış | Süre |
ilkbal | 20 | 0 | 117 saniye |
Hüsna Safran | 20 | 0 | 156 saniye |
ELA NUR KESKİN | 5 | 7 | 191 saniye |
Baran Akyol | 20 | 0 | 207 saniye |
SADIK EMİR CANDAŞ | 20 | 0 | 846 saniye |
Mustafa Güneş | 19 | 1 | 549 saniye |
Emir Berk ÇALIŞKAN | 19 | 1 | 950 saniye |
hamza çakır | 19 | 1 | 1051 saniye |
Can Yetis | 18 | 2 | 627 saniye |
Zahide.T | 18 | 2 | 781 saniye |
arjen bozkurt | 18 | 2 | 829 saniye |
Duru Kömürcü | 18 | 1 | 953 saniye |
efe3509 | 18 | 2 | 1071 saniye |
Hasan çelik | 18 | 1 | 1093 saniye |
Muhammet Ali YAZICI | 17 | 3 | 901 saniye |
Fırat Yıldırım | 17 | 3 | 984 saniye |
Mehmet Eymen Afacan | 16 | 4 | 651 saniye |
Ahmet eymen özsoy | 16 | 4 | 872 saniye |
Elif LAFCI | 14 | 4 | 1024 saniye |
Murat Furkan Turan | 13 | 6 | 560 saniye |