8. Sınıf İnkılap Tarihi Bir Kahraman Doğuyor Test 9

Fransız İhtilali’nin beraberinde getirdiği milliyetçilik düşüncesinin yayılmasıyla Osmanlı ülkesinde yaşayan gayrimüslim azınlıklar bağımsızlıklarını elde etmek amacıyla ayaklanmışlardır. Batılı devletler ve özellikle de Rusya tarafından desteklenen bu isyanlar sonucunda Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan bağımsız devletler hâline gelmiştir.
Yalnızca bu bilgilere dayanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

On dokuzuncu yüzyılın sonlarında Selanik; Osmanlı şehirleri içerisinde nüfusuna oranla okul ve kışlaların en yoğun olduğu kentlerden biriydi. Her yerde kendini gösteren minareler, kiliseler ve sinagoglar Selanik’e geleneksel Osmanlı kenti görüntüsü veriyordu.
Selanik kentiyle ilgili aşağıdaki alanlardan hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?

Mustafa Kemal öğrenim çağına geldiğinde önce annesinin isteği üzerine din ağırlıklı eğitim veren Mahalle Mektebi’ne devam etti. Kısa bir süre sonra ise babasının isteğiyle çağdaş eğitim veren Şemsi Efendi Mektebi’ne kaydı yaptırıldı ve ilköğrenimini burada tamamladı.
Yalnızca bu bilgiye dayanarak Mustafa Kemal’in öğrenim hayatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?

On dokuzuncu yüzyıl sonunda Osmanlı ülkesinde; Müslüman çocukların gittiği mahalle mektepleri, gayrimüslimlerin devam ettiği azınlık okulları ile batılı tarzda eğitim veren yabancı okullar vardı. Bu okullar birbirinden farklı yöntem ve içeriklerde eğitim veriyorlardı. Bu nedenle Mustafa Kemal’in eğitim hayatına hangi okulda başlayacağı anne ve babası arasında tartışma konusu olmuş ve din ağırlıklı eğitim veren Mahalle Mektebi ile çağdaş bir eğitim kurumu olan Şemsi Efendi Mektebi arasında bir seçim yapmak gerekmişti.
Bu durum Osmanlı eğitim sisteminin aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olduğunu gösterir?

Mustafa Kemal Manastır Askerî İdadisi yıllarına ait bir anısında şunları söyler: “…Eğer hitabet hocamız Alay Emini Mehmet Asım Efendi imdadıma yetişmeseydi, ben de şair olup çıkacaktım. Çünkü hevesim vardı. Asım Efendi bir gün beni çağırdı ve ‘Bak oğlum Mustafa’ dedi. ‘Şiiri falan bırak. Bu, senin iyi asker olmana engel olur. Diğer öğretmenlerinle de konuştum. Onlar da benim gibi düşünüyorlar. Sen Naci’ye bakma, o hayalperest bir çocuk. İleride belki iyi bir şair ve hatip olabilir, fakat askerlik mesleğinde kesinlikle yükselemez’… Hocamın ne kadar haklı olduğunu hadiseler ispat etti. Çok arzu ettiği halde Naci, kurmay subay olamadı.”
Bu bilgilere dayanarak Mustafa Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Mustafa Kemal’in Manastır Askerî İdadisi’nde okuduğu yıllarda Osmanlı Devleti Yunanistan’a savaş açar. Manastır kentinde de seferberlik ilan edilir. Şehir, gönüllü askerlerle dolar. Türk bayrağı arkasına düşen gönüllü gençler askere yazılıp kafileler halinde cepheye savaşmaya giderler. Bu manzaradan çok etkilenen ve aralarında Mustafa Kemal’in de bulunduğu bazı askerî lise öğrencileri okuldan ayrılarak Türk – Yunan Savaşı’na katılmak için gönüllü olarak orduya yazılmak isterler.
Bu bilgilere dayanarak Manastır kentiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Hikmet Bayur, “Atatürk’ün Hayatı ve Eserleri” adlı kitabında Mustafa Kemal’in İstanbul’daki Harp Okulu yıllarıyla ilgili şunları yazıyor: “Mustafa Kemal, sistemin tüm katılığına karşın özellikle ‘hürriyet’ ana konulu okumayı sürdürdü. Öğrenciliğinin bu döneminde böylesi eserleri okulun yatakhanesinde, yatağın içinde kötü ışık altında gizlice okur, idareye bağlı bir kimsenin yaklaştığını görünce de yorganın altına sokulup uyur gibi yapardı. Bu geceleri yatakta okuma merakı, okumayı bırakınca da ülkenin ağır durumu ve onu kurtarma çabaları üzerinde yoğun düşüncelere dalması, onun sabahları çoğu kez erken uyanıp kalkmasını engeller, arkadaşlarını merak içinde bırakırdı.”
Paragraftaki bilgilere dayanarak Mustafa Kemal’in Harp Okulu yılları ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal Harp Akademisi’nden Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Makedonya’da görevlendirilmeyi beklerken Şam’daki 5. Ordu’ya atandı. Şam, Osmanlı Devleti’nin Beşinci Ordu merkeziydi ve o yıllarda subaylar için tam bir sürgün yeriydi. Mustafa Kemal burada 30. Süvari Alayı’nda staj yapmaya başladı.
Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in askerlik hayatına başlama süreci ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal Şam’da görev yaptığı dönemde, Tıp Fakültesi’nde okurken bir ihtilâl toplantısına katıldığı için Şam’a sürgüne gönderilen Tüccar Mustafa Bey ile tanıştı. Mustafa Bey ve arkadaşları ile birlikte ülke sorunlarını konuşmak için ev toplantıları yaptı. Bu toplantıların bir sonucu olarak inkılâp yolunda çalışmak üzere gizli bir cemiyet kurdu. Vatan ve Hürriyet Cemiyeti adı verilen bu gizli örgütün amacı Kanun-i Esasi’nin yeniden yürürlüğe konulmasını sağlamaktı.
Bu bilgilere göre Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

