Soru 1 |
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde;
• Bir kişi veya gruba dini inancından dolayı ayrımcılık yapılmaması,
• Kanunların akla ve bilime dayandırılması,
• İnsanların istedikleri inanca sahip olması,
Devletin daha çok hangi niteliğiyle ilgilidir?
Bağımsız devlet | |
Sosyal devlet | |
Hukuk devleti | |
Laik devlet |
Soru 2 |
Devleti hakan yönetirdi. Devlet hanedanın ortak malıydı. Oğullar arasında hangisinin hanlık tahtına çıkacağını Tanrı takdir ederdi. Önemli meseleler kurultayda görüşülür, son sözü hakan söylerdi. Kurultay bir danışma meclisiydi.
Metinde yönetim şekli ile ilgili bilgi verilen Türk Devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye Cumhuriyeti | |
Osmanlı Devleti | |
Türkiye Selçuklu Devleti | |
Kök Türk Devleti |
Soru 3 |
Demokratik yönetimlerde kamuoyu araştırmalarına ve araştırma sonuçlarına değer verilir.
Bu cümleye dayanarak demokratik yönetimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olmaz?
Farklı görüş ve düşünceler dikkate alınmaktadır | |
İnsanlar fikir ve düşüncelerini rahatça dile getirebilmektedir. | |
Ülkeyi yönetenler halkın eleştirilerini dikkate almaktadır. | |
Vatandaşlara sınırsız özgürlükler tanınmaktadır. |
Soru 4 |
• Padişah ilk kez kendi gücünün yanında kanun gücünü kabul etmiştir.
• Tüm vatandaşların can ve mal güvenliği hiç bir ayrım yapılmadan devletin güvencesi altında alınmıştır.
• Osmanlı topraklarında yaşayan tüm vatandaşların; din, dil, ırk ve mezhep farkı gözetmeksizin kanun önünde eşit olduğu vurgulanmıştır.
Bu gelişmeleri Osmanlı Devleti verilenlerden hangisiyle gerçekleştirmiştir?
Tanzimat Fermanı | |
Islahat Fermanı | |
Meşrutiyet | |
Sened-i İttifak |
Soru 5 |
1215 yılında kabul edilen Magna Carta Libertatum'un 39. maddesine göre: "Özgür hiç kimse ülke kanunlarına göre yargılanmadan ve hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak, sürgün edilmeyecek ve herhangi bir şekilde zarara uğratılmayacaktır."
Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğru değildir?
Kanun üstünlüğü benimsenmiştir. | |
Kişi hakları gözetilmiştir. | |
Demokrasi yolunda atılan önemli bir adımdır. | |
Otoriter yönetim güçlendirilmiştir. |
Soru 6 |
Ücretsiz ders kitabı dağıtılması ve hiçbir geliri olmayan yaşlılara yaşlılık maaşı bağlanması uygulamaları devletin hangi niteliği ile ilgilidir?
Lâik Devlet | |
Sosyal Devlet | |
Hukuk Devleti | |
Demokratik Devlet |
Soru 7 |
Bir devletin demokratik, çağdaş ve modern bir devlet olabilmesi için insan haklarını anayasal bir hak olarak vatandaşlarına tanımış olması ve insan hakları ihlallerinin suç olarak kabul edilip cezalandırılması gerekir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti, insan haklarına saygılı bir devlettir.
Bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi ülkemizde görülen uygulamalardan biri değildir?
Kadınların seçme seçilme hakkının olması | |
Hukuk üstünlüğünün kabul edilmesi | |
Herkesten eşit oranda vergi alınması | |
Vatandaşın can, mal, temel hak ve özgürlüklerinin olması |
Soru 8 |
Aşağıdaki uygulamalardan hangisi bir ülkede demokrasinin var olduğuna kanıt olarak gösterilemez?
