7. Sınıf Sosyal Bilgiler Birey ve Toplum Test 5

İletişimle ilgili bu görsel aşağıdaki özdeyişlerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?

Ulu bir ceviz ağacının dibinde yeşeren bir kabak, büyüklüğü ile övünürmüş. Hatta her gün ceviz ağacının meyveleri ile dalga geçermiş. ‘’Bak, siz kocaman ağaçta yetişiyorsunuz. Ona rağmen küçücüksünüz oysa bir de bana bakın, küçücük bitkime rağmen ne kadar da büyük bir meyveyim” demiş. Ceviz ağacının hasat zamanı gelmiş. Ağacın sahipleri cevizleri toplamak üzere gelmişler. Herkes kibirli kabağın yanından geçmiş ama yüzüne bakan olmamış. Derken, ceviz sahipleri aralarında şakalaşmışlar. Birisi diğerine alaycı bir tebessümle: ‘’Sen cevizleri boş ver, şu kocaman kabağı al!’’ demiş. Diğeri ise ‘’Bırak o kabağı canım, kendisi kocaman ama içi boş.’’ demiş. Kabak, çok incinmiş ve aklına cevizler için söyledikleri gelmiş. Cevizlerden özür dilemiş ve fiziki özelliklerin değil, iç güzelliğinin önemli olduğunu anlamış.
Verilen metinde;
I. Sözlü
II. Yazılı
III. Sözsüz
iletişim yöntemlerinden hangileri kullanılmıştır?

Nasreddin Hoca evin damından düşmüş, acı içinde kıvranırken yanına gelen komşuları:
– Hocam koca adamsın, dikkatli olsan düşmezdin. Düştün bari biraz dayan. Neden bu kadar söylenip duruyorsun, demişler.
Hoca:
– Siz hiç damdan düştünüz mü? diye sormuş.
Komşular hep bir ağızdan:
-Hayır demişler.
Hoca:
-Öyleyse siz gidin de damdan düşen birisi gelsin benim yanıma, demiş.
Buna göre Nasreddin Hoca etkili iletişimde hangi kavrama dikkat çekmiştir?

Yapay zekâ, son yıllarda baş döndürücü bir hızla gelişirken kamuoyu “endişeliler” ve “umutlular” olarak ikiye ayrılıyor. Yapay zekânın eğitim, sağlık, güvenlik, ticaret, ulaşım gibi pek çok alanda fayda sağlayacağı su götürmez bir gerçek. Örneğin, medikal görüntülerden hastalık tanısı koymada, yapay zekâ algoritmalarının çok iyi çalışmakta olduğuna dikkat çekiliyor. Peki ya sağlıklı insanlar… Cep telefonu, genel ağ erişimi, televizyon gibi teknolojik araçlar iletişimi kolaylaştırsa da bu araçların insanlarda bağımlılık yaratıp yüz yüze iletişimi azalttığı kanıtlanmış durumdadır. Bir de yapay zekânın iletişim araçlarında kullanıldığı düşünülürse insanlar üzerinde yarattığı bağımlılık etkisi iyice artacaktır. Neticede toplumdan soyutlanmış insanların sayısı daha da çoğalacaktır.
Bu metinde teknolojinin hangi alandaki olumsuzluğuna değinilmiştir?

Bundan yıllar önce Avustralya’nın güneyinde büyük bir kasırga ortaya çıkar. Kuzeye doğru ilerleyen bu kasırga, Hindistan ve Çin’e ulaşıp belki de yüzbinlerce insanın hayatını etkileyecek iken hiç beklenmeyen bir gelişme yaşanır. Bu büyük kasırga aniden yönünü okyanusa doğru çevirir. Böylece büyük bir felaketten kurtulunur. Bilim insanları büyük bir yıkıma yol açmasını bekledikleri bu fırtınanın nasıl yön değiştirip okyanusa yöneldiğini incelemeye başlar. Araştırmalarıyla şu sonuca ulaşırlar: Tam o tarih, Avustralya’da kelebeklerin göç mevsimidir. Aynı anda milyonlarca kelebek bu göç için kanat çırpmaya başlar. İşte kelebeklerin kanat çırpışları muazzam bir enerji ortaya çıkarır ve bu enerji o kasırganın yön değiştirmesini sağlar.

Bu hikaye iletişim açısından düşünüldüğünde;
I. Davranışların çevreye birçok etkisi olabilir.
II. Günlük hayatta küçük gibi görünen bir davranış büyük etkiler meydana getirebilir.
III. Farkında olunmadan gerçekleştirilen davranışlar olumsuz sonuç doğurmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Buna göre Nasrettin Hoca olumlu iletişim kurabilmek için aşağıdaki özelliklerden hangisine dikkat çekmektedir?