İttihat ve Terakki Cemiyeti 1889 yılında kurulmuş ve özellikle ordu içerisindeki okullu subayların katılımıyla güçlenmişti. Mustafa Kemal Selanik’te görevli bulunduğu sırada Vatan ve Hürriyet Cemiyeti içerisinde çalışmalarını sürdürürken İttihat ve Terakki Cemiyeti ile tanıştı. Daha yaygın bir örgütlenme içinde birlikte çalışmanın hedefe ulaşmayı kolaylaştıracağını düşünerek Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmasına karar verdi. Ancak kısa bir süre sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin esaslı bir planı ve meşrutiyetten sonra bu planı hakkıyla uygulayabilecek bir lideri olmadığını gördü. Cemiyetin bir siyasi parti haline gelmesini ve meşrutiyetin ilanından sonra da iktidarı ele almasını savundu.
Bu bilgilere göre Mustafa Kemal’in İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilgili düşünceleri hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

24 Temmuz 1908 tarihinde Kanun-i Esasi yeniden yürürlüğe konularak meşrutiyet ilan edildi. Ancak bu olaydan kısa bir süre sonra meşrutiyet yönetimine ve İttihat Terakki’ye karşı yazılarıyla bilinen Serbesti Gazetesi yazarı Hasan Fehmi bir suikast sonucu öldürüldü. Suikast olayını bahane eden meşrutiyet karşıtları medrese öğrencilerinin de kışkırtmasıyla harekete geçti. Taşkışla binasındaki Avcı Taburlarına bağlı rütbesiz askerler, subaylarını tutuklayarak hapsettiler. 13 Nisan 1909 tarihinde başlayan olaylar o gün kullanılan Rumi takvimle 31 Mart tarihine denk geldiği için 31 Mart Vaka’sı olarak adlandırıldı. İsyancıların amacı meşrutiyet yönetimine son vermek, Kanun-i Esasi’yi ve Mebusan Meclisi’ni yok etmekti.
Bu bilgilere göre 31 Mart İsyanı’nı çıkaranların hedefleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

İstanbul’daki gericilerin meşrutiyet yönetimine son vermek için başlattıkları 31 Mart İsyanı’nın 14 Nisan 1909 sabahı Selanik’e gelen bir telgrafla duyulmasından sonra Üçüncü Ordu Komutanı Mahmut Şevket Paşa yönetiminde bir ordu hazırlanarak İstanbul’daki isyanın bastırılmasına karar verildi. Mustafa Kemal’in teklifiyle bu özel kuvvete “Hareket Ordusu” adı verildi. Kurmay Başkanlığı görevini Mustafa Kemal’in üstlendiği Hareket Ordusu İstanbul’a gelerek isyanı bastırdı ve meşrutiyet yönetiminin devam etmesini sağladı.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

