8. Sınıf Fen Bilimleri DNA ve Genetik Kod Ünite Değerlendirme Test 3

Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi nükleotidler biraraya gelerek genleri; genler biraraya gelerek DNA’yı ve DNA ise özel bir proteine sarılarak paketlenip kromozomları oluştururlar.
Canlının sahip olduğu bilgi DNA üzerinde genlerde taşınırlar. Saçımızın şekli, tenimizin rengi ve boyumuzun uzunluğu gibi özelliklerimiz genler tarafından belirlenir.
Aşağıda bir karakterin baskın ve çekinik gen yapıları şematize edilmiştir.

Buna göre bu karakter bakımından heterozigot baskın karaktere sahip bir bireyle homozigot çekinik karaktere sahip bir bireyin çaprazlanması sonucu;

oluşacak gen yapılarının şematize edilmiş hali verilenlerden hangileri olabilir?

Mısır doğada normal olarak bulunan teosinte isimli bir bitkiden elde edilmiştir. Teosinte normalde çok az taneye sahip olan bir bitkidir. Sürekli olarak bol taneli olanlar kendi aralarında çaprazlanarak günümüzdeki bol taneli mısırlar elde edilmiştir.

Buna göre;
I. Mısır bitkisi, teosinte ile benzer genlere sahip olabilir.
II. Mısır bitkisinin seçilip günümüze gelmesi ile evimizdeki süs bitkilerinin bu günlere gelmesinin nedeni ayndır.
III. Mısır bitkisinin geçirdiği süreç bir adaptasyon örneğidir.
verilenlerden hangileri doğru olabilir?

Çoğumuz kızartma, kırmızı et, yumurta gibi kollestrolü (tüm hücrelerimizde bulunan yağlı bir madde) yükselten yiyecekleri tüketirken tedirginlik yaşıyoruz. Ama bu durum bazı insanlar için bu şekilde değil. Hatta bu insanlar ne yerlerse yesinler “kötü kollestrol” (kalp hastalıklarıyla ilişkilendirilen, kanda az yoğunluktaki yağlı protein) değerleri neredeyse yok denecek kadar az kalmaya devam ediyor.

Bu insanların bizden farklı olmasının nedeni bir genetik bozukluk taşıyor olmaları. Yani normalde hepimizde bulunan bir gen onlarda bulunmuyor. Eksik bir gen ile doğmak genellikle problemlere yol açsa da görüldüğü gibi bu durum bir istisna.

Bilim adamları yaklaşık 10 yıl önce bu gen ile kollestrol arasındaki ilişkiyi keşfettikten sonra, ilaç firmaları normalde insanlarda bulunan bu geni engelleyecek bir hap oluş­turmak için çalışmaya başladılar. Yapılan deneylerde ilacı kullanan hastaların kollestrol düzeylerinde %75’e varan bir düşüş olması bekleniyor.

Bu metinde anlatılanlara göre;
I. Bazı mutasyonlar mevcut genin yok olması ile sonuçlanabilir.
II. Gen eksikliğinden yararlanılarak üretilen ilaçlar biyoteknolojinin konusuna girer.
III. Bazı mutasyonlar tür çeşitliliği sağlama veya canlıya farklı bir özellik katma gibi etkiler oluşturabilir.
verilenlerden hangileri doğru olabilir?

Mutasyon, bireylerde canlı hücresinin çekirdeğinde bulunan, kalıtsal özelliklerin ortaya çıkmasını sağlayan DNA molekülünün bazı çevresel etkiler sonucu bozulmaya uğramasıdır.
Mutasyonun en önemli etkilerinden biri, bir sonraki nesile farklı genetik özellikler aktarılmasına neden olmasıdır. Eşey hücresi mutasyonları kalıtsal olan ve bir sonraki nesillere aktarılan mutasyonlardır. Canlılarda farklı fiziksel özelliklerin oluşmasına neden olmaktadırlar.
Hemen hemen bilinen tüm mutasyonlar zararlı ve öldürücüdürler. Zarar vermeyen mutasyonlar ise organizmaya fayda gös­termeyen ve işlev bozukluğu oluşturan mutasyonlardır.Ama bazen mutasyonlar kalıtsal çeşitlilik açısından faydalı olabilmek­tedirler. Örneğin normalde kırmızı gözlü bir tür meyve sineğinin mutasyona uğramasıyla beyaz gözlü bireyler ortaya çıkmış, böylece kalıtsal çeşitlilik oluşmuştur.