İnsan hakları ihlallerinin suç olarak kabul edilip cezalandırılması | |
Farklı amaçlarla kurulmuş sivil toplum kuruluşlarının varlığı | |
Ulaşım ve alt yapı yatırımlarının fazla olması | |
Özgür ve bağımsız medya kuruluşlarının varlığı |
Soru 9 |
Demokratik devletlerde aynı fikirlere sahip olan insanlar bir araya gelerek siyasi partiler kurarlar. Birden çok siyasi parti sayesinde farklı siyasi düşünceler kendilerini ifade etme imkanı bulabilir. Farklı seçenekler içerisinde istediği siyasi partiye oy veren insanlar çoğulcu bir demokrasi ortamını yaşatırlar.
Verilen açıklamalar demokrasinin hangi temel ilkesiyle ilgilidir?
Çoğulculuk | |
Eşitlik | |
Özgürlük | |
Millî Egemenlik |
Soru 10 |
Aşağıdakilerden hangisi günlük yaşamda karşılaştığımız demokratik uygulamalara örnek gösterilemez?
Farklı düşüncelere sahip olan insanlara saygı duyulması | |
Sınıftaki en başarılı öğrencinin başkan olarak belirlenmesi | |
Anne ve babanın çocuklarına eşit davranması | |
Meclis kararların oy çokluğu ile alınması |
Merhaba sevgili 7. sınıf öğrencileri! Toplumun bir parçası olarak haklarımızı ve sorumluluklarımızı bilmek, yaşadığımız dünyayı daha iyi anlamak ve geleceğe yön vermek için temel bir adımdır. İşte bu yüzden "Etkin Vatandaşlık" ünitesi, sadece bir ders konusu olmaktan öte, hayatınız boyunca size rehberlik edecek çok önemli bilgiler içeriyor. Demokrasinin ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını, ülkemizde nasıl geliştiğini ve bir vatandaş olarak bu sürece nasıl katkı sağlayabileceğinizi öğrenmek, sizi daha bilinçli, daha sorgulayıcı ve daha etkin bir birey yapacak. Hazır mısınız? Gelin, bu heyecan verici yolculuğa birlikte çıkalım!
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık Testi Kazanımları
- SB.7.6.1. Demokrasinin ortaya çıkışını, gelişim evrelerini ve günümüzde ifade ettiği anlamları açıklar.
- SB.7.6.2. Atatürk’ün Türk demokrasisinin gelişimine katkılarını açıklar.
- SB.7.6.3. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temel niteliklerini toplumsal hayattaki uygulamalarla ilişkilendirir.
- SB.7.6.4. Demokrasinin uygulanma süreçlerinde karşılaşılan sorunları analiz eder.
Demokrasi Nedir ve Nasıl Gelişti?
Demokrasi kelimesini sıkça duyarız, peki gerçekte ne anlama geliyor? En basit tanımıyla demokrasi, "halkın kendi kendini yönetmesi" demektir. Yani bir ülkedeki kararların, o ülkenin vatandaşları tarafından, ya doğrudan ya da seçtikleri temsilciler aracılığıyla alınmasıdır. Bu kavram, binlerce yıllık bir geçmişe ve çok önemli gelişim evrelerine sahiptir.
Demokrasinin Ortaya Çıkışı ve Gelişim Evreleri
- Antik Yunan (M.Ö. 5. Yüzyıl): Demokrasinin ilk tohumları, günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce Antik Yunan şehir devletlerinden Atina'da atıldı. Atina'da vatandaşlar (kadınlar, köleler ve yabancılar hariç erkekler), önemli kararları doğrudan kendileri alırlardı. Buna "doğrudan demokrasi" denir.
- Roma Cumhuriyeti (M.Ö. 509 - M.Ö. 27): Roma'da ise halkın seçtiği temsilciler (senatörler) aracılığıyla yönetim gerçekleşiyordu. Bu, "temsili demokrasi" fikrinin ilk adımlarından biriydi.
- Magna Carta (1215): İngiltere'de Kral John'un yetkilerinin kısıtlandığı bu belge, kralın bile hukukun üstünde olmadığını göstererek modern anayasacılığın ve hakların korunmasının ilk örneklerinden oldu.
