6. Sınıf Fen Bilimleri Madde ve Isı Test 3

Bir maddenin farklı hâllerini oluşturan taneciklerin hareket özellikleri grafikler üzerinde belirtilmiştir.

Grafiklere göre maddelerin taneciklerinin görünümü hangi seçenekteki gibi olabilir?

Fen bilimleri öğretmeni sınıfta maddenin hâllerini temsil eden aşağıdaki etkinliği yapmıştır.

Yapılan etkinlik ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bir öğrenci televizyon izlerken her zaman katı olarak görmeye alışık Isı alır Isı alır olduğu demirin görselde verildiği gibi eriyip aktığını görünce çok şaşırmıştır.
Bunun üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda elde ettiği bilgiler ile aşağıdaki şemayı çizmiştir.

Sadece verilen bilgiler ve şema dikkate alındığında,
I. Maddeler ısı aldıkça hâl değiştirirler ve tanecikleri arasındaki mesafe artar.
II. Farklı sıcaklıklarda aynı maddenin taneciklerinin hareketliliği de farklıdır.
III. Maddeler ısı aldığında taneciklerinin yapısı bozulur ve farklı maddelere dönüşürler.
çıkarımlarından hangileri doğrudur?

Parafin, mum yapımında kullanılan özel bir kimyasaldır.
Parafinden mum yapımının basamakları aşağıda anlatılmıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Emre evlerinin önündeki kaldırım taşlarının çatladığını ve içlerine su dolduğunu görüyor. Aynı gece hava sıcaklığı -10 °C’a kadar düşüyor ve çatlakların içindeki su tamamen donuyor. Sabah kaldırımı inceleyen Emre çatlakların daha da büyüdüğünü fark ediyor.
Bu olayın gerçekleşmesine neden olan su taneciklerindeki değişimle ilgili yapılan çıkarımlardan hangisi doğrudur?

Bir öğrenci farklı maddelerden yapılmış cisimlerin yoğunluklarını ölçmek istiyor.
• İlk olarak cisimleri eşit kollu terazide tartarak kütlelerini defterine not ediyor.
• Daha sonra aynı sıvı ile dolu olan özdeş beherlere cisimleri atarak yükselen sıvı miktarlarına göre hacimlerini bulup defterine not ediyor.
• Ardından cisimlerin kütlelerini hacimlerine bölerek yoğunluklarını hesaplıyor.
Öğretmeni deneyde hata yaptığını söylüyor.

Buna göre doğru sonuca ulaşmak için deneyde yapılması gereken değişiklik aşağıdakilerden hangisidir?

Maddelerin birim hacminin kütlesine yoğunluk denir. Yoğunluk “d”, kütle “m”, hacim “V” ile gösterilir.
Küp şeklindeki özdeş kaplar K, L ve M sıvıları ile hiç boşluk kalmayacak şekilde doldurulmuş ve ağızları kapatılmıştır.
Sıvı dolu bu küplerin su içerisindeki konumları şekilde verilmiştir.

Buna göre K, L ve M sıvılarının kütle – hacim grafikleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?

Öğretmen sınıfta maddelerin yoğunluklarının hesaplanması ile ilgili bir etkinlik yapıyor.
I. Adım: K, L ve M maddelerini aşağıdaki gibi eşit kollu terazinin kefelerine koyarak sonuçları gözlemliyor.

II. Adım: K, L ve M maddelerini aşağıdaki gibi içerisinde 50 cm³ su bulunan beherlere atarak sonuçları gözlemliyor.

Bu etkinlikle ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki şekilde bir süs akvaryumu gösterilmiştir.

Buna göre malzemelerin yoğunlukları ile ilgili,
I. Yoğunluğu en fazla olan madde kumdur.
II. Oyuncak balığın yoğunluğu suyun yoğunluğundan fazladır.
III. Plastik topun yoğunluğu suyun yoğunluğundan azdır.
çıkarımlarından hangileri doğrudur?