Ham madde ve pazar ihtiyacını karşılamak için Osmanlı Devleti’nin elinde olan Trablusgarp’a göz diken İtalya, İngiltere ve Fransa’nın da desteğini arkasına alarak 29 Eylül 1911 tarihinde Trablusgarp’ı işgal etmek üzere harekete geçti. Osmanlı Hükümeti işgal karşısında çaresiz kaldı. Donanmasının güçsüzlüğü ve kara yoluyla yapılacak harekâtı Mısır’ı işgal altında tutan İngiltere’nin engellemesi nedeniyle Trablusgarp’a ordu gönderemedi. Aralarında Mustafa Kemal’in de bulunduğu gönüllü subaylar küçük gruplar halinde kılık değiştirerek gizlice Trablusgarp’a gittiler. Bu subaylar Trablusgarp halkını İtalyan işgaline karşı örgütleyerek güçlü bir direniş başlattılar.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Mustafa Kemal, Trablusgarp’taki İtalyan işgaline karşı savaşmak üzere ölümü göze alan bir çöl yolculuğundan sonra 8 Aralık 1911 tarihinde Tobruk’a ulaştı. Burada Tobruk Bölgesi komutanlığını üstlenen Mustafa Kemal öncelikle siperleri denetledi, Arap şeyhleri ve kabile reisleri ile toplantılar yaptı. Arap direnişçilerin askerî eğitimlerine önem vererek birliklerin teşkilatlı bir biçimde hareket etmelerini sağladı.
Paragrafta Mustafa Kemal’in hangi kişilik özelliğinden ya da askerî yeteneğinden söz edilmemiştir?

Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençlik yıllarını geçirdiği Selanik kenti; on dokuzuncu yüzyıl sonunda Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik akımının etkisiyle etnik çatışmaların yaşandığı bir yerdi. Şehirde yaşayan bazı azınlıklar Osmanlı Devleti’nden ayrılma sevdasına düşmüşlerdi. Bulgar ve Yunan çeteleri bölgede yaşayan Müslümanlara karşı olumsuz davranışlar sergiliyorlardı.
Paragrafta belirtilen durumun Mustafa Kemal’in fikir yaşamına etkisi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?

Mustafa Kemal 27 Ekim 1913’te Bulgaristan’ın başkenti Sofya’ya askerî ataşe olarak atandı. Sofya, sosyal hayatın son derece canlı olduğu bir şehirdi. Mustafa Kemal, bu kentte Avrupa devletlerinin temsilcileriyle doğrudan görüşme imkânı buldu. Batılı yaşam tarzını yaşayarak öğrendi. Batılıların Türklere nasıl baktıklarını yakından inceleyerek ileride gerçekleştireceği yeniliklerin alt yapısını oluşturdu.
Bu paragraftaki bilgilere göre Sofya kentinin Mustafa Kemal’in fikir hayatına etkisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal’in askerlik hayatı aşağıdaki şehirlerden hangisinde başlamıştır?

“Gerçekleri konuşmaktan korkmayınız. Genç düşünceli demek gerçek düşünceli demektir. Sorunları olaylara göre değil, aslında olduğu gibi ele almak lâzımdır.”
Mustafa Kemal Atatürk’ün bu sözü onun aşağıdaki kişilik özelliklerden hangisiyle doğrudan ilişkilendirilebilir?

Mustafa Kemal’in öğrencilik yıllarından itibaren gazete ve dergi çıkarmaya çalışmış, düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşacağı toplantılar düzenlemiş ve ilk görev yeri olan Şam’da Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurmuştur.
Mustafa Kemal’in bu faaliyetleri aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle daha yakından ilgilidir?

– İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılarak meşrutiyetin yeniden ilanı için çalışmıştır.
– Trablusgarp’taki yerli halkı İtalyan işgaline karşı örgütlemiştir.
– Verilen askeri görevleri başarıyla yerine getirmiş ve her fırsatta kendini geliştirmeyi ilke edinmiştir.
– Sofya’da askeri ataşe olarak görev yapmıştır.

Mustafa Kemal’in yukarıda verilen faaliyetleri göz önüne alındığında ulaşılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Osmanlı Devleti, XIX. yüzyıla gelindiğinde yaşadığı ekonomik sıkıntıları Avrupalı devletlerden yüksek faizle borç aldığı nakit para ile karşılamaya çalıştı. İlk kez İngiltere’den Kırım Savaşı sırasında alınan bu borç paralar, gerekli yerlerde kullanılamadı ve büyük oranda israf edildi. Devlet, otuz yıl içinde borçlarının faizini dahi ödeyemez hâle gelerek iflas etti. Bunun üzerine alacaklı devletler bir araya gelerek borçlarını tahsil etmek için “Düyûn-u Umûmiye” adında uluslararası bir teşkilat kurdular.
Bu parçadaki bilgilerden faydalanılarak aşağıdaki sorulardan hangisi cevaplanamaz?