İletişim araçlarını kullanırken sahip olunan hak ve özgürlükler anayasa tarafından güvence altına alınmıştır.
● Madde 20: Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir.
● Madde 22: Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
● Madde 26: Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir.
Anayasanın bu maddelerine göre aşağıdakilerden hangisi hak ihlalidir?

Verilen tabloya göre;
I. Eğitim düzeyi arttıkça izlenme süresi azalmaktadır.
II. Yaş arttıkça TV izlenme oranı artmıştır.
III. Hafta içi izlenme süresinin düşük olmasının sebebi iş yoğunluğudur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

İletişim insanın olduğu her yerde vardır. Çevremizde olup bitenleri anlamak ve kendimizi çevremizdekilere anlatabilmek için iletişim kurarız. Konuşmamız, susmamız, yüz ifadelerimiz, oturuş biçimimiz, iletişim kurmak için yaptığımız bazı davranışlardır. Ağzımızdan çıkan sesler, çizdiğimiz resimler, konuştuğumuz dil, kullandığımız yazı iletişim kurmamıza yarar.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir iletişim türüdür?

Annesinin kendisine saygı duymadığını düşünen Leyla, bunu annesine söylemeye karar verir.
Leyla: Anne, birşeyler anlatırken sürekli sözümü kesiyorsun ve konuşurken yüzüme bakmıyorsun.
Anne: Aslında biraz beni anlamanı bekliyorum. Bütün gün ev işleriyle ve kardeşinle ilgilendiğimden yorgun ve dalgın olabiliyorum.

Bu diyalog ile ilgili olarak Leyla’nın ve annesinin;
I. Etkili konuşma ve dinleme becerilerinin gelişmediği,
II. Empati kurmakta sıkıntı yaşadıkları,
III. İletişim kurmakta zorlandıkları
durumlarından hangileri söylenebilir?

Dale Carnegie, kendimizi herkese sevdirmenin altın kuralını şu şekilde açıklar: “İnsanların hareketleri kelimelerinden daha yüksek sesle konuşur. Bunun için daima gülümseyiniz.” der.
Buna göre Dale Carnegie;
I. Sözlü İletişim
II. Sözsüz İletişim
III. Yazılı iletişim
türlerinden hangilerini vurguladığı söylenebilir?

Dolaylı iletişim insanların iletişimde tercih ettiği yöntemlerden biridir. Günümüz insanı nasıl duygu ve düşüncelerini telefonlarındaki sembollerle ifade ediyorsa, Anadolu insanı da konuşmak yerine kendilerini renklerle, motiflerle ifade etmeyi tercih etmiştir. Bu yöntemlerden birisi de dünyada “Türk Danteli” olarak tanınan iğne oyasının motifleridir. Anadolu kadını oyalarla sadece başörtüsünü süslemez, onları âdeta birer sözsüz iletişim unsuru olarak kullanır. İğne oyasıyla sevgi, acı, pişmanlık, öfke, düş kırıklığı, mutluluk gibi duygularını dile getirir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Geçmişte insanlar kitlelere ulaşmak için farklı yöntemler kullanmıştır. Roma Senatosu, aldığı kararları papirüsten üretilen bir çeşit kâğıda yazdırmıştır ve papirüsleri senato duvarına astırarak alınan kararları halka duyurmuştur. Tarihteki medya örneklerinden birisi de bu papirüslerdir.
Bizde ise eskiden tellâllar önemli haberleri halka açık yerlerde davul eşliğinde bağırarak duyurmuştur. Camilerin minarelerinden de köy veya mahalle halkına duyuru yapılmıştır.
İletişim alanındaki buluşların en önemlilerinden biri hiç kuşkusuz Gutenberg’in (Gutenberk) XV. yüzyılda geliştirdiği matbaadır. Toplumsal, bilimsel, kültürel ve siyasi alanlara en temel katkıyı bu büyük buluş sağlamıştır. Matbaa toplumların değişimini, gelişimini sağlayan itici bir güç olmuştur. Matbaanın bulunuşu gazeteciliğin gelişmesine ve bir meslek olarak ortaya çıkmasına yol açmıştır. Böylece iletişimin en önemli araçlarından biri olan gazete insanların yaşamına girmiştir.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin cevabı yoktur?