- Aydınlanma Çağı (17. ve 18. Yüzyıllar): Locke, Rousseau, Montesquieu gibi düşünürler, insan hakları, doğal haklar, kuvvetler ayrılığı gibi fikirleriyle demokrasiye teorik temeller attılar.
- Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi (1776) ve Fransız İhtilali (1789): Bu olaylar, "tüm insanların eşit doğduğu", "yaşam, özgürlük ve mülkiyet haklarının devredilemez olduğu" ve "egemenliğin millete ait olduğu" gibi evrensel demokratik değerlerin yayılmasını sağladı.
Günümüzde demokrasi, sadece seçimlerden ibaret değildir. Hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı, düşünce özgürlüğü, çoğulculuk ve katılımcılık gibi değerleri de içinde barındırır. Herkesin kendini ifade edebildiği, farklı görüşlerin tartışılabildiği ve kararların ortak akılla alındığı bir sistemdir.
Atatürk’ün Türk Demokrasisinin Gelişimine Katkıları
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Türk milletini çağdaş medeniyetler seviyesine çıkarma hedefiyle demokrasiyi ülkemizin temel yönetim biçimi olarak benimsemiştir. Onun liderliğinde atılan adımlar, Türk demokrasisinin gelişiminde dönüm noktaları olmuştur:
- Milli Egemenlik Vurgusu: Daha Kurtuluş Savaşı devam ederken bile "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesini benimseyerek, yönetimin tek bir kişiye değil, milletin iradesine ait olduğunu ilan etmiştir.
- Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923): Saltanatın kaldırılarak cumhuriyetin ilan edilmesi, egemenliğin doğrudan halka geçişini sağlamıştır. Bu, Türk demokrasi tarihinin en önemli adımıdır.
- Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri: Demokrasinin farklı fikirlerin temsil edildiği bir sistem olduğunu bilerek, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Serbest Cumhuriyet Fırkası gibi partilerin kurulmasına öncülük etmiş, böylece farklı görüşlerin mecliste temsil edilmesinin yollarını açmıştır. Bu denemeler başarısız olsa da, demokrasiye olan inancını göstermiştir.
- Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı Tanınması (1930, 1933, 1934): Birçok Avrupa ülkesinden önce Türk kadınlarına belediye seçimlerinde (1930), muhtarlık ve ihtiyar heyeti seçimlerinde (1933) ve milletvekili seçimlerinde (1934) seçme ve seçilme hakkı tanınması, Türkiye'nin demokratikleşme yolunda ne kadar ilerici olduğunu göstermiştir.
- Laiklik İlkesinin Kabulü: Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, her bireyin vicdan ve inanç özgürlüğünü güvence altına alarak demokratik bir toplumun temelini oluşturmuştur.
Bu adımlar, Türkiye'nin çağdaş, demokratik ve laik bir devlet olma yolunda sağlam temeller atmasını sağlamıştır. Bu kazanım, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık kazanımları arasında Atatürk'ün demokrasiye katkılarını anlamak için kritik öneme sahiptir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Temel Nitelikleri
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre devletimizin bazı temel nitelikleri vardır. Bu nitelikler, ülkemizin nasıl bir yönetim anlayışına sahip olduğunu ve vatandaşlarının hak ve özgürlüklerini nasıl güvence altına aldığını gösterir. Gelin, bu nitelikleri günlük hayattaki uygulamalarla birlikte inceleyelim:
| Temel Nitelik | Anlamı | Toplumsal Hayattaki Uygulaması |
|---|---|---|