Metne göre mutasyonlar için;
I. Kalıtsal çeşitliliğe sebep olabilirler.
II. Vücut hücrelerinde görülen mutasyonlar bireyi etkiler.
III. Eşey hücrelerinde görülen mutasyonlar bireyi etkilemese de bir sonraki nesilde kendini gösterebilir.
verilenlerinden hangileri doğrudur?

A ailesinde anne saç şekli olarak homozigot kıvırcık saçlı, baba ise düz saçlıdır.
B ailesinde anne saç şekli olarak düz saçlı, baba ise homozigot kıvırcık saçlıdır.

Buna göre A ailesinin erkek çocuğu ile B ailesinin kız çocuğunun evlenmesi sonucunda olacak çocukların düz saçlı olma ihtimali nedir?

Canlıların zamanla değişime uğraması olarak tanımlanabilecek evrim hakkında çalışan bili adamlarından biride Jean Baptiste Lamarck’tır. Lamarck evrim ile ilgili görüşlerini 1809 yılında yayımladığı “Zoolojinin Felsefesi” adlı eserinde ortaya koymuştur.
Lamarck’a göre canlıların yaşam süreci içerisinde kaz andığı özellikler kalıtsaldır ve yavrularına bu özellikler aktarılabilmekte­dir. Bu açıdan baktığımızda demircilik işi ile uğraşan ve kol kasları gelişen birinin çocuklarında da kas gelişimi görülmeliydi.
Lamarck’ın bu fikri 1887 yılında Alman Biyolog August Weismann tarafından farelerle yapılan deney sonucu çürütülmüştür. Weismann 20 nesil boyunca erkek ve dişi farelerin kuyruklarını kesmiş ve yavru farelerin her defasında kuyruklu doğduğunu gözlemlemiştir.

Bu deneyin sonucu sonradan kazanılan özelliklerin yavrulara aktarılmadığını göstermektedir.
Yukarıda bir bilim adamının kalıtımın yavru bireylere aktarımı ile ilgili görüşleri ve buna dayalı uygulanan deneyden bahse­dilmiştir.

Buna göre bu deney ile ilgili olarak;
I. Farelerin kuyruksuz yavrularının olabilmesi için farenin eşey hücrelerinde kuyruk oluşumunu sağlayan genin mutasyona uğraması gerekirdi.
II. Lamarck’ın canlılar hakkındaki görüşü modifikasyon olarak değerlendirilebilir.
III. Adaptasyon zamanla farelerin kuyruksuz olmasını sağlayabilir.
verilenlerden hangileri doğru olabilir?

Sağlıklı bir DNA molekülünün iki ipliğinde adenin nükleotidleri timin nükleotidleri ile guanin nükleotidleri ise sitozin nükleotidleri ile aşağıdaki gibi eşleşirler.

Buna göre aşağıdayüz ifadeleri ile oluşturulan modellerden hangisi bir DNA modeline örnek olarak verilebilir?

Bezelyelerde;
Uzun boy geni, kısa boy genine,
Sarı tohum rengi geni, yeşil tohum rengi genine,
Yanda çiçek bulundurma geni, üstte çiçek bulundurma genine,
Mor çiçek rengi geni, beyaz çiçek rengi genine bas­kındır.

8, 9, 10 ve 11. soruları tabloda verilenlere göre ce­vaplayınız.

Boy uzunluğu bakımından iki bezelye bitkisinin çaprazlanması ile oluşabilecek bezelyelerin hetero­zigot uzun boylu başka bir bezelye bitkisi ile çap­razlanması sonucu oluşabilecek homozigot uzun boylu bezelyelerin oranı kaçtır?

İki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucu oluşa­bilecek 400 bezelye bitkisinden çiçeği yanda olan­ların sayısı kaçtır?

Mor renkli çiçeklerin bulunduğu bir ortamda yetiştirilen tabloda özellikleri verilen bezelye bitkilerinden beyaz çiçek rengine sahip olanlar otçullar tarafından fark edildiğinden yenilmektedir.
İki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucu oluşa­bilecek bezelyelerden yetişkin homozigot mor çi­çekli bezelyelerin oranı kaçtır?

İki bezelye bitkisinin çaprazlanması ile oluşabile­cek bezelyelerin tohum renginin fenotip oranını doğru gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?