Osmanlıcılık, imparatorluğun sınırları içinde yaşayan herkesi ırk, din, dil ayrımı olmaksızın eşit kabul eden; herkesin aynı haklara sahip olması anlayışını savunan düşünce akımıdır. XIX. yüzyılda devletin siyasi bütünlüğünü sürdürebilmesi için ortaya çıkan bu düşünce akımı özellikle ardı ardına gelen azınlık isyanları nedeniyle uygulanamamıştır.
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal’in fikir hayatının gelişiminde hem Türk hem de yabancı yazar ve düşünürlerin etkisi olmuştur.
Bu yazar ve düşünürler arasında aşağıdakilerden hangisinin yer aldığı söylenemez?

– Bu fikir akımını savunan aydınlar, Türk toplulukları arasındaki iş birliğinin geliştirilmesine önem veriyorlardı.
– Mehmet Emin (Yurdakul), Ziya Gökalp gibi aydınlarca savunulan bu fikir akımı, azınlıkların devletten ayrılmasıyla daha da güçlendi.
– Bu fikir akımı, Millî Mücadele’nin kazanılmasında da etkili oldu.

Özellikleri verilen bu fikir akımının aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisinde eğitim aldığı dönemde Fransızcasını geliştirmeye özen göstermiş hatta tatil zamanlarında Fransızca dersleri almıştır.

Bu durumun Mustafa Kemal üzerinde;
I. Avrupa’da yaşanan gelişmeleri takip edebilme,
II. Millî bilincini geliştirme ve arttırma,
III. Batı kültürünü tanıma fırsatı yakalama
gibi gelişmelerinden hangilerini sağladığı söylenebilir?

Balkan topraklarında artan kargaşalar üzerine 1897 yılında Türk – Yunan Savaşı başlamıştır. Savaşın başladığı dönemde Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisinde eğitimine devam etmekteydi. Okuldaki bazı arkadaşlarıyla bu savaşa gönüllü olarak katılmak için başvurdu. Ancak hem idadi yani lise öğrencisi olduğu için hem de yaşı tutmadığı için cepheye alınmamıştır.
Bu parçada yaşanan olay Mustafa Kemal’in aşağıdaki kişisel özelliklerinden hangisiyle ilişkilendirilebilir?

Osmanlı Devleti ile İtalya arasında 1911 yılında imzalanan Uşi Antlaşması’na göre;
– Trablusgarp ve Bingazi İtalyanlara bırakılacaktır.
– Trablusgarp Müslümanları halifelik yoluyla Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacaktır.
– Balkan Savaşları bitene kadar Oniki Ada geçici olmak şartıyla İtalya’nın koruyuculuğuna bırakılacaktır.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?

“Mustafa Kemal’in karakterini şekillendiren öğretmenlerinden biri de tarih öğretmeni Mehmet Tevfik Bilge’dir. Tevfik Bilge derslerinde Fransız İhtilali ve düşünürlerinden de bahseder, öğrencilerinin ufkunu genişletir, coşku ve heyecanlarına ortak olurdu. Mustafa Kemal, kendisinde tarihe karşı ilgi ve sevgi oluşturan bu öğretmeni hakkında ‘Kendisine minnet borcum var. Bana yeni bir ufuk açtı.’ diyerek ondan övgüyle bahsetmiştir.”

Verilen parça değerlendirildiğinde Mustafa Kemal’in tarihe karşı oluşan bu ilgi ve sevgisinin;
I. geçmişteki olaylardan ders çıkarabilme,
II. olaylara farklı ve geniş bir açıdan bakabilme,
III. olaylar arasında neden – sonuç bağlantısını kurabilme
gibi durumlardan hangilerine katkı sağladığı söylenebilir?

Balkan Devletleri’nden bazıları Birinci Balkan Savaşı’nın oluşturduğu kargaşa ortamını fırsat bilerek Osmanlı Devleti’nde ayrılıp bağımsızlığını ilan etmiştir.
Aşağıdakilerden hangisinin bu tanımlamaya uyan bir devlet olduğu söylenebilir?

I. Sofya Ataşemiliterliğine atanması
II. Hareket Ordusu Kurmay Başkanı olması
III. Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Şam 5. Ordu’ya atanması
Mustafa Kemal’in bu görevlerde bulunma kronolojisi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?