| Demokratik Devlet | Egemenliğin millete ait olduğu, halkın kendi yöneticilerini seçimle belirlediği devlet. | Her beş yılda bir genel seçimlerde oy kullanarak milletvekillerini seçmemiz; yerel seçimlerde belediye başkanlarımızı ve muhtarlarımızı belirlememiz. |
| Laik Devlet | Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrıldığı, devletin tüm inançlara eşit mesafede durduğu devlet. | Devlet okullarında din derslerinin zorunlu olması ancak öğrencilerin farklı inançlara sahip olabilmesi; her vatandaşın inancını özgürce yaşama veya yaşamama hakkına sahip olması. |
| Sosyal Devlet | Vatandaşların refahını sağlamayı, sosyal adaleti gerçekleştirmeyi ve zayıfları korumayı amaçlayan devlet. | Ücretsiz eğitim ve sağlık hizmetleri sunulması; ihtiyaç sahibi ailelere sosyal yardımlar yapılması; burs imkanları sağlanması. |
| Hukuk Devleti | Devletin tüm eylem ve işlemlerinde hukuka bağlı olduğu, her vatandaşın kanun önünde eşit olduğu devlet. | Bir suç işlendiğinde herkesin aynı kanunlara göre yargılanması; idarenin (devletin) aldığı kararlara karşı mahkemelerde dava açabilme hakkımızın olması. |
| Cumhuriyetçi Devlet | Devlet başkanının seçimle işbaşına geldiği, yönetimin babadan oğula geçmediği devlet. | Cumhurbaşkanının halk oylamasıyla seçilmesi; bir sonraki Cumhurbaşkanının kim olacağının seçim sonuçlarına göre belirlenmesi. |
Bu nitelikler, ülkemizin temel yapısını oluşturur ve hepimizin daha huzurlu, adil ve özgür bir ortamda yaşamasını sağlar. Bu nedenle, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık soruları içinde bu niteliklerle ilgili çok sayıda uygulama sorusuyla karşılaşabilirsiniz.
Demokrasinin Uygulanma Süreçlerinde Karşılaşılan Sorunlar
Demokrasi, mükemmel bir sistem değildir ve uygulanma süreçlerinde çeşitli zorluklarla karşılaşabiliriz. Bu sorunları bilmek, hem birey olarak hem de toplum olarak daha iyi çözümler üretmemize yardımcı olur:
- Katılım Eksikliği: Özellikle gençlerin siyasi süreçlere veya sivil toplum kuruluşlarına yeterince ilgi göstermemesi, demokrasinin zayıflamasına yol açabilir. Oy kullanma oranlarının düşmesi, bu sorunun bir göstergesidir.
- Bilgi Kirliliği ve Manipülasyon: Sosyal medya ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte doğru bilginin yanı sıra, yalan haber (dezenformasyon) ve propaganda da hızla yayılabilmektedir. Bu durum, insanların doğru karar vermesini zorlaştırır.
- Kutuplaşma ve Hoşgörüsüzlük: Toplumda farklı düşüncelere sahip gruplar arasında ayrışmaların artması, birbirini dinlememe ve farklılıklara saygı göstermeme gibi durumlar, uzlaşmayı zorlaştırır ve demokratik tartışma ortamını bozar.
- Popülizm: Bazı siyasetçilerin, halkın kısa vadeli beklentilerine veya duygusal tepkilerine oynayarak, gerçekçi olmayan vaatlerde bulunması ve uzun vadeli çözümler yerine kolaycı yolları tercih etmesi.
- Ekonomik Eşitsizlikler: Toplumdaki gelir adaletsizlikleri ve ekonomik zorluklar, bazı grupların demokratik süreçlere katılımını engelleyebilir veya siyasi kararları etkilemelerini zorlaştırabilir.
Bu sorunların üstesinden gelmek için eleştirel düşünme becerilerimizi geliştirmeli, farklı görüşlere saygı duymalı, doğru bilgiye ulaşmaya çalışmalı ve toplumsal hayata daha aktif katılmalıyız. Unutmayın, etkin vatandaş olmak, sadece haklarını bilmek değil, aynı zamanda sorumluluklarını da yerine getirmektir.
Neden Bu Konuyla İlgili Testleri Çözmelisin?
