8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları Test 23

Mustafa Kemal Türkiye’de demokrasinin yerleşmesi ve kısa sürede gelişmesini istediğinden bu yeni partinin kurulmasına çok sevindi.

• Kazım Karabekir ve arkadaşları tarafından kurulmuştur.
• İlerlemeyi seven, ilerici anlamlarını taşır.
• Türkiye’nin ilk muhalefet partisidir.

Özellikleri verilen parti aşağıdakilerden hangisidir?

Demokrasinin uygulandığı toplumlarda herkes düşüncelerini serbestçe söyleme özgürlüğüne sahiptir. Toplumdaki bireylerin düşüncelerini rahatça açıklayabilmesi, hür ve birbirinin haklarına saygılı yaşayabilmesi ancak iyi bir yönetim sistemi sayesinde gerçekleşebilir. Çağımıza en uygun devlet ve yönetim biçimi ise demokrasidir.

Buna göre demokrasi için;

I. Siyasi Partiler
II. Milli Egemenlik
III. Tek Partili Yönetim
IV. Özgürlük

özelliklerinden hangilerinin gerekli olduğu söylenebilir?

I. Halkın yönetime katılımı az olur.
II. Farklı görüş ve fikirlerin mecliste dile getirilmesi güçleşir.
III. Hükümetin denetlenmesi zordur.

Özellikleri verilen yönetim çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

İster iktidar ister muhalefet partisi olsun bütün siyasi partiler ülkeye hizmet etmek için vardır. Muhalefet ve iktidar partileri birbirlerinin tamamlayıcısıdır. Muhalefet partileri; iktidar partisinin icraatlarını takip eder, yanlış gördüğü uygulamalar hakkında iktidar partisini uyarır ve kendi önerilerini sunarlar. Karşılaşılan sorunlar ile ilgili farklı çözüm seçenekleri oluştururlar. İktidar partisi de muhalefet partilerinin önerilerini dikkate alarak ülke menfaatlerine en uygun adımı atar. Bu şekilde el ele veren iktidar ve muhalefet partileri halkın refah ve huzuruna hizmet ederler. Ülkede demokratik yönetimin gelişmesine ve milletin kararlarının ülke yönetiminde yer bulmasına katkı sağlarlar.

Verilen metne göre aşağıdakilerden hangisi çok partili hayata geçişin nedenlerinden biri değildir?

Çok partili hayata geçiş denemeleri sırasında kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 1925 yılında kapatılmıştır. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasının ardından 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruluncaya kadar Türkiye’de tek parti olarak Cumhuriyet Halk Fırkası bulunmuştur. Cumhuriyet Halk Fırkası bu iki tarih aralığında ülkeyi bir muhalefet partisi bulunmadan tek başına idare etmiştir.

Bu gelişmelerin,

I. Cumhuriyetin ilanının gecikmesi
II. Farklı fikirlerin mecliste yer bulmasının engellenmesi
III. Hükümetin çalışmalarının denetlenmesi
IV. Lozan Barış Antlaşmasının imzalanmasının ertelenmesi

durumlarından hangilerine neden olduğu söylenebilir?

Jeopolitik konum bir ülkenin dünya coğrafyasında bulunduğu konumdan dolayı kendisine sağladığı avantajlar ve dezavantajların hepsine denir.

Buna göre binlerce yıllık bir tarihin ve muhteşem bir medeniyetin mirasçısı olan Türkiye, Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir köprü konumundadır. Bu özelliğinin bir sonucu olarak Asya ve Avrupa ülkeleri arasındaki kara, deniz ve hava yolu ulaşımının büyük bölümü ülkemiz üzerinden yapılmaktadır. Ayrıca ülkemiz Karadeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlayan su yollarına sahiptir. Günümüzde Asya’dan Avrupa’ya uzanan birçok petrol ve doğal gaz boru hattı da ülkemizden geçmektedir. Petrol ve doğalgaz boru hattı projeleri ile ülkemiz, uluslararası enerji koridoru hâline gelmiştir. Tüm bunlar, Türkiye’nin dünya siyasetinde söz sahibi olmasına ve dünya siyasetine yön vermesine katkı sağlamaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin jeopolitik konumuna ait özelliklerinden biri değildir?

Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulurken aşağıdaki ilkeleri benimsediğini belirtmiştir.

• Kadınlara da siyasal haklar verilmelidir.
• Devletin ekonomiye müdahalesi azaltılmalı, serbest piyasa ekonomisi uygulanmalıdır.
• Parti cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerine bağlıdır.
• Tek dereceli seçim sistemi uygulanmalıdır.