İletişim insanoğlunun zorunlu ihtiyaçlarından biridir. İnsanlık tarihi boyunca iletişimde farklı yöntemler ve araçlar kullanılmıştır. Duman, güvercin, telgraf, radyo, televizyon, telefon, internet, akıllı telefon gibi iletişim araçları geçmişten günümüze kullanılagelmiştir. Günümüzde iletişim özellikle, teknoloji sayesinde geniş kitlelere ulaşmış ve iletişim araçlarının çeşitliliği oldukça artmıştır. Son yıllarda ise en yaygın ve en hızlı iletişim araçlarından biri genel ağlar olmuştur. Genel ağ üzerinden; e-okul, e-devlet gibi hizmetleri almanın yanında sanal market uygulaması ile alışveriş yapılmakta ayrıca bankacılık işlemleri de yine genel ağ üzerinden kolayca yürütülebilmektedir.
Verilen metne göre,
I. İnsanlar tarih boyunca farklı iletişim araçları kullanmıştır.
II. Genel ağın kullanımının yaygınlaşması hayatımızı kolaylaştırmıştır.
III. İletişim teknolojileri zamanla gelişmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

Çalıştığı bankada müdürlüğe terfi eden Bahriye Hanım, diğer çalışanlar ile yaptığı ilk toplantıda şu konuşmayı yapmıştır: “Arkadaşlar kurumumuzda yeni bir dönem başlamış ve yeni görev dağılımları yapılmıştır. Artık daha çok ve özverili çalışacağız. Disipline her zamankinden daha fazla dikkat edeceğiz, tabi kurallara uymayanlar ve çalışma düzenine ayak uyduramayanlar da aramızdan ayrılacaklar. Ayrıca ciddiyetsiz davranışlarınız yüzünden geçmiş dönemde kurumumuz zarar görmüştür. Bundan sonra buna asla hoşgörü göstermeyeceğiz.”

Bahriye Hanım için,
I. Konuşmasında tehdit edici bir üslup sergilemiştir.
II. Sen diline örnek oluşturacak konuşmalar yapmıştır.
III. Beden dilini etkili kullanmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

Kişiler arası ilişkilerde kullandığımız yargılayıcı, suçlayıcı sözlerin iletişimi olumsuz yönde etkilediğini unutmamak gerekir. Bu tür iletişime “sen dili” denir. “ben dili” ile konuşmak ise kişinin kendi duygu ve düşüncelerini ifade ederek iletişim kurmasıdır. “ben dili” karşıdaki kişiyi suçlayıcı ve yargılayıcı bir iletişim dili değildir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi iletişimde “ben dili”ne örnek verilebilir?

Nasreddin Hoca, eşeği ile cemaatin önünde gittiğinde, onlarla karşılıklı olamadığı, onlara sırtını döndüğü için sıkıntı duymaktadır, cemaatin arkasından yürümesi ise statüsü ile bağdaşmamaktadır. Hoca bu sorunu, cemaatin önünde giden eşeğine ters binerek çözümler; artık hem öndedir hem de cemaati görebilmektedir. Böylece Hoca, halk arasındaki kopukluğa, pek zarif bir şekilde çare bulmuş olur.
Buna göre Nasrettin Hoca iletişimde aşağıdakilerden hangisine dikkat çekmiştir?

Barış Manço, 7’den 77’ye adlı programda ana baba, yetişkin ve çocuk rollerini ayrı ayrı ele aldığı gibi bunları uygun bir kompozisyonla kaynaştırmaktadır. Programın “Adam Olacak Çocuk” adlı kısmında, karşısına aldığı çocukları yetişkin yerine, “adam” yerine koymakta ve onları ciddiye almaktadır. Çocuklarla karşılıklı olarak konuşmakta, onlara vermek istediği mesajları tek yönlü bir iletişimle değil, bir tür tartışma ortamı içinde iletmektedir. Manço, programının “İkinci Kahvaltı” adlı yaşlılarla sohbet ettiği bölümde onlara öğüt vermezken “Kavak Yelleri” adlı gençlerle sohbet ettiği bölümünde gençlere öğütler vermektedir.
7’den 77’ye adlı programda Barış Manço’nun konukları ile kurduğu iletişimle ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılmaz?

Şener, bir aydır hazırlandığı sunum için kürsüye çıkmış, kendini dinleyicilere tanıttıktan sonra konuşmasına başlamıştır. Konuşmasını, sunduğu örnekler ve dinleyicilerden gelen sorulara verdiği cevaplarla bitirmiş ve kürsüden ayrılmıştır. Fakat dinleyiciler, Şener’in konuşmasını metin okuyor gibi yaptığını bu yüzden bir süre sonra konuya karşı ilgilerini kaybettiklerini ifade etmiştir.
Buna göre Şener’in konuşmasında yaptığı hata aşağıdakilerden hangisidir?

Empati, insanın kendini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini doğru anlamaya çalışmasıdır. Karşımızdaki kişiyle konuşmalarımızda ona yetersizlik, acıma gibi duyguları hissettiriyorsak empati kuramamışızdır. Karşımızdakine teselli vermek için suçu başkasına atmak da empati değildir. Empati, dünyayı karşınızdaki bireyin gözünden görebilmektir.
Buna göre,
I. Yapamadığın şey aslında çok kolay, sadece sen yapamıyorsun.
II. Olur böyle şeyler; geçer, aldırma sen ona…
III. Sınavdan düşük not aldığın için üzgünsün.
yargılardan hangilerinin empati içerdiği söylenebilir?