Sevgili öğrenciler, "7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık" ünitesini ne kadar iyi anladığınızı görmek ve bilgilerinizi pekiştirmek için test çözmek harika bir yöntemdir. Bu testler size sadece sınavlara hazırlanma imkanı sunmakla kalmaz, aynı zamanda:
- Bilgilerinizi Sağlamlaştırır: Konu anlatımında öğrendiğiniz bilgilerin kalıcı olmasını sağlar.
- Farklı Bakış Açıları Kazandırır: Sorular, konuları farklı şekillerde yorumlamanıza ve bağlantılar kurmanıza yardımcı olur.
- Sınav Kaygısını Azaltır: Soru tiplerine aşina olmanızı sağlayarak gerçek sınavlarda daha rahat hissetmenizi sağlar.
- Eksiklerinizi Tespit Eder: Yanlış yaptığınız sorular, hangi konularda daha fazla çalışmanız gerektiğini gösterir. Böylece hedefli bir çalışma yapabilirsiniz.
Bu ünitenin kapsamlı yapısı göz önüne alındığında, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık testi çözmek, konuları tam anlamıyla kavramak için vazgeçilmezdir. Bol bol soru çözerek hem okul başarınızı artıracak hem de bilinçli birer vatandaş olarak kendinizi geliştireceksiniz.
Öğrenciler Bu Testi Çözerken Nelere Dikkat Etmeli?
Test çözerken sadece doğru cevabı bulmaya odaklanmak yerine, aşağıdaki ipuçlarını uygulayarak öğrenme sürecinizi daha verimli hale getirebilirsiniz:
- Soruyu Dikkatlice Oku: Her kelimeyi ve cümlenin anlamını tam olarak anladığından emin ol. Özellikle olumsuz ifadeler ("değildir", "olamaz") içeren sorulara dikkat et.
- Tüm Seçenekleri İncele: İlk gördüğünüz doğru cevabı işaretlemek yerine, diğer seçenekleri de oku ve neden yanlış olduklarını düşün. Bu, konuyu daha derinlemesine anlamana yardımcı olur.
- Anahtar Kelimeleri Bul: Sorudaki "demokrasi", "Atatürk", "temel nitelikler", "sorunlar" gibi anahtar kelimeler, seni doğru cevaba yönlendirecektir.
- Zaman Yönetimi Yap: Özellikle uzun metinli sorularda zamanını iyi kullanmaya çalış. Takıldığın soruyu işaretleyip diğerlerine geçebilir, sonra geri dönebilirsin.
- Yanlışlarını Analiz Et: Test bittikten sonra sadece doğru sayına bakma. Yanlış yaptığın soruların neden yanlış olduğunu anlamaya çalış. Konu eksiğin mi var, soruyu mu yanlış anladın, yoksa dikkat hatası mı yaptın? Bu analiz, bir sonraki testte daha başarılı olmanı sağlar.
Değerli öğrenciler, "7. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkin Vatandaşlık" ünitesi, sadece okul sıralarında değil, hayatın her alanında size yol gösterecek bilgilerle dolu. Demokrasiyi anlamak, Atatürk'ün mirasına sahip çıkmak, devletimizin temel niteliklerini bilmek ve karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek, çağdaş birer vatandaş olmanın gereğidir. Bu bilgilerle donanarak hem akademik başarınızı artıracak hem de geleceğin bilinçli ve etkin bireyleri olarak ülkemize ve dünyaya değer katacaksınız. Unutmayın, her biriniz bu büyük yapının önemli bir parçasısınız!
Test İstatistikleri (Ortalama)
| Doğru | 7.01 |
| Yanlış | 2.71 |
| Net | 6.10 |
| Çözülme Sayısı | 14 |
Başarı Tablosu
| İsim Soyisim | Doğru | Yanlış | Süre |
| Buse Üşenmez | 10 | 0 | 54 saniye |
| Zehra Taşkıran | 10 | 0 | 139 saniye |
| Emir Atilla ARKUTCU | 10 | 0 | 200 saniye |
| Arda Yılmaz | 8 | 2 | 445 saniye |
| Musab Umeyr Budak | 6 | 1 | 900 saniye |