Bu bilgilerden yola çıkarak Serbest Cumhuriyet Fırkası ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Atatürk Cumhuriyet Halk Fırkasının kuruluşunu Nutuk’ta şöyle anlatmaktadır:

“Saygıdeğer Efendiler, her yerde, siyasî parti kurma konusunda halkla uzun sohbetler yaptım. 7 Aralık 1922 tarihinde, Ankara basını vasıtasıyla, halkçılık ilkesine dayanan ve Halk Partisi adını taşıyan siyasî bir parti kurmak niyetinde olduğumu açıklayarak, bu partinin nasıl bir program yapması gerekeceği konusunda, bütün vatanseverlerin, ilim ve fen adamlarının yardım ve işbirliğine başvurmuştum. Gerek bazı kimselerden aldığım yazılı düşüncelerden ve gerek halk ile yaptığım görüşmelerden çok yararlandım. Milletin maddî ve manevi alandaki yenileşmesi ve gelişmesi yolunda, söz ve teori ile iş ve icraata önem vermeyi tercih ettik. Bununla birlikte, hâkimiyet milletindir, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin dışında hiçbir makam, millî mukadderata hâkim olamaz. Belirlenen ilkeler, Halk Partisi’nin kuruluşu ve faaliyet göstermesi için yeterli oldu. Partinin adına, daha sonra “Cumhuriyet” kelimesi de eklenerek, bilindiği gibi, Cumhuriyet Halk Partisi adı verildi.”

Verilen bilgilere göre Cumhuriyet Halk Fırkası için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Atatürk İzmir suikastı sonrasında aşağıdaki açıklamayı yapmıştır:

“Saygıdeğer İzmirlilerin ve çevresi halkının, soylu hemşerilerimin aleyhime düzenlenen suikasttan dolayı gösterdikleri üzüntüyü ve yüksek heyecanı öğrendim ve çok duygulandım. Bu gösteri, bana olan sevginin, konuşma duygusunun özellikle ortak idealimize olan bağlılığın yüksek derecesini doğrulayan yeni bir delildir. Sizlere teşekkür borçluyum. Ben ölürsem milletimizin beraber yürüdüğümüz yoldan asla ayrılmayacağına güveniyorum; bundan dolayı gönlüm rahattır. Düşmanlarımız istedikleri girişimde bulunsunlar. Onların son ümit çırpınışları bizim inkılâp ateşimizi söndüremez. Cumhuriyet Hükümeti’mizin demir pençesi ve yüce İstiklâl Mahkemesi’nin adâletinin gücü duruma tamamen hâkim bulunuyor. Saygıdeğer halka, onların adaletli uygulamalarının sonuçlarını rahatlıkla beklemelerini öneririm. Yaşasın millet! Yaşasın inkılâbımız!”

Verilen konuşmadan yola çıkarak Atatürk ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Günümüzde bazı devletler çeşitli sorunlar yaşadığı ülkelerin ekonomik, siyasal ve sosyal gücünü zayıflatmak için terör ve terör gruplarını desteklemektedirler. Çünkü bu devletler topyekûn bir savaşı göze alamadıkları için terörizmi destekleyerek amaçlarına ulaşmak istemektedirler. Terörist faaliyetlerin diğer bir hedefi ise korku ve şiddet ortamı oluşturarak yurttaşların devlete olan güvenlerini sarsmaktır. İçeriden ve dışarıdan gelen tehdit unsurlarının hedefi; milli birlik ve beraberliğimizi ortadan kaldırarak çağdaş, laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyetini yıkmaktır.

Metinde verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

“Biz meclisimizde tek partiyle bir diktatör idaresi izlenimi vermekteyiz. Bize bakan batılılar ‘Bu memleketteki idare tarzı parti diktatoryasıdır’ derler. Bizim meclisimizde de iki parti olmalı, hükümeti denetleme sistemi kurulmalı ve medeni ülkelerin parlamentolarına benzemeliyiz.”

Atatürk bu sözleri ile aşağıdakilerden hangisinin olması gerektiğini anlatmıştır?

Verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal kendisinin de içinde bulunduğu Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun bir partiye dönüştürülmesini istemiş ve bu grup 9 Eylül 1923 günü Halk Fırkası adını almıştır.

Aşağıda yer alan Cumhuriyet Halk Fırkası ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?