A, B ve C cisimlerinin kütleleri arasındaki ilişki C > A > B şeklindedir. Suda çözünmeyen bu cisimler ağzına kadar su ile dolu kaplara atıldığında aşağıda gösterilen miktarlarda suyu taşırmışlardır.

Buna göre,
I. C’nin yoğunluğu en büyüktür.
II. Cisimlerin yoğunlukları arasındaki ilişki C > A > B’dir.
III. A cisminin yoğunluğu B cisminin yoğunluğunun yarısı kadardır.
çıkarımlarından hangileri kesinlikle doğrudur?

Birbiri içinde çözünmeyen A, B ve C sıvılarına ait kütle-hacim grafiği aşağıda verilmiştir.

Her bir sıvıdan 90 g alınarak dereceli bir silindire doldurulmuştur.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Yukarıda verilen habere göre buz tutan gölde canlıların yaşamaya devam etmesi ile ilgili,
I. Su buza dönüşürken yoğunluğu artar.
II. Su donarken ağırlığı azalır.
III. Buz suya göre ısıyı daha az iletir.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Farklı sıvıların yoğunluklarını kıyaslamak için şekildeki deney tasarlanıyor. Deney tüpü sıvı dolu bir behere konuluyor ve dengeye geldiğinde sıvı hizası işaretleniyor.

Aynı deney tüpü iki farklı sıvıya konulduğunda ise aşağıdaki gibi dengeleniyor.

Deneyin sonunda birbiri içinde çözünmediği bilinen bu üç sıvıdan aynı miktarlarda alınarak bir deney tüpüne konuluyor.
Buna göre sıvıların deney tüpündeki görünümleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?

Bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Tanecikler arasındaki mesafe ile ısı iletimi arasındaki ilişki Şekil I’deki grafikte verilmiştir.
Bir binanın termal kamera ile çekilmiş görüntüsü ise Şekil II’deki görselde verilmiştir. Bu binanın kırmızı olan yüzeyleri için ısı yalıtımı yapılması düşünülmektedir.

Buna göre kırmızı yüzeylerin aşağıda tanecik modelleri verilen maddelerden hangisi ile kaplanması en uygundur? (Malzemelerin verilen özellikleri dışında diğer özellikleri aynıdır.)

Murat şehirler arası bir yolculuğa hazırlanmaktadır. Yolculuk öncesi bir plastik köpüğün içini ve dışını alüminyum folyo ile kaplamıştır. Daha sonra plastik köpüğün içini buzla doldurmuş ve balığı buzların arasına yerleştirmiştir. Plastik köpüğün kapağını kapattıktan sonra çevresini bantla sarmıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Murat’ın bu işlemi yapmasının temel amacıdır?

Termos, aralarındaki hava boşaltılarak iç içe geçirilmiş iki kaptan oluşan bir sistemdir ve içeceklerin sahip oldukları sıcaklıklarını uzun süre korumasını sağlamak için kullanılır.
Deneyde eşit boy ve kalınlığa sahip farklı maddelerden yapılmış K, L ve M metal çubukları ısıtıcıya eşit uzaklıkta yerleştiriliyor. Bu çubukların üzerine ise özdeş mumlar konuluyor.

Isıtıcı yakıldığında sırasıyla M, K ve L metallerinin üzerindeki mumların tamamen eridiği gözleniyor. Bu deneyden yola çıkılarak ısı iletkenlikleri tespit edilen bu maddelerden termos yapılmak isteniyor.
Buna göre tasarlanacak bir termos için hangi maddelerin kullanılması daha uygun olur?

