9. Sınıf Tarih Tarama Testi Test 9

İlk olarak Avrasya’da görülen Türkleri araştıran bilim insanları, bu kadim milletin adını en eski tarihî kaynaklarda aramıştır. Türk adına, gerek kaynaklarda gerekse araştırmalarda çeşitli anlamlar verilmiştir. Türk adı; Çin kaynaklarına göre “miğfer”, Kaşgarlı Mahmut’a göre “olgunluk çağı”, A. Wambery’e göre “türemek”, Ziya Gökalp’e göre “kanun ve nizam sahibi” anlamına gelmektedir. Türk adına, çeşitli anlamlar verilmesine rağmen “güç, kuvvet” anlamına geldiği 1911’de yayınlanan eski bir Türkçe metinden anlaşılmıştır. Bağımsızlığını 552’de ilan eden Kök Türk Devleti’yle Türk adı resmî bir kimlik kazanmıştır.

Bu bilgilerden hareketle Türk milletinin;

I. yaşantısı ve kültür yapısı
II. hukuk sistemleri
III. siyasi yapıları
IV. dinsel inanışları

gibi özelliklerinden hangileri hakkında bilgi sahibi olabiliriz?

Tarih boyunca Türk devletlerinin başında bulunan hükümdarlara Hun dilinde “sonsuz, genişlik, yücelik,
ululuk” ifade eden ve altı asır Asya Türk devletlerinde kullanılan unvanlar verilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Hun hükümdarlarının "sonsuz genişlik, yücelik, ululuk" anlamına gelen unvanıdır?

Yukarıda verilen kronolojiye göre Türk devletler ile ilgili olarak,

I. Tarihsel süreç içerisinde birbirinin ardılı olarak kurulmuştur.
II. Devletlerin varlıkları kısa süreli olmuştur.
III. Kavimler Göçü Türk Devletlerinin kuruluşunda etkili olmuştur.
IV. En uzun yaşayan devlet Asya Hun Devletidir.

gibi yargılardan hangileri söylenemez?

Türklerde kağan, hem bütün devlet teşkilatının başı hem de toplumun lideri durumundaydı. O, devletin
başı olarak iç ve dış siyaseti düzenler, savaş ve barışa karar verir, ordulara komutanlık eder, elçiler gönderir ve elçileri kabul ederdi. Ayrıca Kağan ülkeyi idare eder, töre koyabilir ve gerektiğinde yargılama da yapabilirdi.

Buna göre Türklerde kağanın aşağıdaki alanların hangisinde yetki sahibi olduğu söylenemez?

Ana yurtta kurulan ilk Türk devletlerinin boy birliği şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Eski Türk toplumunun sosyal yapısı; oguş (aile), urug (aileler birliği), boy (ok), budun (millet) ve il (devlet) şeklinde birbirine sıkı sıkıya bağlı olan unsurlardan meydana gelmiştir.

Buna göre ilk Türk devletleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Uygurlardan önce Türk Devletleri'nde kalıcı mimari eserlere rastlanmayışını aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru açıklar?

Sosyal bir olay olan göç, bir topluluğun farklı nedenlerle kendi yurdunu terk ederek başka bir yere gitmesi veya yer değiştirmesidir. Topluluklar önemli bir neden olmadan topraklarını bırakıp sonunu bilmediği bir maceraya kalkışmaz. Çünkü yöneldikleri topraklar tamamen boş ve sahipsiz değildir. Bu yüzden göç eden topluluklar gittikleri yerlerdeki kavim veya topluluklara karşı hâkimiyet mücadelesi vermek zorundadır. Bunun sonucunda da göç eden topluluğun, göç ettiği coğrafyadaki halkı ya hâkimiyeti altına alması ya da onu başka bir yere sürmesi gerekir.

Verilenlere göre aşağıdaki topluluklardan hangisinin Hun göçlerinden etkilenmesi beklenmez?

Her iki Roma İmparatorluğunun Attila’ya karşı koyacak kuvvetinin kalmayışı, bir psikolojik belirti olarak “savaş tanrısı Ares” in kılıcını Attila’nın eline verdi. Priskos’a göre, uzun zamandan beri kayıp olan bu kutlu kılıç bir Hun çobanı tarafından Attila’ya getirilmişti. Artık dünyanın fethi yakındı, zira Ares’in kılıcı vasıtası ile yeryüzüne hükmetme yetkisinin Tanrı tarafından Atilla’ya verildiğine inanılıyordu.

Paragrafa göre yeryüzüne hükmetme yetkisi aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?

Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılar sonucunda yazıdan önceki döneme ait kültür merkezleri ortaya
çıkarılmıştır. Özellikle kurgan olarak bilinen mezar odalarında önemli eserler ele geçirilmiştir. Bu eserler
aracılığıyla MÖ IV. bin yılından itibaren oluşturulan ve değişik adlarla anılan kültürlerin özellikleri öğrenilmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet öncesi göçebe yaşam sürdüren Türk topluluklarından günümüze ulaşmış arkeolojik buluntulardan biri olamaz?

Haritaya göre Orta Asya’daki Kültür bölgeleri için,

I. ırmak ve göl kenarlarında kuruldukları
II. gelişmiş uygarlıklar oldukları
III. birbirlerinin ardılı oldukları

gibi durumlardan hangisi söylenemez?