Farklı sıcaklıktaki iki ortam arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere ısı yalıtımı denir.
Bir şişe soğuk suyu çantasında okula götüren bir öğrenci okula gittiğinde suyun ısındığını fark ediyor. Fen bilimleri dersinde madde ve ısı konusunu işledikten sonra bu ısınma olayının yolda hava ile şişe arasındaki ısı alışverişinden kaynaklandığını anlıyor. Evde bulunan malzemelerden yalıtımlı bir çanta yapmaya karar veriyor.
Buna göre,
I. Keçe
II. Pamuk
III. Metal
malzemelerinden hangilerini kullanırsa amacına ulaşır?

Isı iletkenleri ve yalıtkanları konusunda yapılan deneyde,
• Özdeş 2 adet kavanoz, özdeş 2 parça buz ve bir miktar pamuk kullanılıyor.
• Kavanozlardan biri pamukla sarılıyor ve her kavanoza bir parça buz yerleştirilerek ağızları kapatılıyor.
• Aynı koşullarda 10 dakika bekletilen kavanozların ağızları açılıyor.
Deneyin sonucunda kavanozlardaki buzların erime miktarları aşağıdaki grafik ile gösteriliyor.

Verilen bilgilere göre,
I. Pamuk ısı yalıtım malzemesi olarak kullanılmış ve ısı iletimini engellemiştir.
II. Deneyde bağımlı değişken eriyen buz miktarıdır.
III. 1. kavanoza pamuk sarılmış, 2.’ye sarılmamıştır.
çıkarımlarından hangileri doğrudur?

Aşağıda ısı yalıtımı ile ilgili çeşitli görseller verilmiştir.

Verilen görsellere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Termal kamera, yüzeyden yayılan ısı enerjisini görünür hale getirir. Birçok kullanım alanı olan bu kameralar binaların ısı kaybını tespit etmekte de kullanılmaktadır.
Aşağıda termal kamera ile farklı binaların aynı zamanda çekilmiş görüntüleri verilmiştir.

Buna göre görsellerden yola çıkarak,
I. A binasında en fazla ısı kaybı pencerelerden gerçekleşir.
II. Tasarruf için B binasında, öncelikli olarak çatı yalıtımına önem verilmelidir.
III. İki binanın da duvarlarında ısı kayıpları aynı miktardadır.
ifadelerinden hangilerine kesin olarak ulaşılabilir?

Bitki kalıntılarının milyonlarca yıl boyunca toprak altında sıkışması ile kömür oluşur. Kömürü, oluşum zamanına göre turba, linyit, taş kömürü ve antrasit olarak dörde ayırabiliriz. Turba kömürleşmenin ilk basamağıdır ve yakıt olarak kullanılamaz. Diğer kömür türlerinin ise oluşum süreleri ve eşit kütlelerinin yakıt olarak kullanıldıklarında yaydıkları ısı miktarları aşağıdaki grafiklerde verilmiştir.

Sadece verilen bilgi ve grafiklere göre,
I. Ülkemizde en fazla kullanılan kömür türü linyittir.
II. Fosil yakıtların toprak altında kaldıkları süre uzadıkça kalori değerleri yükselir.
III. Linyit kömürü oluşumu kısa süreli olduğu için yaydığı ısı enerjisi miktarı diğerlerinden daha azdır.
yorumlarından hangileri doğrudur?

Isınma amaçlı kullanılan fosil yakıtların yanması ile oluşan karbonmonoksit gazı zehirlenmelerin temel nedenidir. Bu gazın ortamdan uzaklaştırılması için;
• Bacalar kar ve yağmur suyunu önleyecek şekilde yapılmalı,
• Duvara girecek soba borusu miktarı ile duvar kalınlığı aynı olmalıdır,
• Bacalar düzenli olarak temizlenmeli,
• Şofben ve kombi gibi cihazların havalandırma imkânı az olan banyo gibi mekânlara kurulumundan kaçınılmalı,
• Rüzgârlı havalarda gerekmedikçe soba, şofben ve kombi kullanımından kaçınılmalıdır.
Yukarıdaki metne göre karbonmonoksit zehirlenmeleri konusunda hazırlanan afişlerden hangisi tamamen doğru bilgiler içermektedir?